Thông tư 51/2025/TT-BCT: Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về Kỹ thuật điện - Hệ thống lưới điện

Thông tư 51/2025/TT-BCT: Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về Kỹ thuật điện - Hệ thống lưới điện (Hình từ internet)

Ngày 11/11/2025, Bộ trưởng Bộ Công thương ban hành Thông tư 51/2025/TT-BCT về Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về Kỹ thuật điện - Hệ thống lưới điện.

Thông tư 51/2025/TT-BCT: Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về Kỹ thuật điện - Hệ thống lưới điện

Ban hành kèm theo Thông tư 51/2025/TT-BCT Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về Kỹ thuật điện - Hệ thống lưới điện.

Ký hiệu: QCVN 26:2025/BCT.

Theo đó, tại Quy chuẩn ban hành kèm theo Thông tư 51/2025/TT-BCT có quy định cụ thể về những yêu cầu chung kỹ thuật quốc gia về Kỹ thuật điện - Hệ thống lưới điện như sau:

- Thiết kế hệ thống điện

+ Thiết kế xây dựng mới hoặc cải tạo hệ thống điện phải sử dụng sơ đồ cung cấp điện hợp lý với mức điện áp phù hợp, đơn giản và tin cậy, đồng thời phải xét đến khả năng mở rộng từng bước theo kế hoạch phát triển trong tương lai, sử dụng các thiết bị điện, vật liệu điện có đặc tính kỹ thuật tiên tiến, thích hợp với điều kiện làm việc của công trình, phù hợp với điện áp danh định của lưới điện, với điều kiện môi trường và với những yêu cầu nêu trong Quy chuẩn kỹ thuật kèm theo Thông tư 51/2025/TT-BCT.

+ Thiết kế các kết cấu, phương pháp lắp đặt phải đáp ứng các yêu cầu của công trình, điều kiện môi trường và các yêu cầu về an toàn điện, an toàn phòng cháy chữa cháy.

+ Chọn vị trí xây dựng nguồn cung cấp điện vào gần trung tâm phụ tải.

+ Sơ đồ phân phối điện phải bảo đảm cung cấp điện cho các hộ tiêu thụ điện, các dây chuyền sản xuất trong điều kiện bình thường và trong điều kiện sự cố. Khi thiết kế hệ thống điện nên sử dụng các thiết bị tự động đóng lại, tự động đóng nguồn dự phòng; tự động sa thải (nguồn, phụ tải,...); liên động để nâng cao mức độ an toàn cung cấp điện.

+ Khi thiết kế, hệ thống điện phải đáp ứng các yêu cầu về phòng chống thiên tai ứng với cấp độ rủi ro thiên tai cao nhất đã xảy ra tại địa bàn xây dựng công trình.

- Thỏa thuận với đơn vị quản lý lưới điện

Chủ đầu tư các nhà máy điện, các hộ sử dụng điện và các đơn vị khác khi đấu nối với hệ thống điện Quốc gia phải thoả thuận với đơn vị quản lý vận hành lưới điện theo quy định hiện hành.

- Phương án cấp điện

Phương án cấp điện phải dựa trên cơ sở bảo đảm các chỉ tiêu kỹ thuật, các chỉ tiêu kinh tế tài chính đối với vốn đầu tư, chi phí khai thác hàng năm cho công trình với thời gian hoàn vốn để lựa chọn phương án tối ưu.

Việc cấp điện cho các hộ tiêu thụ bao gồm cả việc chọn số lượng và cách bố trí hệ thống điện phải có phương án tổng thể phù hợp nhu cầu phụ tải trong khu vực, dựa trên cơ sở điều tra phụ tải điện và dự kiến phát triển kinh tế ở địa phương trong 10 năm, đồng thời phải xét đến điều kiện tạm thời. Ngoài ra còn phải tính đến các khả năng và biện pháp giảm dòng điện ngắn mạch và giảm tổn thất điện năng.

- Kế hoạch phát triển điện và sử dụng điện

+ Thiết kế, xây dựng, nâng cấp công trình điện phải phù hợp với quy hoạch phát triển điện và phải có khả năng mở rộng trong tương lai, ít nhất trong vòng 10 năm tiếp theo.

+ Đường dây và máy biến áp nối nhà máy điện chuyên dùng vào hệ thống điện Quốc gia phải được thiết kế tương xứng với công suất của nhà máy điện chuyên dùng để có thể tải điện năng vào hệ thống điện hoặc nhận điện năng từ hệ thống điện khi có nhu cầu.

+ Khi công suất tiêu thụ của các cơ sở công nghiệp nhỏ hơn khả năng tải của đường dây cấp điện thì có thể kết hợp cấp điện cho các hộ dân cư bên ngoài cơ sở công nghiệp.

- Xây lắp, vận hành và kiểm tra

+ Xây lắp công trình điện bằng các thiết bị và vật liệu đáp ứng với yêu cầu kỹ thuật về chịu lực, về độ bền cách điện và phù hợp với các điều kiện môi trường.

+ Vận hành công trình điện theo quy trình vận hành, theo hướng dẫn của nhà chế tạo để khai thác tối ưu hệ thống điện trong sản xuất cũng như truyền tải, phân phối điện.

+ Kiểm tra hệ thống điện trong quá trình thi công công trình, kiểm tra, nghiệm thu công trình cũng như kiểm tra đột xuất, thường xuyên hoặc định kỳ nhằm phát hiện những sai sót để có biện pháp xử lý kịp thời bảo đảm cho hệ thống điện vận hành an toàn, liên tục.

- Chất lượng điện

Công trình điện phải được thiết kế, xây dựng và vận hành bảo đảm yêu cầu chất lượng theo quy định về điện áp, tần số, hệ số công suất, sóng hài, sự nhấp nháy của điện áp, dòng ngắn mạch và thời gian loại trừ sự cố

- Bảo vệ an toàn

+ Để tránh tai nạn ảnh hưởng tới con người do dòng điện và hồ quang điện gây ra, tất cả các thiết bị điện phải được bảo vệ thích hợp theo đúng các tiêu chuẩn liên quan tới sử dụng điện, kiểm định, thử nghiệm và các quy chuẩn kỹ thuật về an toàn điện.

Các dụng cụ điện và thiết bị điện trong nhà ở, nhà công cộng, cửa hàng, v.v. phần mang điện phải được che chắn bằng tấm che không có lỗ; trong gian sản xuất và gian điện được phép dùng tấm che có lỗ hoặc kiểu lưới.

+ Các biện pháp bảo đảm an toàn như sau:

++ Dùng loại cách điện thích hợp. Trường hợp cá biệt phải dùng cách điện tăng cường;

++ Bố trí cự ly thích hợp đến phần dẫn điện hoặc bọc kín phần dẫn điện;

++ Dùng khoá liên động cho thiết bị và cho rào chắn để ngăn ngừa thao tác nhầm;

++ Cắt tự động tin cậy và nhanh chóng cách ly những phần thiết bị điện bị sự cố và những khu vực lưới điện bị hư hỏng;

++ Nối không, nối đất vỏ thiết bị điện và mọi phần tử có thể bị chạm điện; tiếp đất chống ngăn mạch; tiếp đất chống điện áp cảm ứng;

++ Trang bị hệ thống chiếu sáng đủ ánh sáng để làm việc và xử lý sự cố;

++ Trang bị hệ thống phòng cháy, chữa cháy;

++ San bằng điện thế, dùng máy biến áp cách ly hoặc dùng điện áp 42 V trở xuống;

++ Dùng hệ thống báo tín hiệu, biển báo và bảng cấm;

++ Làm rào chắn;

++ Dùng trang bị phòng hộ;

++ Duy trì đúng khoảng cách an toàn theo cấp điện áp;

++ Áp dụng các quy định về cường độ điện trường E (kV/m) được quy định tại điểm 1.8.1.1 và 1.8.1.2 của quy chuẩn kỹ thuật này.

- Hệ thống điều khiển, bảo vệ và đo lường

+ Ở tất cả các phần tử trong hệ thống điện phải được trang bị hệ thống bảo vệ và đo lường phù hợp với quy định cho phần tử đó.

+ Đối với trạm điện có điện áp 110 kV trở lên không có người trực phải trang bị hệ thống điều khiển có khả năng điều khiển từ xa và được kết nối tới cấp điều độ có quyền điều khiển hoặc trung tâm điều khiển theo đúng quy định để thực hiện điều khiển từ xa.

+ Ở tất cả các công trình điện, nguồn cung cấp điện, hộ tiêu thụ điện đều phải lắp hệ thống đo đếm điện năng để xác định chính xác, đầy đủ các đại lượng đo đếm, giao nhận điện năng qua điểm đấu nối. Hệ thống đo đếm điện năng phải được bố trí ở vị trí theo quy định, có cấp chính xác theo quy định và phải được bảo vệ theo quy định.

- Yêu cầu kỹ thuật về thiết bị điện

+ Thiết bị điện

Kết cấu, công dụng, phương pháp lắp đặt, cấp cách điện của vật liệu và thiết bị điện phải phù hợp với điện áp danh định của lưới điện hoặc thiết bị điện, với điều kiện môi trường và với những yêu cầu kỹ thuật nêu trong Quy chuẩn kỹ thuật này.

+ Phòng chống cháy

Phòng cháy và chữa cháy cho thiết bị điện có thể gây cháy phải thực hiện theo các yêu cầu kỹ thuật nêu trong các phần tương ứng của Quy chuẩn kỹ thuật này và các quy định của cơ quan quản lý về phòng cháy, chữa cháy.

+ Bảo vệ chống sét

Bảo vệ chống sét bằng thiết bị chống sét hoặc dây chống sét trong những trường hợp quy định.

Khi thiết kế, cột điện phải đáp ứng yêu cầu an toàn ứng với cấp độ gió cao nhất đã xảy ra trên địa bàn xây dựng công trình

+ Bảo vệ chống tác động của môi trường

Hệ thống mã hóa (IP) là một hệ thống để chỉ các mức bảo vệ được che chắn chống tiếp xúc với các bộ phận nguy hiểm, chống xâm nhập của các vật thể rắn hoặc môi trường bên ngoài vào và các thông tin liên quan đến bảo vệ.

Chi tiết mã IP được quy định tại TCVN 4255 Cấp bảo vệ bằng vỏ ngoài (mã IP) đảm bảo phù hợp với các yêu cầu kỹ thuật và an toàn trong vận hành thiết bị điện.

+ Nguồn điện thao tác

Cho phép dùng điện xoay chiều và một chiều làm nguồn thao tác nội bộ. Ưu tiên nguồn điện một chiều làm nguồn điện thao tác nội bộ.

+ Nhiệt độ bề mặt tăng cao do bức xạ mặt trời

Thiết bị điện đặt trong nhà có thể bỏ qua ảnh hưởng của bức xạ mặt trời. Đối với thiết bị bố trí ở ngoài trời, bị ánh sáng mặt trời chiếu trực tiếp cần phải có giải pháp để giảm nhiệt độ tăng cao trên bề mặt thiết bị.

+ Rò khí SF6

Trong gian điện có các thiết bị chứa khí SF6 bố trí trên mặt đất, sử dụng thông gió tự nhiên. Trong những trường hợp này một nửa diện tích các lỗ thông gió phải nằm gần mặt đất. Nếu không đạt yêu cầu trên phải có thông gió cưỡng bức.

+ Phân biệt các phần tử trong hệ thống điện

Trong công trình điện cần có biện pháp để dễ phân biệt các phần tử khác nhau như vẽ sơ đồ, lược đồ bố trí thiết bị, kẻ chữ, đánh số hiệu, ký hiệu, sơn màu khác nhau, v.v. theo quy định.

+ Tránh gây ảnh hưởng cho các công trình thông tin và viễn thông

Để công trình điện không gây ảnh hưởng nhiễu và nguy hiểm cho công trình thông tin và viễn thông, phải tuân theo các tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật liên quan. Phải có biện pháp chống nhiễu dòng điện công nghiệp cho các hệ thống thông tin và viễn thông.

- Dòng ngắn mạch cho các thiết bị có cuộn kháng

Mọi thiết bị điện có cuộn kháng (hoặc lắp đặt phía sau cuộn kháng) khi đấu nối vào hệ thống điện Quốc gia phải được chọn theo dòng ngắn mạch tính toán phía sau cuộn kháng đó.

Xem thêm chi tiết tại Thông tư 51/2025/TT-BCT có hiệu lực 06/01/2026.