Bắt buộc truy xuất nguồn gốc đối với hàng hóa có mức độ rủi ro cao từ 01/01/2026

Bắt buộc truy xuất nguồn gốc đối với hàng hóa có mức độ rủi ro cao từ 01/01/2026 (Hình từ Internet)

Bắt buộc truy xuất nguồn gốc đối với hàng hóa có mức độ rủi ro cao từ 01/01/2026

Tại Công điện 150/CĐ-TTg năm 2025, Để tăng cường công tác đảm bảo xuất xứ hàng hóa, truy xuất nguồn gốc, đảm bảo chất lượng, uy tin cho hàng hóa nông lâm thủy sản Việt Nam xuất khẩu đi các nước châu Âu và thế giới, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Môi trường:

- Chỉ đạo, phối hợp xây dựng, vận hành hệ thống truy xuất nguồn gốc, cơ sở dữ liệu chuỗi cung ứng sản phẩm nông, lâm, thủy sản; khẩn trương trình cấp có thẩm quyền xác định và quy định lộ trình thực hiện đối với nhóm sản phẩm, hàng hóa có mức độ rủi ro cao, bắt buộc truy xuất nguồn gốc theo Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa (sửa đổi), ngay khi Luật có hiệu lực thi hành.

Theo Thủ tướng, thời gian gần đây, theo báo cáo của các bộ, ngành, phản ánh của cơ quan báo chí và thông tin từ các nước nhập khẩu, có các lô hàng nông lâm thủy sản của Việt Nam bị cơ quan thẩm quyền của Liên minh Châu Âu (EU) cảnh báo vi phạm các quy định an toàn thực phẩm của EU.

Xem thêm tại Công điện 150/CĐ-TTg năm 2025.

Phân biệt sản phẩm hàng hóa theo 03 mức độ rủi ro về khả năng quản lý từ 01/01/2026

Quốc hội thông qua Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hoá sửa đổi 2025, Luật số 78/2025/QH15 có hiệu lực từ 01/01/2026.

Tại Luật số 78/2025/QH15 quy định nguyên tắc phân loại và quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa như sau:

(1) Sản phẩm, hàng hóa được phân loại dựa trên mức độ rủi ro, phù hợp thông lệ quốc tế; cảnh báo của tổ chức quốc tế có liên quan đối với sản phẩm, hàng hóa; khả năng quản lý của cơ quan nhà nước trong từng thời kỳ.

(2) Sản phẩm, hàng hóa được phân thành ba loại sau đây:

(i) Sản phẩm, hàng hóa có mức độ rủi ro thấp;

(ii) Sản phẩm, hàng hóa có mức độ rủi ro trung bình;

(iii) Sản phẩm, hàng hóa có mức độ rủi ro cao.

(3) Tiêu chí đánh giá rủi ro bao gồm: mức độ tác động đến sức khỏe, môi trường, khả năng kiểm soát chuỗi cung ứng và cảnh báo từ tổ chức quốc tế.

(4) Quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa được thực hiện theo các nguyên tắc sau đây:

- Việc quản lý sản phẩm, hàng hóa phải bảo đảm hiệu quả, công khai, minh bạch, khách quan, phù hợp với mức độ rủi ro; không phân biệt đối xử về xuất xứ hàng hóa và chủ thể có liên quan, phù hợp với thông lệ quốc tế, không tạo rào cản kỹ thuật không cần thiết; bảo vệ quyền của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp và người tiêu dùng;

- Sản phẩm, hàng hóa có mức độ rủi ro thấp phải được tổ chức, cá nhân tự công bố tiêu chuẩn áp dụng;

- Sản phẩm, hàng hóa có mức độ rủi ro trung bình phải được tổ chức, cả nhân tự công bố tiêu chuẩn áp dụng; phải tự đánh giá hoặc do tổ chức chứng nhận được công nhận thực hiện chứng nhận phù hợp quy chuẩn kỹ thuật quốc gia tương ứng theo quy định của pháp luật về tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật;

- Sản phẩm, hàng hóa có mức độ rủi ro cao phải được tổ chức, cá nhân tự công bố tiêu chuẩn áp dụng và do tổ chức chứng nhận được chỉ định thực hiện chứng nhận phù hợp quy chuẩn kỹ thuật quốc gia tương ứng theo quy định của pháp luật về tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật;

- Sản phẩm, hàng hóa có mức độ rủi ro trung bình, mức độ rủi ro cao phải được quản lý theo danh mục gắn với yêu cầu quản lý chất lượng tương ứng, trong đó xác định rõ sản phẩm, hàng hóa được áp dụng biện pháp quản lý khác theo quy định của luật có liên quan.

Như vậy, từ 01/01/2026, phân biệt sản phẩm hàng hóa theo 03 mức độ rủi ro về khả năng quản lý và áp dụng quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa căn cứ theo mức độ rủi ro tương ứng.

Đồng thời, Luật số 78/2025/QH15 bổ sung Điều 6d quy định về truy xuất nguồn gốc và minh bạch chuỗi cung ứng sản phẩm, hàng hóa như sau:

- Việc truy xuất nguồn gốc và minh bạch chuỗi cung ứng sản phẩm, hàng hóa phải được thực hiện trên nguyên tắc trung thực, khách quan, bảo đảm tính xác thực và khả năng xác minh, không gây cản trở lưu thông hàng hóa và thống nhất với quy định của pháp luật về hải quan, thương mại, thuế, phòng vệ thương mại và quy định khác của luật có liên quan; hỗ trợ cơ quan có thẩm quyền trong việc xác minh nguồn gốc, quy trình sản xuất, thành phần và chất lượng sản phẩm, hàng hóa theo quy định của pháp luật.

- Đối với sản phẩm, hàng hóa có mức độ rủi ro cao, việc truy xuất nguồn gốc là bắt buộc và do Bộ, cơ quan ngang Bộ xác định, có lộ trình thực hiện, bảo đảm tính khả thi, phù hợp với năng lực của doanh nghiệp và đặc thù phát triển của từng ngành hàng.

- Tổ chức, cá nhân sản xuất, xuất khẩu, nhập khẩu, lưu thông sản phẩm, hàng hóa được khuyến khích và hỗ trợ triển khai truy xuất nguồn gốc, phù hợp với quy mô, đặc điểm ngành hàng và điều kiện sản xuất, kinh doanh.

Xem thêm tại Luật số 78/2025/QH15 có hiệu lực từ 01/01/2026.