Thông qua Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi)

Luật GDNN năm 2014 đã thể chế hóa quan điểm chỉ đạo đổi mới giáo dục tại Nghị quyết số 29-NQ/TW, tạo nền tảng pháp lí quan trọng giúp GDNN phát triển mạnh mẽ về số lượng và từng bước nâng cao chất lượng trong 10 năm qua. Tuy nhiên, trong bối cảnh mới, Luật GDNN cần sự thay đổi cơ bản và toàn diện từ bên trong; những nội dung đã đổi mới cần đổi mới nhanh hơn nữa để hướng tới chất lượng cao hơn, phù hợp yêu cầu xây dựng nền giáo dục phát triển con người toàn diện và tạo ra nguồn nhân lực đáp ứng tốt hơn nhu cầu thị trường lao động.

Bổ sung mô hình Trung học nghề, hoàn thiện hệ thống giáo dục quốc dân

Tiếp thu chỉ đạo của Đảng, Quốc hội và Chính phủ, Ban soạn thảo Dự án Luật GDNN (sửa đổi) đã nghiên cứu thực tế, tham khảo kinh nghiệm quốc tế và thể chế hóa kịp thời các nghị quyết của Đảng, Quốc hội và Chính phủ để hoàn thiện Dự thảo trình Quốc hội.

Một trong những điểm đáng chú ý nhất là việc bổ sung mô hình Trung học nghề và mở rộng đối tượng tham gia hoạt động GDNN nhằm hoàn thiện hệ thống giáo dục quốc dân theo hướng mở, linh hoạt và liên thông, tạo cơ hội học tập suốt đời cho mọi công dân.

Trung học nghề – mô hình phổ biến trên thế giới – được xác định là cùng bậc học với trường THPT, tích hợp kiến thức cốt lõi của chương trình THPT và chuyên môn nghề. Mục tiêu là giúp người học vừa hoàn thiện trình độ học vấn phổ thông, vừa trang bị năng lực nghề nghiệp để thực hiện các công việc trong môi trường quen thuộc của ngành nghề, có khả năng ứng dụng kỹ thuật và công nghệ hiện đại, làm việc độc lập hoặc theo nhóm.

Việc bổ sung mô hình này nhằm tăng cường định hướng nghề nghiệp cho thanh thiếu niên từ bậc phổ thông, tăng số lượng học sinh sau THCS và THPT vào học GDNN, đẩy nhanh lộ trình phổ cập nghề theo tinh thần Kết luận số 91-KL/TW ngày 12/8/2024 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết 29-NQ/TW, đồng thời khắc phục hạn chế trong công tác hướng nghiệp, phân luồng và liên thông.

Mở rộng đối tượng tham gia GDNN và đảm bảo liên thông giữa các trình độ

Luật lần này cũng mở rộng đối tượng tham gia hoạt động GDNN, trong đó quy định các cơ sở giáo dục đại học (GDĐH) được tham gia đào tạo GDNN trong một số ngành, lĩnh vực phù hợp với định hướng phát triển ưu tiên như nghệ thuật, thể thao, đào tạo giáo viên, quốc phòng – an ninh, đảm bảo tính đặc thù và liên thông giữa các trình độ nhưng không ảnh hưởng đến mục tiêu và sứ mạng của GDNN và GDĐH.

Đồng thời, để đảm bảo tính ổn định của hệ thống trong quá trình thực hiện chủ trương sắp xếp đơn vị sự nghiệp công lập, Chính phủ đã bổ sung quy định cho phép các cơ sở GDĐH được nâng cấp từ trường cao đẳng và các cơ sở có trường cao đẳng sáp nhập vào trước ngày luật có hiệu lực tiếp tục tuyển sinh trình độ cao đẳng trong thời gian dự kiến 5 năm.

Bên cạnh đó, thể chế hóa Nghị quyết số 57/NQ-TW và tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, Chính phủ bổ sung quy định cho phép cơ sở GDĐH đang đào tạo nhóm ngành thuộc Danh mục công nghệ chiến lược theo Quyết định của Thủ tướng được đào tạo trình độ cao đẳng cùng nhóm ngành.

Đổi mới chương trình, tổ chức đào tạo và đảm bảo chất lượng GDNN

Một nội dung quan trọng khác là đổi mới chương trình, tổ chức đào tạo và đảm bảo chất lượng GDNN thông qua quy định chuẩn chương trình, chuẩn cơ sở đào tạo; quản lí đăng ký hoạt động trên nền tảng dữ liệu số; công nhận kiến thức và kỹ năng đã tích lũy để người học tham gia các chương trình khác.

Việc ban hành chuẩn chương trình, chuẩn cơ sở đào tạo giúp người học và xã hội có thông tin đầy đủ, minh bạch về các chương trình để lựa chọn; đồng thời tạo động lực cho các cơ sở GDNN bổ sung điều kiện đảm bảo chất lượng. Đây cũng là căn cứ để cơ quan quản lí nhà nước kiểm tra, đánh giá và có biện pháp xử lí đối với cơ sở không đạt chuẩn.

Dự thảo cũng đổi mới mạnh mẽ cơ chế cấp phép khi chuyển từ cấp theo từng ngành nghề sang theo nhóm ngành, trao quyền chủ động hơn cho cơ sở GDNN trong xác định quy mô tuyển sinh phù hợp với điều kiện đảm bảo chất lượng.

Trước khi tuyển sinh và đào tạo, cơ sở GDNN có trách nhiệm đăng ký thông tin trên hệ thống dữ liệu chuyên ngành, tạo sự thông thoáng trong thủ tục hành chính và nâng cao giám sát xã hội, đồng thời triển khai hiệu quả chuyển đổi số trong GDNN. Quy định công nhận kiến thức, kỹ năng tích lũy giúp tháo gỡ rào cản học tập, hỗ trợ người học thực hiện mục tiêu học tập suốt đời, giảm áp lực khi phải dung hòa giữa học tập và các ưu tiên khác trong cuộc sống.

Tăng cường vai trò doanh nghiệp và hình thành Quỹ đào tạo nhân lực

Doanh nghiệp được xác định có vai trò đặc biệt quan trọng trong phát triển GDNN. Dự thảo Luật bổ sung chính sách ưu tiên về thuế, đất đai và chính sách đối với nhân lực doanh nghiệp tham gia GDNN với vai trò thỉnh giảng, đồng cơ hữu hoặc giảng dạy.

Đồng thời, thể chế hóa Nghị quyết 71/NQ-TW của Bộ Chính trị, Luật bổ sung quy định về Quỹ đào tạo nhân lực của doanh nghiệp nhằm huy động hiệu quả sự tham gia của doanh nghiệp trong GDNN, tạo động lực gắn bó lâu dài giữa người lao động và doanh nghiệp, tăng cường mối liên kết thực chất giữa doanh nghiệp và cơ sở đào tạo. Quỹ đào tạo nhân lực của doanh nghiệp được thiết kế theo hướng giao Chính phủ quy định cụ thể đối tượng, nguồn trích lập, mức trích lập và nhiệm vụ chi phù hợp với từng loại hình doanh nghiệp.

Đẩy mạnh phân cấp, cải cách hành chính và hoàn thiện hệ thống pháp luật

Bên cạnh đó, Luật cũng đẩy mạnh phân cấp, phân quyền nhằm nâng cao hiệu quả quản lí nhà nước về GDNN, đảm bảo thực hiện nghiêm túc, đồng bộ các chủ trương của Đảng và Nhà nước.

Dự thảo bãi bỏ 27/74 thủ tục hành chính, chiếm 36%, trong đó có nhiều thủ tục liên quan đến phân hiệu, công nhận hiệu trưởng và giám đốc cơ sở GDNN tư thục, công nhận hội đồng quản trị trường trung cấp và cao đẳng tư thục, đăng ký bổ sung hoạt động GDNN và các thủ tục với cơ sở có vốn đầu tư nước ngoài. Đồng thời, 42 thủ tục được đơn giản hóa; nhiều nội dung phân quyền cho Chính phủ và phân cấp cho Bộ Giáo dục và Đào tạo nhằm bảo đảm tính chủ động trong quản lí chuyên môn.

Song song với các đổi mới mang tính đột phá, Dự thảo Luật sửa đổi, hoàn thiện nhiều quy định của Luật GDNN năm 2014 liên quan đến chương trình, trình độ, tổ chức hoạt động đào tạo; cơ cấu tổ chức; quyền tự chủ và trách nhiệm giải trình; giảng viên, giáo viên, người dạy nghề; chính sách tài chính; tài sản; kiểm định chất lượng. Các sửa đổi này nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới phương thức quản lí nhà nước, giải quyết vướng mắc về hội đồng trường, nâng cao năng lực quản trị và đảm bảo điều kiện đào tạo thực chất.

Tiếp thu 234 ý kiến, hoàn thiện dự thảo Luật

Trước khi Luật được thông qua, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) Nguyễn Kim Sơn đã trình bày báo cáo tóm tắt; báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lí dự án Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi). Theo đó, quá trình xây dựng Dự thảo đã nhận được 234 ý kiến góp ý từ đại biểu Quốc hội. Chính phủ đã chỉ đạo Bộ GDĐT phối hợp với Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội và các cơ quan liên quan tiếp thu, giải trình đầy đủ. Sau chỉnh lí, Dự thảo Luật gồm 9 chương, 45 điều, giảm 34 điều so với Luật hiện hành, bao quát đầy đủ các nội dung về tổ chức, quản trị cơ sở GDNN, hoạt động đào tạo, đội ngũ giảng dạy, bảo đảm chất lượng, hợp tác doanh nghiệp, tài chính và đầu tư.

Trung tâm Truyền thông và Sự kiện

Theo Cổng TTĐT Bộ Giáo dục và Đào tạo

Link bài viết: https://moet.gov.vn/tin-tuc/tin-tong-hop2/quoc-hoi-thong-qua-luat-giao-duc-nghe-nghiep-sua-doi-hoan-thien-he-thong-tao-dot-pha-phat-trien-nhan-luc.html

Ngày đăng: 10/12/2025 15:32