Điểm mới về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất từ 01/8/2024

Điểm mới về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất từ 01/8/2024 (Hình từ internet)

Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được quy định cụ thể tại Chương 5 Luật Đất đai 2024, gồm 18 Điều (từ Điều 60 đến Điều 77). So với Luật Đất đai 2013 (được sửa đổi, bổ sung năm 2018), Luật Đất đai 2024 đã có những quy định đổi mới về việc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Cụ thể: 

1. Đổi mới về nguyên tắc, nội dung phương pháp lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất từ 01/8/2024

Luật Đất đai 2024 hoàn thiện theo hướng đổi mới quy trình, nội dung, phương pháp lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. 

Việc lập quy hoạch sử dụng đất các cấp phải tuân thủ nguyên tắc và mối quan hệ giữa các loại quy hoạch theo quy định của Luật Quy hoạch 2017.

Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được lập ở cấp quốc gia, cấp tỉnh và cấp huyện nhằm đáp ứng yêu cầu thực hiện chiến lược phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững; đảm bảo quốc phòng, an ninh; bảo vệ môi trường, thích ứng biến đổi khí hậu. 

Nội dung quy hoạch sử dụng đất phải kết hợp giữa chỉ tiêu sử dụng đất gắn với không gian, phân vùng sử dụng đất, hệ sinh thái tự nhiên.

Đồng thời, Luật Đất đai 2024 bổ sung quy định mới về việc xây dựng và cập nhật dữ liệu quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất các cấp vào cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai.

2. Thay đổi hệ thống quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất từ 01/8/2024

Luật Đất đai 2024 đã bỏ nội dung lập Kế hoạch sử dụng đất quốc phòng và Kế hoạch sử dụng đất an ninh ra khỏi hệ thống quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, đồng thời quy định lại việc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đối với cấp tỉnh và quy hoạch sử dụng cấp huyện.

- Quy hoạch sử dụng đất quốc phòng và Quy hoạch sử dụng đất an ninh sẽ phân kỳ, lồng ghép nội dung kế hoạch sử dụng đất quốc phòng, kế hoạch sử dụng đất an ninh.

- Quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh không phải là thành phố trực thuộc Trung ương không phải lập kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh nhưng phải phân kỳ quy hoạch sử dụng đất cho từng kỳ kế hoạch 05 năm. 

Đối với thành phố trực thuộc Trung ương đã có quy hoạch chung được phê duyệt theo quy định của pháp luật về quy hoạch đô thị thì không phải lập quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh mà căn cứ quy hoạch chung để lập kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh.

-  Đối với các quận, thành phố, thị xã thuộc thành phố trực thuộc Trung ương, thành phố, thị xã thuộc tỉnh đã có quy hoạch chung hoặc quy hoạch phân khu được phê duyệt theo quy định của pháp luật về quy hoạch đô thị thì không phải lập quy hoạch sử dụng đất cấp huyện mà căn cứ vào quy hoạch chung hoặc quy hoạch phân khu và chỉ tiêu sử dụng đất đã được phân bổ từ quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh và các chỉ tiêu sử dụng đất của địa phương để lập kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện. 

Đối với những khu vực không thuộc quy định nêu trên mà đã có quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn được phê duyệt thì việc lập quy hoạch sử dụng đất cấp huyện phải cập nhật định hướng không gian sử dụng đất và hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội theo thời kỳ quy hoạch sử dụng đất.

(Điều 65, 66, 243 Luật Đất đai 2024)

Xem thêm: Thời kỳ quy hoạch sử dụng đất cấp huyện là bao lâu? Kinh phí cho hoạt động quy hoạch sử dụng đất cấp huyện từ đâu?

3. Bổ sung nhiều nội dung trong kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện

Từ 01/8/2024, các nội dung kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện đơn giản hơn, không yêu cầu phải lập bản đồ kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện như quy định cũ.

Đồng thời, bổ sung quy định về một số trường hợp dự án chưa có trong kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện nhưng được thực hiện mà không phải bổ sung vào kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện bao gồm: 

- Dự án đã có quyết định đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư công thuộc thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư của Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ, người đứng đầu Bộ, cơ quan trung ương, Hội đồng nhân dân cấp tỉnh;

- Dự án đã có quyết định phê duyệt dự án đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư theo phương thức đối tác công tư thuộc thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư của Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ, người đứng đầu Bộ, cơ quan trung ương, Hội đồng nhân dân cấp tỉnh;

- Dự án đã có quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư, quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời chấp thuận nhà đầu tư, quyết định chấp thuận nhà đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư thuộc thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư của Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ.

- Dự án có sử dụng đất phục vụ cho việc thu hồi đất quy định tại khoản 3 Điều 82 Luật Đất đai 2024.

(Điều 67 Luật Đất đai 2024)

4. Tăng cường công khai, minh bạch và sự tham gia của người dân trong lập quy hoạch sử dụng đất

Luật Đất đai 2024 bổ sung quy định: Nguyên tắc bảo đảm sự tham gia của tổ chức chính trị - xã hội, cộng đồng, cá nhân; bảo đảm công khai, minh bạch trong việc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất (khoản 8 Điều 60) và việc lấy ý kiến của các sở, ngành có liên quan, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp tỉnh, UBND cấp huyện, cơ quan, tổ chức, cộng đồng dân cư, cá nhân có liên quan về quy hoạch sử dụng đất khi lập quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh (điểm a khoản 2 Điều 70).

Như vậy, so với Luật Đất đai 2013 thì Luật Đất đai 2024 đã tăng cường công khai, minh bạch hơn (đặc biệt là tăng cường sự tham gia của người dân) trong việc lập quy hoạch sử dụng đất.

5. Thay đổi thẩm quyền thẩm định quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất 

Luật Đất đai 2024 đã thay đổi thẩm quyền thẩm định quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất so với quy định cũ như sau:

6. Bổ sung quy định về việc thực hiện các quyền của người sử dụng đất trong các khu vực quy hoạch

So với Luật Đất đai 2013, quy định về tổ chức thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất tại Điều 76 Luật Đất đai 2024 đã bổ sung và hoàn thiện các quy định về việc thực hiện các quyền của người sử dụng đất trong các khu vực quy hoạch, cụ thể:

- Trong trường hợp quy hoạch sử dụng đất đã được công bố công khai mà chưa có kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện thì người sử dụng đất được tiếp tục sử dụng và được thực hiện các quyền của người sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai 2024.

- Đối với diện tích đất phải thu hồi, chuyển mục đích sử dụng đất trong kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện hoặc phải thu hồi, chuyển mục đích sử dụng đất quy định tại khoản 4 Điều 67 Luật Đất đai 2024 thì người sử dụng đất được tiếp tục thực hiện các quyền của người sử dụng đất nhưng không được xây dựng mới nhà ở, công trình, trồng mới cây lâu năm; người sử dụng đất được xây dựng theo giấy phép xây dựng có thời hạn, cải tạo, sửa chữa nhà ở, công trình hiện có theo quy định của pháp luật về xây dựng và pháp luật có liên quan.

- Diện tích đất được xác định trong kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt thu hồi để thực hiện dự án hoặc phải chuyển mục đích sử dụng đất mà sau 02 năm liên tục được xác định trong kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện chưa có quyết định thu hồi đất hoặc chưa được phép chuyển mục đích sử dụng đất thì cơ quan có thẩm quyền phê duyệt kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện phải xem xét, đánh giá điều chỉnh, hủy bỏ và phải công bố công khai việc điều chỉnh, hủy bỏ việc thu hồi đất hoặc hủy bỏ việc chuyển mục đích sử dụng đất đối với phần diện tích đất được xác định trong kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện. 

(Trước đây theo quy định tại khoản 8 Điều 49 Luật Đất đai 2013 là sau 03 năm)

Trường hợp cơ quan có thẩm quyền phê duyệt kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện không điều chỉnh, hủy bỏ hoặc có điều chỉnh, hủy bỏ nhưng không công bố công khai thì người sử dụng đất không bị hạn chế về các quyền sử dụng đất đã được pháp luật quy định.

- Ngoài ra, hằng năm, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm tổ chức rà soát, xử lý và công bố công khai việc thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất, điều chỉnh, hủy bỏ việc thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất đối với đất đã được ghi trong kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện trên trang thông tin điện tử của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh; gửi thông tin đến Bộ Tài nguyên và Môi trường, Ủy ban nhân dân cấp huyện và Ủy ban nhân dân cấp xã.