Nguyên tắc và yêu cầu lập báo cáo tài chính hợp nhất cho các đơn vị kế toán hành chính từ 01/01/2026

Văn Minh

Nguyên tắc và yêu cầu lập báo cáo tài chính hợp nhất cho các đơn vị kế toán hành chính 

Theo đó, Thông tư này áp dụng cho các đơn vị kế toán hành chính, sự nghiệp, gồm: cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập, tổ chức chính trị, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tổ chức và đơn vị khác có liên quan. Các tổ chức không thuộc đối tượng này cũng có thể áp dụng nếu cần.  

Việc lập báo cáo tài chính hợp nhất cho các đơn vị kế toán hành chính cần thực hiện theo các nguyên tắc và yêu cầu sau: 

- BCTC hợp nhất của đơn vị kế toán cấp trên phải bao gồm đầy đủ các thông tin BCTC/ BCTC hợp nhất của tất cả các đơn vị kế toán trực thuộc; trong đó các chỉ tiêu tài sản, nợ phải trả, tài sản thuần, doanh thu, chi phí và các luồng tiền của đơn vị kế toán cấp trên được trình bày trên các mẫu biểu báo cáo tài chính hợp nhất giống như số liệu các báo cáo tài chính của một đơn vị kế toán độc lập. 

- Các mẫu biểu báo cáo tài chính hợp nhất được xây dựng phù hợp với hoạt động của đơn vị hành chính, sự nghiệp là đơn vị kế toán cấp trên (trừ trường hợp pháp luật chuyên ngành có quy định đơn vị kế toán cấp trên lập báo cáo tài chính hợp nhất khác với mẫu biểu quy định tại Thông tư 108/2025/TT-BTC ). 

- Về chính sách kế toán: 

+ BCTC hợp nhất phải được lập trên cơ sở áp dụng chính sách kế toán thống nhất cho các giao dịch và sự kiện cùng loại trong các hoàn cảnh tương tự trong phạm vi hợp nhất số liệu. 

+ Nếu đơn vị kế toán trực thuộc áp dụng chính sách kế toán khác với chính sách kế toán áp dụng thống nhất trong đơn vị kế toán cấp trên thì BCTC/BCTC hợp nhất được sử dụng để hợp nhất phải được điều chỉnh lại theo chính sách chung của đơn vị kế toán cấp trên. Căn cứ thực tế và tính trọng yếu để quyết định, hướng dẫn và chịu trách nhiệm điều chỉnh số liệu của công ty con theo chính sách chung, đồng thời thuyết minh chi tiết sự điều chỉnh này trên BCTC hợp nhất. 

- Trường hợp trong phạm vi lập báo cáo tài chính hợp nhất có các đơn vị kế toán trực thuộc được pháp luật cho phép sử dụng đồng tiền kế toán khác so với đồng Việt Nam thì đơn vị kế toán cấp trên phải chuyển đổi toàn bộ số liệu báo cáo tài chính/báo cáo tài chính hợp nhất của đơn vị kế toán trực thuộc sang đồng Việt Nam theo tỷ giá hối đoái thực tế để lập báo cáo tài chính hợp nhất (trừ trường hợp pháp luật có quy định khác). 

- BCTC hợp nhất được lập bằng cách cộng dồn các chỉ tiêu tương ứng từ BCTC riêng của các đơn vị trong phạm vi hợp nhất, loại trừ toàn bộ giao dịch và số dư nội bộ theo quy định. 

- Báo cáo lưu chuyển tiền tệ hợp nhất: lập theo phương pháp gián tiếp, chỉ trình bày luồng tiền với bên ngoài, loại trừ hoàn toàn luồng tiền nội bộ. 

- Thuyết minh BCTC hợp nhất được lập dựa trên các báo cáo hợp nhất và các thông tin liên quan. 

- Đơn vị kế toán cấp trên phải mở sổ kế toán riêng để phản ánh các nghiệp vụ phát sinh liên quan đến xử lý số liệu phục vụ lập báo cáo tài chính hợp nhất theo quy định của Thông tư này. 

- Trường hợp tài sản của cơ quan, đơn vị được phép bàn giao cho doanh nghiệp quản lý không tính thành phần vốn nhà nước thì đơn vị kế toán cấp trên phải chỉ định một đơn vị thực hiện kế toán đối với các tài sản này theo quy định của Chế độ kế toán hành chính, sự nghiệp để đảm bảo ghi nhận đầy đủ số liệu về tài sản nhà nước giao cho đơn vị quản lý. 

- Thông tin, số liệu trình bày trên báo cáo tài chính hợp nhất phải được phản ánh một cách trung thực, khách quan về nội dung và giá trị các chỉ tiêu báo cáo; trình bày theo một cấu trúc chặt chẽ, có hệ thống, thuyết minh đầy đủ các thông tin, số liệu đã trình bày trên báo cáo tình hình tài chính hợp nhất, báo cáo kết quả hoạt động hợp nhất, báo cáo lưu chuyển tiền tệ hợp nhất theo quy định tại Thông tư này. 

- Nghiêm cấm mọi hành vi can thiệp làm thay đổi thông tin, số liệu trình bày trên báo cáo tài chính hợp nhất đã được nộp cho cơ quan có thẩm quyền hoặc đã được công khai. Trường hợp phải điều chỉnh thông tin, số liệu trình bày trên báo cáo tài chính hợp nhất đã được nộp cho cơ quan có thẩm quyền hoặc đã được công khai, thì phải đảm bảo các nguyên tắc điều chỉnh thông tin, số liệu theo quy định của Luật Kế toán và Thông tư này. 

Xem chi tiết tại Thông tư 108/2025/TT-BTC có hiệu lực từ 01/01/2026.