Người lao động rút BHXH một lần ở tỉnh khác có được không?

Người lao động rút BHXH một lần ở tỉnh khác có được không? (Hình từ internet)

Về vấn đề này, THƯ VIỆN PHÁP LUẬT giải đáp như sau:

1. Điều kiện rút BHXH một lần là gì?

Theo Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, người lao động thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc mà có yêu cầu thì được rút BHXH một lần nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

(1) Đủ tuổi hưởng lương hưu theo quy định mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH (hoặc chưa đủ 15 năm đóng BHXH đối với lao động nữ là người hoạt động chuyên trách hoặc không chuyên trách ở xã, phương, thị trấn) và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện.

(2) Người lao động tham gia BHXH bắt buộc sau một năm nghỉ việc, người tham gia BHXH tự nguyện sau 01 năm không tiếp tục đóng BHXH mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH.

(3) Ra nước ngoài để định cư;

(4) Người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế;

(5) Trường hợp người lao động thuộc 01 trong các trường hợp sau đây khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện để hưởng lương hưu:

- Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp quân đội nhân dân; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật công an nhân dân; người làm công tác cơ yếu hưởng lương như đối với quân nhân;

- Hạ sĩ quan, chiến sĩ quân đội nhân dân; hạ sĩ quan, chiến sĩ công an nhân dân phục vụ có thời hạn; học viên quân đội, công an, cơ yếu đang theo học được hưởng sinh hoạt phí.

Ngoài ra, tại khoản 1 Điều 1 của Nghị quyết 93/2015/QH13, trường hợp người lao động tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc sau một năm nghỉ việc, người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện sau một năm không tiếp tục đóng bảo hiểm xã hội mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội khi có yêu cầu thì được nhận bảo hiểm xã hội một lần.

2. Người lao động rút BHXH một lần ở tỉnh khác có được không?

Về việc nộp hồ sơ đề nghị giải quyết hưởng BHXH một lần: Tại Khoản 3 Điều 110 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định: Trong thời hạn 30 ngày tính đến thời điểm người lao động đủ điều kiện và có yêu cầu hưởng BHXH một lần nộp hồ sơ quy định tại Điều 109 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 cho cơ quan BHXH.

Đồng thời, tại khoản 1 Điều 2 Quy trình ban hành kèm theo Quyết định 166/QĐ-BHXH năm 2019 (sửa đổi tại Quyết định 3503/QĐ-BHXH năm 2022) có quy định phân cấp giải quyết hưởng các chế độ BHXH như sau:

* BHXH tỉnh

- Giải quyết hưởng

+ Giải quyết hưởng các chế độ BHXH đối với người lao động, thân nhân người lao động thuộc các đơn vị SDLĐ theo phân cấp quản lý thu.

+ Giải quyết hưởng các chế độ BHXH đối với người nộp hồ sơ tại BHXH tỉnh, gồm:

++ Người đang đóng BHXH bắt buộc đề nghị hưởng trợ cấp TNLĐ, BNN do thương tật, bệnh tật tái phát.

++ Người lao động bảo lưu thời gian đóng BHXH, người tham gia BHXH tự nguyện.

++ Người đang hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng.

++ Thân nhân của các đối tượng: Người lao động bảo lưu thời gian đóng BHXH, người hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng, người tham gia BHXH tự nguyện.

- Lập danh sách chi trả

+ Lập danh sách chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng, trợ cấp thất nghiệp, hỗ trợ học nghề; danh sách hỗ trợ kinh phí đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ kỹ năng nghề để duy trì việc làm cho người lao động theo phân cấp thu; danh sách chi hỗ trợ phòng ngừa, chia sẻ rủi ro về tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp trên địa bàn tỉnh.

+ Lập danh sách chi trả chế độ BHXH một lần do BHXH tỉnh chi trả; danh sách chi trả chế độ BHXH một lần bằng tiền mặt do BHXH tỉnh giải quyết chuyển cơ quan Bưu điện chi trả (đối với trường hợp người hưởng đăng ký nhận tiền mặt tại cơ quan bưu điện).

* BHXH huyện

- Giải quyết hưởng như quy định nêu trên

- Làm thủ tục di chuyển hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng đối với người đang hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng chuyển hưởng đến địa bàn khác.

- Lập danh sách chi trả chế độ BHXH một lần do BHXH huyện chi trả; danh sách chi trả chế độ BHXH một lần bằng tiền mặt do BHXH huyện giải quyết chuyển cơ quan Bưu điện chi trả (đối với trường hợp người hưởng đăng ký nhận tiền mặt tại cơ quan bưu điện); danh sách hỗ trợ đào tạo kỹ năng nghề theo phân cấp thu.

- Đối với các nhiệm vụ ngoài nhiệm vụ giải quyết hưởng chế độ ốm đau, thai sản, dưỡng sức, phục hồi sức khỏe và BHXH một lần mà BHXH huyện chưa đủ khả năng tổ chức thực hiện nhiệm vụ cụ thể nào theo phân cấp huyện thì Giám đốc BHXH huyện có văn bản đề nghị Giám đốc BHXH tỉnh chưa phân cấp thực hiện nhiệm vụ đó; 

Chậm nhất từ ngày 01/01/2021, BHXH huyện phải thực hiện giải quyết toàn bộ các chế độ BHXH. Trong thời gian chưa đủ khả năng thực hiện việc giải quyết hưởng các chế độ BHXH theo phân cấp, BHXH huyện có trách nhiệm tổ chức tiếp nhận hồ sơ, truy cập Hệ thống để cập nhật thông tin, chuyển BHXH tỉnh phê duyệt, đảm bảo thời hạn giải quyết theo quy định.

Theo quy định trên, cơ quan bảo hiểm xã hội cấp huyện hoặc cơ quan bảo hiểm xã hội cấp tỉnh nơi cư trú (trong trường hợp bảo hiểm xã hội tỉnh được phân cấp giải quyết hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần) có thẩm quyền tiếp nhận hồ sơ hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần.

Do đó, người lao động có nhu cầu rút tiền bảo hiểm xã hội 1 lần thì nộp hồ sơ đến Cơ quan bảo hiểm xã hội cấp huyện nơi người lao động đang cư trú. 

Nơi cư trú bao gồm nơi đăng ký hộ khẩu thường trú hoặc nơi đăng ký tạm trú theo quy định của pháp luật (khoản 10 Điều 2 Luật Cư trú 2020)

3. Hồ sơ hưởng bảo hiểm xã hội một lần gồm những gì?

Căn cứ Điều 109 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 có quy định hồ sơ rút BHXH một lần như sau:

(1) Sổ bảo hiểm xã hội.

(2) Đơn đề nghị hưởng bảo hiểm xã hội một lần của người lao động.

Mẫu đơn đề nghị hưởng bảo hiểm xã hội một lần

(Mẫu Đơn đề nghị hưởng bảo hiểm xã hội một lần (Mẫu 14-HSB) ban hành kèm theo Quyết định 166/QĐ-BHXH năm 2019)

(3) Đối với người ra nước ngoài để định cư phải nộp thêm bản sao giấy xác nhận của cơ quan có thẩm quyền về việc thôi quốc tịch Việt Nam hoặc bản dịch tiếng Việt được chứng thực hoặc công chứng một trong các giấy tờ sau đây:

- Hộ chiếu do nước ngoài cấp;

- Thị thực của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp có xác nhận việc cho phép nhập cảnh với lý do định cư ở nước ngoài;

- Giấy tờ xác nhận về việc đang làm thủ tục nhập quốc tịch nước ngoài; giấy tờ xác nhận hoặc thẻ thường trú, cư trú có thời hạn từ 05 năm trở lên của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp.

(4) Trích sao hồ sơ bệnh án trong trường hợp quy định tại điểm c khoản 1 Điều 60 và điểm c khoản 1 Điều 77 Luật Bảo hiểm xã hội 2014.

(5) Đối với người lao động quy định tại Điều 65 và khoản 5 Điều 77 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 thì hồ sơ hưởng trợ cấp một lần được thực hiện theo quy định tại khoản (2) và khoản (3).