Dự án Nuôi Em: Công an vào cuộc, 70.000 trẻ em vùng cao sẽ ra sao?

Dự án Nuôi Em: Công an vào cuộc, 70.000 trẻ em vùng cao sẽ ra sao? (Hình từ internet)

Dự án Nuôi Em: Công an vào cuộc, 70.000 trẻ em vùng cao sẽ ra sao?

Hơn 70.000 trẻ em vùng cao đang đứng trước nguy cơ bị ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng bữa ăn và khả năng đến trường, trong bối cảnh dự án Nuôi Em, một mô hình hỗ trợ bữa ăn cho học sinh vùng khó khăn, đối diện với rủi ro lớn về uy tín và tính minh bạch tài chính.

Nếu cơ quan Công an vào cuộc để làm rõ các vấn đề liên quan đến thu, chi của dự án, hoặc nếu Nuôi Em không còn đủ uy tín để tiếp tục huy động nguồn lực xã hội, hệ quả nghiêm trọng nhất không nằm ở việc cá nhân nào đó có thể bị xử lý trách nhiệm pháp lý, mà nằm ở chính những đứa trẻ, nhóm yếu thế nhất trong xã hội.

Hiện dự án Nuôi Em không thể kiểm toán theo chuẩn mực nghề nghiệp hiện hành do nhiều lý do như không có chứng từ, không có sổ sách kế toán chuẩn,...

Vì vậy, để cứu phần nào uy tín, tiếp tục giúp các trẻ vùng cao, người sáng lập cần thuê công ty dịch vụ kế toán để: thiết lập lại sổ sách, chứng từ, quy trình kế toán; làm rõ số liệu, đảm bảo minh bạch và chính xác. 

Ngược lại, nếu việc minh bạch hóa không được thực hiện sớm và nghiêm túc, việc cơ quan chức năng vào cuộc để làm rõ là khó tránh khỏi. Khi đó, rủi ro lớn nhất không phải là Nuôi Em “bị điều tra”, mà là dự án có thể phải dừng hoặc thu hẹp quy mô do không còn mạnh thường quân đồng hành.

Nếu dòng hỗ trợ bị đứt gãy, hơn 70.000 trẻ em vùng cao có nguy cơ: Không còn được hỗ trợ bữa ăn, chất lượng dinh dưỡng giảm sút, nhiều em có thể phải nghỉ học hoặc bỏ học,...

Mặc dù Nhà nước đã có nhiều chính sách hỗ trợ trẻ em vùng cao, nhưng thực tế cho thấy các nguồn lực hiện nay vẫn chưa đủ để nâng cao chất lượng bữa ăn cho tất cả các em. Phần hỗ trợ từ xã hội hóa, nếu bị gián đoạn, sẽ tạo ra một khoảng trống rất lớn.

Trẻ em là nhóm yếu thế nhất. Không thể để các em trở thành “nạn nhân gián tiếp” của những vấn đề quản trị, tổ chức hay minh bạch tài chính.

Cần làm gì để không làm đứt gãy sự hỗ trợ?

Nếu Nuôi Em không còn uy tín thì có lẽ đã đến lúc cần một giải pháp chuyển tiếp, nghiêm túc, thiện chí, và phải được chuẩn bị ngay từ bây giờ. Đó là tìm tổ chức đủ uy tín, tạm thời tiếp quản việc vận hành dự án Nuôi Em:

Hiện nay, Việt Nam không thiếu các mô hình, tổ chức có kinh nghiệm trong lĩnh vực bảo trợ trẻ em như: 

- Các chương trình xã hội uy tín: Cặp lá yêu thương, Vì tầm vóc Việt,…

- Các cơ quan Nhà nước có chức năng bảo vệ quyền trẻ em như Cục Bà mẹ và Trẻ em (trực thuộc Bộ Y tế), Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam.

Việc tạm thời tiếp quản không đồng nghĩa với việc xóa bỏ dự án Nuôi Em. Ngược lại, toàn bộ mạng lưới và dữ liệu hiện có như: 

Hệ thống cộng tác viên; Danh sách trẻ em đang được hỗ trợ; Mã định danh; Thông tin trường, lớp có nhu cầu;... vẫn có thể được kế thừa, chuẩn hóa và tiếp tục vận hành.

Khác biệt cốt lõi là toàn bộ hoạt động thu, chi phải được đặt trong: Hệ thống kế toán rõ ràng; Cơ chế kiểm soát nội bộ; Sự giám sát minh bạch, độc lập.

Song song đó, cơ quan chức năng sẽ làm rõ toàn bộ các khoản thu, chi của dự án trong thời gian qua theo đúng quy định pháp luật.

Trong trường hợp ông Hoàng Hoa Trung (người sáng lập dự án) không có sai phạm, đây có thể được xem là cơ hội để Nuôi Em tái cấu trúc. 

Ví dụ chuyển đổi thành doanh nghiệp xã hội, có pháp nhân rõ ràng, bộ máy kế toán, tài chính chuyên nghiệp và cơ chế quản trị minh bạch.

Lưu ý: Cách tiếp cận này không nhằm bảo vệ bất kỳ cá nhân nào, mà nhằm:

- Đảm bảo hơn 70.000 trẻ em vùng cao tiếp tục được cải thiện bữa ăn và được đến trường;

- Bảo vệ niềm tin của xã hội vào các hoạt động nhân đạo;
- Giữ cho dòng hỗ trợ xã hội không bị đứt gãy, thậm chí có cơ hội phát triển bền vững hơn.

Trong bối cảnh này, Cục Bà mẹ và Trẻ em cùng Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam khó có thể đứng ngoài cuộc.

Ông Đinh Anh Tuấn cục trưởng Cục Bà mẹ và Trẻ em (Hình từ internet)

Ông Đặng Hoa Nam, Nguyên Cục trưởng Cục Trẻ em, Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ trẻ em Việt Nam (Hình từ internet)

Hơn 70.000 trẻ em đang đứng trước nguy cơ giảm chất lượng bữa ăn và gián đoạn việc học trong năm học tới. Đây là vấn đề không chỉ mang tính xã hội, mà còn là vấn đề về bảo vệ quyền trẻ em.

Quy định về bảo đảm về giáo dục cho trẻ em

Theo Điều 44 Luật Trẻ em 2016 quy định về bảo đảm về giáo dục cho trẻ em như sau:

- Nhà nước có chính sách hỗ trợ, bảo đảm mọi trẻ em được đi học, giảm thiểu tình trạng trẻ em bỏ học; có chính sách hỗ trợ trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, trẻ em thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, trẻ em dân tộc thiểu số, trẻ em đang sinh sống tại các xã biên giới, miền núi, hải đảo và các xã có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn được tiếp cận giáo dục phổ cập, giáo dục hòa nhập, được học nghề và giới thiệu việc làm phù hợp với độ tuổi và pháp luật về lao động.

- Nhà nước ưu tiên đầu tư cho giáo dục, bảo đảm công bằng về cơ hội tiếp cận giáo dục cho mọi trẻ em; giáo dục hòa nhập cho trẻ em khuyết tật; có chính sách miễn, giảm học phí cho từng nhóm đối tượng trẻ em phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội từng thời kỳ.

- Chương trình, nội dung giáo dục phải phù hợp với từng độ tuổi, từng nhóm đối tượng trẻ em, bảo đảm chất lượng, đáp ứng yêu cầu phát triển toàn diện và yêu cầu hội nhập; chú trọng giáo dục truyền thống lịch sử, văn hóa dân tộc và phát triển nhân cách, kỹ năng sống, tài năng, năng khiếu của trẻ em; giáo dục giới tính, sức khỏe sinh sản cho trẻ em.

- Nhà nước quy định môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện, phòng, chống bạo lực học đường.

- Nhà nước có chính sách phù hợp để phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 05 tuổi và chính sách hỗ trợ để trẻ em trong độ tuổi được giáo dục mầm non phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội từng thời kỳ; khuyến khích, thu hút các nguồn đầu tư khác để phát triển giáo dục, đào tạo.

Nguyễn Ngọc Quế Anh