Theo đó, bí thư huyện ủy là người đứng đầu huyện ủy, chịu trách nhiệm cao nhất trước huyện ủy, ban thường vụ và thường trực huyện ủy; cùng huyện ủy, ban thường vụ và thường trực huyện ủy chịu trách nhiệm trước tỉnh ủy, ban thường vụ tỉnh ủy, trước đảng bộ và Nhân dân địa phương về sự lãnh đạo của Đảng trên mọi lĩnh vực ở địa phương và chịu trách nhiệm trực tiếp về những công việc được phân công.
Ngoài nội dung được quy định tại Điều 4, Điều 5 của Quy chế làm việc mẫu của cấp ủy cấp huyện, bí thư huyện ủy còn có nhiệm vụ và quyền hạn như sau:
- Chủ trì các công việc của huyện ủy, ban thường vụ và thường trực huyện ủy; chủ trì và kết luận các hội nghị của cấp ủy, chủ động đề xuất, trao đổi trong thường trực huyện ủy về những vấn đề lớn, quan trọng để trình ban thường vụ huyện ủy, ban chấp hành đảng bộ huyện thảo luận, quyết định.
- Chỉ đạo tổ chức quán triệt trong đảng bộ, Nhân dân địa phương và trực tiếp tổ chức quán triệt trong huyện ủy, ban thường vụ huyện ủy về các nghị quyết, chỉ thị của Đảng; chỉ đạo và định hướng chuẩn bị những đề án quan trọng nhằm cụ thể hóa các nghị quyết, chủ trương của Đảng để trình hội nghị huyện ủy, ban thường vụ huyện ủy thảo luận, quyết định.
- Chỉ đạo công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm trong từng thời kỳ, các khâu và lĩnh vực công tác khó khăn, phức tạp; làm bí thư đảng ủy quân sự huyện; trực tiếp nắm và chỉ đạo những vấn đề về quốc phòng, an ninh, đối ngoại, về công tác bảo vệ Đảng; chỉ đạo công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị, xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt theo quy định của cấp trên và chịu trách nhiệm về công tác tư tưởng chính trị, tổ chức, cán bộ của địa phương; trực tiếp chỉ đạo công tác tổng kết thực tiễn, nghiên cứu khoa học; trực tiếp chỉ đạo công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí; chủ trì việc lấy phiếu tín nhiệm đối với thành viên lãnh đạo huyện ủy, việc chất vấn và trả lời chất vấn theo quy định.
Chủ động kiến nghị với ban thường vụ huyện ủy về các chủ trương, biện pháp để cải tiến và đổi mới phương thức lãnh đạo của huyện ủy; bảo đảm hoạt động của huyện ủy, ban thường vụ và thường trực huyện ủy đúng nguyên tắc của Đảng và quy chế làm việc; giữ vững đoàn kết, thống nhất trong nội bộ cấp ủy và trong đảng bộ.
Chỉ đạo công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, bảo vệ người phát hiện, tố giác, người đấu tranh chống tham nhũng, tiêu cực; thực hiện việc tiếp dân, đối thoại trực tiếp với dân và xử lý những phản ánh, kiến nghị của dân theo quy định.
- Chỉ đạo sơ kết, tổng kết việc thực hiện các nghị quyết, chủ trương của Đảng và tổng kết các mặt công tác lớn của địa phương; thay mặt huyện ủy, báo cáo với cấp trên và thông báo cho cấp dưới về tình hình thực hiện nghị quyết, chủ trương của Đảng ở địa phương và hoạt động của huyện ủy theo chế độ quy định; khi cần thiết, trực tiếp báo cáo với cấp trên về tình hình của địa phương và chịu trách nhiệm cá nhân về nội dung báo cáo.
- Chỉ đạo phó bí thư thường trực huyện ủy giải quyết công việc hằng ngày của đảng bộ, tổ chức triển khai thực hiện nghị quyết, chủ trương của Đảng liên quan đến công tác xây dựng cơ sở đảng trong sạch, vững mạnh; chỉ đạo phó bí thư - chủ tịch UBND, phó bí thư (hoặc ủy viên ban thường vụ) - chủ tịch HĐND tổ chức triển khai thực hiện nghị quyết, chủ trương của Đảng và của cấp ủy có liên quan đến hoạt động của cơ quan nhà nước ở địa phương; chỉ đạo các ủy viên ban thường vụ huyện ủy, ủy viên ban chấp hành đảng bộ huyện thực hiện trách nhiệm được giao; chỉ đạo các cơ quan, tổ chức đảng trực thuộc huyện ủy, các cán bộ, đảng viên báo cáo về việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao; thay mặt huyện ủy, ban thường vụ huyện ủy ký các nghị quyết, chỉ thị, các văn bản của huyện ủy và ban thường vụ huyện ủy.
- Thực hiện các nhiệm vụ khác do cấp trên và huyện ủy, ban thường vụ, thường trực huyện ủy phân công.
Xem chi tiết tại Quyết định 143-QĐ/TW có hiệu lực từ ngày 03/5/2024.