Ngày 16/6/2025, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XV, Kỳ họp thứ 9 thông qua Luật Tổ chức chính quyền địa phương số 72/2025/QH15.
Cụ thể, theo Luật Tổ chức chính quyền địa phương số 72/2025/QH15, đơn vị hành chính của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam được tổ chức thành 02 cấp, gồm có:
- Tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi chung là cấp tỉnh);
- Xã, phường, đặc khu trực thuộc cấp tỉnh (sau đây gọi chung là cấp xã).
Trong đó, xã là đơn vị hành chính ở nông thôn; phường là đơn vị hành chính ở đô thị; đặc khu là đơn vị hành chính ở một số hải đảo có vị trí quan trọng được thành lập phù hợp với điều kiện địa lý, tự nhiên, đặc điểm dân cư và yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh.
Trong đó, tại Điều 28 Luật Tổ chức chính quyền địa phương số 72/2025/QH15 đã quy định về tổ chức chính quyền địa phương ở đặc khu trong trường hợp đặc thù như sau:
(1) Tại đặc khu có dân số thường trú dưới 1.000 người thì không tổ chức cấp chính quyền địa phương, Ủy ban nhân dân đặc khu là cơ quan hành chính nhà nước, do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định thành lập, thực hiện vai trò của chính quyền địa phương tại đặc khu này.
(2) Nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức và hoạt động của Ủy ban nhân dân, Chủ tịch Ủy ban nhân dân, cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác thuộc Ủy ban nhân dân đặc khu quy định tại (1) do Chính phủ quy định phù hợp với các nguyên tắc của 28 Luật Tổ chức chính quyền địa phương số 72/2025/QH15.
Như vậy, theo quy định trên thì đối với đặc khu có dân số thường trú dưới 1.000 người sẽ không tổ chức cấp chính quyền địa phương.
Trong số 13 đặc khu chính thức được thành lập từ ngày 16/6/2025 tại các Nghị quyết sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã thuộc các tỉnh, thành được Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua vừa qua. Có tới 04 đặc khu có dân số thường trú dưới 1.000 người.
Sau đây là danh sách 04 đặc khu không tổ chức chính quyền địa phương tại Việt Nam:
TT |
Đặc khu |
Diện tích (Km2) |
Dân số (người) |
Thuộc tỉnh, thành phố |
1 |
Bạch Long Vỹ |
3,07 |
686 |
TP. Hải Phòng (Hải Dương + TP. Hải Phòng) |
2 |
Cồn Cỏ |
2,30 |
139 |
Quảng Trị (Quảng Bình + Quảng Trị) |
3 |
Hoàng Sa |
350,00 |
|
TP. Đà Nẵng (Quảng Nam + TP. Đà Nẵng) |
4 |
Trường Sa |
496,3 |
153 |
Khánh Hòa (Khánh Hòa + Ninh Thuận) |
04 đặc khu không tổ chức chính quyền địa phương tại Việt Nam (Hình từ internet)
(1) Chính quyền địa phương ở đặc khu thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn tương ứng của chính quyền địa phương ở xã quy định tại Mục 3 Chương IV Luật Tổ chức chính quyền địa phương số 72/2025/QH15.
Trường hợp đặc khu được công nhận loại đô thị theo quy định của pháp luật thì chính quyền địa phương ở đặc khu thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn tương ứng của chính quyền địa phương ở phường quy định tại Mục 4 Chương IV Luật Tổ chức chính quyền địa phương số 72/2025/QH15.
(2) Việc quy định nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể cho chính quyền địa phương ở đặc khu trong các văn bản quy phạm pháp luật khác phải bảo đảm tăng cường quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các cơ quan nhà nước tại địa phương, bảo đảm linh hoạt, chủ động ứng phó khi có sự kiện, tình huống đột xuất, bất ngờ xảy ra nhằm bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ quốc gia trên các vùng biển, hải đảo, phát huy lợi thế, tiềm năng kinh tế biển, hội nhập kinh tế quốc tế, bảo đảm thu hút người dân sinh sống, bảo vệ và phát triển hải đảo.
(3) Căn cứ phạm vi, thẩm quyền được giao, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền các nhiệm vụ, quyền hạn của mình cho chính quyền địa phương ở đặc khu thực hiện ở khu vực hải đảo.
(4) Căn cứ yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và khả năng của chính quyền địa phương ở từng đặc khu, chính quyền địa phương cấp tỉnh trình Chính phủ để trình Quốc hội xem xét, quyết định cơ chế, chính sách đặc thù cho chính quyền địa phương ở từng đặc khu để phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh.
(Điều 27 Luật Tổ chức chính quyền địa phương số 72/2025/QH15)
Xem thêm nội dung tại Luật Tổ chức chính quyền địa phương số 72/2025/QH15.
Hội đồng nhân dân, các cơ quan thuộc Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Chủ tịch Ủy ban nhân dân, các cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác thuộc Ủy ban nhân dân huyện, quận, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương, thị xã (sau đây gọi chung là cấp huyện) kết thúc hoạt động từ ngày 01/7/2025.