Bộ Y tế đề xuất doanh nghiệp cùng đóng BHYT cho thân nhân người lao động (Hình từ Internet)
Về vấn đề này, THƯ VIỆN PHÁP LUẬT giải đáp như sau:
Nội dung được đề cập tại Báo cáo Đánh giá tác động dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế.
Báo cáo Đánh giá tác động dự thảo Luật sửa đổi Luật BHYT |
Theo đó, để tăng tỉ lệ tham gia BHYT hướng đến bao phủ BHYT toàn dân, cụ thể lên ít nhất là 95% vào năm 2025 theo Nghị quyết 20-NQ/TW năm 2017, Bộ Y tế đã đề xuất ba phương án mở rộng diện tham gia BHYT so với quy định Luật Bảo hiểm y tế, cụ thể như sau:
(1) Phương án 1:
- Sửa đổi, bổ sung một số quy định về các đối tượng bắt buộc tham gia bảo hiểm y tế đã được quy định tại Điều 12 Luật Bảo hiểm y tế để phù hợp với thực tiễn thực hiện Luật thời gian qua. Trong đó sửa đổi để làm rõ hơn nội hàm của các đối tượng như:
Học viên công an nhân dân tại điểm a khoản 3 bao gồm học viên người Việt Nam và người nước ngoài, con của liệt sỹ tại điểm i khoản 3 bao gồm con đẻ, con nuôi hợp pháp, tách đối tượng cựu sỹ quan công an nhân dân nghỉ hưu trong nhóm đối tượng hưu trí tại điểm a khoản 2 thành 01 nhóm đối tượng riêng để điều chỉnh mức hưởng cho đồng bộ với mức hưởng của đối tượng cựu chiến binh.
Sửa đổi, bổ sung khoản 5 về nhóm tự đóng bảo hiểm y tế, trong đó bổ sung người sinh sống, làm việc, người được nuôi dưỡng, chăm sóc trong các tổ chức, cơ sở từ thiện, tôn giáo, người Việt Nam không có giấy tờ tuỳ thân, người nước ngoài sinh sống tại Việt Nam mà không thuộc các đối tượng đã được quy định trong Luật Bảo hiểm y tế, người lao động trong thời gian nghỉ không hưởng lương hoặc tạm hoãn hợp đồng lao động tự đóng hoặc tham gia theo hình thức hộ gia đình.
- Pháp điển hóa, cập nhật các đối tượng bắt buộc tham gia bảo hiểm y tế đã được quy định tại các Nghị định của Chính phủ vào nhóm đối tượng tại khoản 3 Điều 12 Luật Bảo hiểm y tế.
Đây là các nhóm đối tượng đã được quy định tại Nghị định 146/2018/NĐ-CP (đã được sửa đổi tại Nghị định 75/2023/NĐ-CP) và đã thực hiện ổn định trong thời gian qua như: Người dân các xã An toàn khu cách mạng trong kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ hiện đang thường trú tại các xã An toàn khu cách mạng trong kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ đã được cập nhật thông tin trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cơ sở dữ liệu dân về cư trú.
- Sửa đổi, bổ sung quy định tại điểm a Khoản 1 Điều 12 về các đối tượng bắt buộc tham gia bảo hiểm y tế để bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ với quy định tại dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội đang trình Quốc hội ban hành, bao gồm:
+ Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn; hợp đồng lao động xác định thời hạn từ đủ 01 tháng trở lên;
+ Người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, người đại diện phần vốn nhà nước, người đại diện phần vốn của doanh nghiệp tại công ty và công ty mẹ, người quản lý điều hành hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã có hưởng lương;
+ Chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh thuộc diện phải đăng ký kinh doanh.
Đồng thời bổ sung người lao động là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc khi có giấy phép lao động hoặc chứng chỉ hành nghề hoặc giấy phép hành nghề do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp và có hợp đồng lao động xác định thời hạn từ đủ 12 tháng trở lên với người sử dụng lao động tại Việt Nam; Người lao động quy định tại điểm a khoản này làm việc không trọn thời gian, thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc tại điểm c, d Khoản 1 Điều 12.
(2) Phương án 2:
- Bổ sung nhóm đối tượng là thân nhân người lao động. Trong đó, nhóm thân nhân người lao động sẽ được Nhà nước hỗ trợ 30% mức đóng.; 70% còn lại do người lao động và chủ sử dụng lao động đóng, trong đó người lao động đóng 1/3 và chủ sử dụng lao động đóng 2/3 (tương tự như trách nhiệm đóng đối với nhóm người lao động).
- Quy định cơ chế khuyến khích đóng bảo hiểm y tế một lần cho tối đa 03 năm để tạo cơ chế đóng thuận tiện, duy trì người dân tham gia bảo hiểm y tế.
- Quy định chính sách bảo hiểm y tế bổ sung mang tính tự nguyện do các doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm thực hiện theo quy định của pháp luật trong đó việc tham gia bảo hiểm y tế bắt buộc do Nhà nước thực hiện là điều kiện để tham gia bảo hiểm y tế bổ sung nhằm mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm y tế bắt buộc.
- Bên cạnh đó cũng sửa đổi, bổ sung một số quy định về các đối tượng bắt buộc tham gia bảo hiểm y tế đã được quy định tại Điều 12 Luật Bảo hiểm y tế để phù hợp với thực tiễn thực hiện Luật thời gian qua. Pháp điển hóa, cập nhật các đối tượng bắt buộc tham gia bảo hiểm y tế đã được quy định tại các Nghị định của Chính phủ vào nhóm đối tượng tại khoản 3 Điều 12 Luật Bảo hiểm y tế.
Đây là các nhóm đối tượng đã được quy định tại Nghị định 146/2018/NĐ-CP (đã được sửa đổi tại Nghị định 75/2023/NĐ-CP), Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về chế độ.
Đồng thời, sửa đổi, bổ sung quy định tại điểm a Khoản 1 Điều 12 về các đối tượng bắt buộc tham gia bảo hiểm y tế để bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ với quy định tại dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội đang trình Quốc hội ban hành.
(3) Phương án 3: Giữ nguyên như quy định hiện hành và không bổ sung đối tượng mới.
Như vậy, việc bổ sung thân nhân người lao động là đối tượng tham gia BHYT thuộc nhóm do người lao động và người sử dụng lao động đóng trong dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế là một trong ba phương án được Bộ Y tế đề xuất.