Định hướng Quy hoạch tổng thể thủ đô Hà Nội theo Thông báo 709/TB-VPCP

Định hướng Quy hoạch tổng thể thủ đô Hà Nội theo Thông báo 709/TB-VPCP (Hình từ Internet)

Ngày 19/12/2025, Văn phòng Chính phủ ban hành Thông báo 709/TB-VPCP kết luận của Thường trực Chính phủ về ý tưởng, định hướng lớn Quy hoạch tổng thể thủ đô Hà Nội.

Thông báo 709/TB-VPCP

Định hướng Quy hoạch tổng thể thủ đô Hà Nội theo Thông báo 709/TB-VPCP

Sau khi nghe lãnh đạo Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội báo cáo và ý kiến các đồng chí Phó Thủ tướng Chính phủ, các đại biểu dự họp, Thường trực Chính phủ có ý kiến góp ý như sau: 

(1) Hoan nghênh và đánh giá cao thành phố Hà Nội đã chủ động, tích cực và khẩn trương triển khai nghiên cứu, đề xuất ý tưởng Quy hoạch tổng thể Thủ đô Hà Nội để làm cơ sở thực hiện các dự án cần thiết, quan trọng, có quy mô lớn nhằm huy động tối đa các nguồn lực tạo đà cho phát triển Thủ đô Hà Nội hướng tới tăng trưởng kinh tế hai con số, góp phần tạo đột phá trong phát triển kinh tế xã hội của Thủ đô và cả nước trong giai đoạn mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam. 

- Thành phố Hà nội là trái tim của cả nước, là trung tâm đầu não chính trị - hành chính quốc gia, trung tâm lớn về kinh tế, văn hóa, giáo dục và đào tạo, y tế, khoa học và công nghệ và hội nhập quốc tế của quốc gia. Do đó, Hà Nội cần có quy hoạch tổng thể mang tầm vóc thời đại, hệ thống đô thị hiện đại, thông minh, sáng, xanh, sạch, đẹp, xứng đáng với giá trị lịch sử Thủ đô ngàn năm văn hiến. Thời gian vừa qua, Trung ương và Bộ Chính trị rất quan tâm, đã ban hành nhiều chỉ đạo, Nghị quyết , trong đó đều liên quan trực tiếp tới phát triển thành phố Hà Nội. 

- Trên cơ sở đó, ngày 28/6/2024, Quốc hội đã thông qua Luật Thủ đô số 39/2024/QH15; đồng thời, ngày 11/12/2025 tại kỳ họp 10, Quốc hội khóa XV đã biểu quyết thông qua Nghị quyết 258/2025/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện các dự án lớn, quan trọng trên địa bàn Thủ đô. 

- Như vậy, thành phố Hà Nội đã có đầy đủ cơ sở chính trị, cơ sở pháp lý riêng biệt và cơ sở chính trị để chủ động thực hiện. Tuy nhiên, trong thời gian tới là giai đoạn phát triển rất quan trọng với các yêu cầu cao hơn rất nhiều về tốc độ tăng trưởng, thực hiện các mục tiêu đột phá tại Nghị quyết Đại hội Đảng XIV, các Nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển khoa học công nghệ, pháp luật, kinh tế tư nhân, năng lượng,…và đặc biệt là việc xác định đặt nền móng phát triển với tầm nhìn tới 100 năm của Thủ đô. 

- Do đó, thành phố Hà Nội cần khẩn trương nghiên cứu, đề xuất cấp có thẩm quyền sửa đổi Nghị quyết 15-NQ/TW ngày 05/5/2022 của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô, các văn bản pháp luật để cập nhật tình hình mới, cơ chế mới bảo đảm cơ sở chính trị, pháp lý phục vụ cho các nhiệm vụ phát triển. Thường trực Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ ủng hộ, đồng hành, hỗ trợ để thành phố Hà Nội phát triển xứng tầm với vị thế Thủ đô của cả nước, trong mọi trường hợp cần thiết về các cơ chế, chính sách đặc thù, thành phố Hà Nội cần khẩn trương đề xuất, báo cáo để Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định theo thẩm quyền hoặc báo cáo cấp có thẩm quyền cho phép để có đầy đủ cơ sở chính trị, cơ sở pháp lý vững chắc để chủ động trong việc thực hiện phát triển Quy hoạch tổng thể Thủ đô với chiều dài lịch sử và ngàn năm văn hiến một cách mạnh mẽ với “một tầm vóc mới” để đáp ứng, giải quyết những yêu cầu phát triển mạnh mẽ trong bối cảnh mới, giai đoạn mới của đất nước.

(2) Cơ bản thống nhất với các nội dung tại Báo cáo của Uỷ ban nhân dân thành phố Hà Nội. Trong đó đã nêu bật được 06 vấn đề bất cập, hạn chế còn tồn tại chính và ý tưởng đề xuất Quy hoạch tổng thể Thủ đô Hà Nội về việc xác lập không gian mới với cấu trúc đô thị theo mô hình Chùm đô thị đa cực - đa trung tâm với 08 cực phát triển, 05 trung tâm lớn kết hợp 09 trục động lực đã cơ bản thể hiện việc tổ chức không gian đô thị theo mô hình đô thị Đa cực-Đa trung tâm; nghiên cứu tích hợp Quy hoạch tổng thể Thủ đô trên cơ sở cụ thể hóa các nội dung của Quy hoạch Thủ đô và Quy hoạch chung Thủ đô theo quy định tại Nghị quyết 258/2025/QH15 được Quốc hội thông qua ngày 11/12/2025. 

Tuy nhiên, để làm rõ và sâu sắc hơn, sát với thực tiễn phát triển, cần nghiên cứu, xem xét một số nội dung như sau:

- Nghiên cứu, rà soát, cập nhật các nội dung các chỉ tiêu, yêu cầu, mục tiêu tăng trưởng và định hướng phát triển mới tại văn kiện Đại hội XIV của Đảng, các Nghị quyết nêu trên của Bộ Chính trị và Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ thành phố Hà Nội lần thứ XVIII ngày 17/10/2025, ý kiến đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ đạo định hướng phát triển Thủ đô Hà Nội trong “Kỷ nguyên vươn mình” và Nghị quyết 252/2025/QH15 của Quốc hội biểu quyết thông qua ngày 10/12/2025 về điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia; kịp thời rà soát, trình Bộ Chính trị xem xét, sửa đổi Nghị quyết 15-NQ/TW ngày 05/5/2022 của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045 để hoàn thiện cơ sở chính trị cho thành phố. 

- Chủ động rà soát ngay, điều chỉnh cục bộ các quy hoạch liên quan theo thẩm quyền (nếu cần thiết) làm cơ sở thực hiện các dự án quan trọng, dự án cần triển khai ngay. 

- Trên cơ sở phân tích khoa học, đánh giá kỹ lưỡng về tiềm năng, lợi thế riêng biệt, quy mô dân số (dự báo đến 2045: khoảng 15 - 16 triệu người; dự báo đến năm 2065: khoảng 17 - 19 triệu người), tầm nhìn mới (tới 100 năm), tốc độ tăng trưởng của thành phố Hà Nội để xem xét, cân nhắc khả năng việc tiếp tục mở rộng không gian, ranh giới của Thủ đô cho phù hợp với nhu cầu phát triển.

- Tập trung nghiên cứu phát triển các đô thị nén theo hướng không gian tầm cao và không gian ngầm để khai thác tối ưu về tổ chức không gian ngầm, không gian mặt đất, không gian tầm thấp, không gian vũ trụ bảo đảm được liên kết chặt chẽ, đồng bộ và hiệu quả, dành tối đa không gian mặt đất để phát triển không gian công cộng, không gian xanh, sinh thái và giao thông. 

- Phát triển Thủ đô một cách nhanh, bền vững gắn với sử dụng dữ liệu lớn, ứng dụng công nghệ mới và trên cơ sở nền tảng phát triển kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức.

- Xem xét, nghiên cứu bổ sung nội dung tái cấu trúc theo hướng mô hình đô thị Đa cực - Đa trung tâm, Đa tầng- Đa lớp, thành phố Văn hiến, bản sắc, sáng tạo, phát triển sáng, xanh, sạch, đẹp, thích ứng với biến đổi khí hậu. Tham khảo kinh nghiệm phát triển các đô thị lớn như: Ba-xê-lô-na (Tây ban nha), Luân Đôn (Vương quốc Anh), Tô ki ô (Nhật bản)… bao gồm cả những thành công và tồn tại, hạn chế. 

- Song song với các trung tâm- cực phát triển mới, cần tập trung làm mới những đô thị cũ, khu phố, ô phố cũ (chỉnh trang, cải tạo, tái cấu trúc lại khu vực trung tâm để bảo tồn, phát huy di sản,…): ưu tiên mô hình đô thị “làng trong phố, phố trong làng”; mô hình “rừng trong Thành phố - Thành phố trong rừng”, tạo ra không gian sống mới, năng lượng tích cực; phát huy, làm sống lại những giá trị văn hóa, nghệ thuật, lịch sử, ẩm thực bản địa, đồng thời góp phần sử dụng đất đô thị một cách tiết kiệm, hiệu quả, tạo môi trường sống chất lượng cao và bản sắc riêng cho Thủ đô.

- Ngoài định hướng liên kết vùng về không gian phát triển của Thủ đô Hà Nội đã nêu tại Báo cáo, đề nghị nghiên cứu quy hoạch mở rộng và liên kết, gắn kết chặt chẽ với các tiểu vùng và các địa phương lân cận, nhất là các hạ tầng chiến lược (giao thông kết nối, điện, nước, các loại chất thải, chất thải rắn, thông tin liên lạc, nghĩa trang,…) 

- Nghiên cứu phát triển Đô thị hóa theo chiều sâu, theo đó tập trung vào chất lượng hạ tầng, môi trường sống văn minh, không gian xanh; lấy chất lượng sống của người dân tại khu vực đô thị, nông thôn làm thước đo; khắc phục triệt để những vấn đề tồn tại, điểm nghẽn hiện hữu của Hà Nội tại nội dung Báo cáo (như: tắc nghẽn giao thông; ô nhiễm không khí; ngập lụt đô thị; nước sạch; vệ sinh môi trường;…) 

Xem chi tiết tại Thông báo 709/TB-VPCP ban hành ngày 19/12/2025.