Quyết định 759: Chuyển các huyện đảo thành đặc khu, sẽ có 11 đặc khu thuộc tỉnh từ huyện đảo (Hình ảnh từ Internet)
Ngày 14/4/2025, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 759/QĐ-TTg phê duyệt Đề án sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.
Trên cơ sở định hướng của Bộ Chính trị, Ban Bí thư tại các Kết luận 127-KL/TW năm 2025, Kết luận 130-KL/TW năm 2025, Kết luận 137-KL/TW năm 2025 và Nghị quyết 60-NQ/TW năm 2025 về Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, Chính phủ đã nghiên cứu, hoàn thiện kỹ lưỡng, đa chiều với tư duy đổi mới, từ đó đề xuất các nguyên tắc tổ chức sắp xếp, tổ chức lại các đơn vị hành chính cấp xã hiện nay theo hướng bỏ cấp trung gian (cấp huyện), hình thành các đơn vị hành chính cấp xã mới, gồm xã, phường và đặc khu (không còn loại hình đơn vị hành chính thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương, thị xã, quận, huyện, thị trấn).
Tại Quyết định 759/QĐ-TTg năm 2025 sắp xếp, tổ chức lại các đơn vị hành chính (ĐVHC) cấp xã hiện nay theo hướng bỏ cấp trung gian (cấp huyện), hình thành các ĐVHC cấp xã mới, gồm xã, phường và đặc khu (không còn loại hình ĐVHC thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương, thị xã, quận, huyện, thị trấn).
Theo đó, ĐVHC cấp xã sau sắp xếp phải đảm bảo chính quyền địa phương cấp xã quản lý hiệu quả địa bàn, nắm chắc tình hình, gần dân, sát dân, phục vụ nhân dân tốt nhất. Trường hợp sắp xếp phường với các ĐVHC cùng cấp thì ĐVHC sau sắp xếp là phường; trường hợp sắp xếp xã, thị trấn thì ĐVHC mới sau sắp xếp là xã.
Chuyển các huyện đảo, thành phố đảo hiện nay thành ĐVHC cấp xã có tên gọi là đặc khu. Theo đó, hình thành 11 đặc khu thuộc tỉnh từ 1 huyện đảo, (11 huyện đảo, gồm: Vân Đồn, Cô Tô, Cát Hải, Trường Sa, Hoàng Sa, Phú Quý, Kiên Hải, Bạch Long Vĩ, Cồn Cỏ, Lý Sơn, Côn Đảo). Riêng đối với thành phố Phú Quốc tỉnh Kiên Giang, cấp có thẩm quyền đã đồng ý chủ trương tách xã Thổ Châu thuộc thành phố Phú Quốc để thành lập 01 huyện riêng, theo đó nghiên cứu thành lập 02 đặc khu: Phú Quốc và Thổ Châu.
Tại Điều 24 dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương ở đặc khu như sau: - Chính quyền địa phương ở đặc khu thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn tương ứng của chính quyền địa phương ở cấp cơ sở quy định tại Mục 2 Chương IV dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) là căn cứ trình độ phát triển, đặc điểm đô thị, nông thôn ở đặc khu, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trình Chính phủ quyết định việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của đặc khu tương ứng với chính quyền địa phương ở cấp cơ sở quy định tại khoản này. - Việc quy định nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể cho chính quyền địa phương ở đặc khu trong các văn bản quy phạm pháp luật khác phải bảo đảm tăng cường quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các cơ quan nhà nước tại địa phương, bảo đảm linh hoạt, chủ động ứng phó khi có sự kiện, tình huống đột xuất, bất ngờ xảy ra nhằm bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ quốc gia trên các vùng biển, hải đảo, phát huy lợi thế, tiềm năng kinh tế biển, hội nhập kinh tế quốc tế, bảo đảm thu hút người dân ra sinh sống, bảo vệ và phát triển hải đảo. - Căn cứ yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và khả năng của chính quyền địa phương ở từng đặc khu, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trình Chính phủ xem xét theo thẩm quyền hoặc trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét theo thẩm quyền để bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức bộ máy cho chính quyền địa phương ở đặc khu bảo đảm phù hợp với tình hình thực tiễn của từng đặc khu; chính quyền địa phương cấp tỉnh đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền các nhiệm vụ, quyền hạn của mình cho chính quyền địa phương ở đặc khu thực hiện ở khu vực hải đảo. Ngoài ra, tại quy định tại điểm a khoản 2 Điều 27 dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) thì đặc khu ở hải đảo có từ 5.000 dân trở xuống được bầu 20 đại biểu; có trên 5.000 dân đến dưới 10.000 dân được bầu 25 đại biểu; có từ 10.000 dân đến 15.000 dân được bầu 30 đại biểu; có trên 20.000 dân thì cứ thêm 1.000 dân được bầu thêm 01 đại biểu, nhưng tổng số không quá 40 đại biểu. |
Xem thêm Quyết định 759/QĐ-TTg có hiệu lực từ ngày 14/4/2025.