Công văn 754: Chính phủ ý kiến với Hồ sơ dự án Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân (sửa đổi)

Công văn 754: Chính phủ ý kiến với Hồ sơ dự án Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân (sửa đổi) (Hình từ Internet)

Ngày 06/9/2025, Chính phủ ban hành Công văn 754/CP-QHĐP về việc ý kiến đối với Hồ sơ dự án Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân (sửa đổi).

Công văn 754/CP-QHĐP

Công văn 754: Chính phủ ý kiến với Hồ sơ dự án Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân (sửa đổi)

Trả lời Công văn 1232/UBDNGS15 ngày 18/8/2025 của Uỷ ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội về việc đề nghị Chính phủ tham gia ý kiến đối với hồ sơ dự án Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân (sửa đổi) (dự thảo Luật), Chính phủ có ý kiến như sau:

(1) Về chủ thể giám sát và việc tổ chức Đoàn giám sát chuyên đề

- Tại khoản 2 Điều 2 dự thảo Luật: Về chủ thể giám sát, theo quy định của Hiến pháp, các chủ thể có thẩm quyền thực hiện giám sát là Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng dân tộc, Ủy ban của Quốc hội và Hội đồng nhân dân. Tuy nhiên, theo quy định tại khoản 2 Điều 2 dự thảo Luật thì chủ thể giám sát bao gồm: Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội, Hội đồng dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội, đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân, Thường trực Hội đồng nhân dân, các Ban của Hội đồng nhân dân, Tổ đại biểu Hội đồng nhân dân, đại biểu Hội đồng nhân dân. Theo đó, Chính phủ đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu, sửa đổi quy định về chủ thể giám sát tại dự thảo Luật Hoạt động giám sát đảm bảo phù hợp.

- Tại điểm a khoản 1 Điều 23 dự thảo Luật: Đoàn đại biểu Quốc hội tự mình tổ chức Đoàn giám sát chuyên đề. Tuy nhiên, tại Thông báo 2953/TB-VPQH ngày 14/8/2025 của Văn phòng Quốc hội về Kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đối với dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị “bổ sung quy định Quốc hội có thể phân công Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng Dân tộc, Ủy ban của Quốc hội tổ chức giám sát chuyên đề theo chương trình, kế hoạch giám sát đã được Quốc hội phê duyệt, báo cáo kết quả để Quốc hội xem xét, thảo luận và ra nghị quyết giám sát chuyên đề; Hội đồng nhân dân có thể phân công Thường trực Hội đồng nhân dân, Ban của Hội đồng nhân dân tổ chức giám sát chuyên đề theo chương trình, kế hoạch giám sát đã được Hội đồng nhân dân phê duyệt, báo cáo kết quả để Hội đồng nhân dân xem xét, thảo luận và ra nghị quyết giám sát chuyên đề”. Do đó, việc dự thảo Luật quy định Đoàn đại biểu Quốc hội tự mình tổ chức Đoàn giám sát chuyên đề cần cân nhắc, bảo đảm thực hiện đúng chỉ đạo nêu trên của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

(2) Về quyền của cơ quan, tổ chức, cá nhân chịu sự giám sát (Điều 7) và trách nhiệm của chủ thể giám sát (Điều 5)

- Tại khoản 2 Điều 5 dự thảo Luật quy định chủ thể giám sát có trách nhiệm: “Thông báo trước về kế hoạch, nội dung, yêu cầu giám sát, nội dung yêu cầu báo cáo, trả lời về vấn đề liên quan đến hoạt động giám sát cho cơ quan, tổ chức, cá nhân chịu sự giám sát và các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan”. Theo đó, tại khoản 1 Điều 7 dự thảo Luật quy định cơ quan, tổ chức, cá nhân chịu sự giám sát có quyền “Được thông báo trước về kế hoạch, nội dung, yêu cầu giám sát, nội dung yêu cầu báo cáo, trả lời về vấn đề liên quan đến hoạt động giám sáť". Tuy nhiên, dự thảo Luật không quy định thời gian “thông báo trước” để chủ thể chịu sự giám sát có điều kiện chuẩn bị đầy đủ thông tin phục vụ hoạt động giám sát được thuận lợi, hiệu quả. Qua rà soát, Chính phủ thấy rằng:

- Tại dự thảo Nghị quyết Quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân về hoạt động giám sát của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng Dân tộc, Ủy ban của Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội và đại biểu Quốc hội chỉ quy định về thời hạn thông báo đối với Đoàn đại biểu Quốc hội: “Đoàn đại biểu Quốc hội có trách nhiệm tổ chức để đại biểu Quốc hội tiến hành giám sát; thông báo nội dung, kế hoạch giám sát của đại biểu Quốc hội đến cơ quan, tổ chức, cá nhân chịu sự giám sát chậm nhất là 07 ngày trước ngày bắt đầu tiến hành hoạt động giám sát" (khoản 4 Điều 50).

- Tại dự thảo Nghị quyết Quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân về hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân, Thường trực Hội đồng nhân dân, Ban của Hội đồng nhân dân, Tổ đại biểu Hội đồng nhân dân và đại biểu Hội đồng nhân dân và Tổ đại biểu Hội đồng nhân dân chỉ quy định về thời hạn thông báo đối với Tổ đại biểu Hội đồng nhân dân: “Căn cứ nội dung vấn đề được giao, Tổ đại biểu Hội đồng nhân dân xây dựng kế hoạch giám sát, đề cương báo cáo giám sát và thông báo đến cơ quan, tổ chức, cá nhân chịu sự giám sát chậm nhất là 07 ngày trước ngày bắt đầu tiến hành giám sát” (khoản 1 Điều 45).

Do đó, đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu, cân nhắc bổ sung quy định về thời gian thông báo của các chủ thể giám sát trước khi tiến hành giám sát. Bên cạnh đó, việc bổ sung quy định này còn tạo điều kiện để chủ thể chịu giám sát phản ánh thông tin liên quan đến hoạt động đã giám sát, góp phần đảm bảo “tránh trùng lặp, nâng cao hiệu quả giám sát" theo quy định tại khoản 1 Điều 9 dự thảo Luật. Trên cơ sở đó, đề nghị bổ sung quy định về trách nhiệm tương ứng của chủ thể giám sát trong tiếp nhận thông tin, xử lý phản ánh, điều phối, tổ chức hoạt động giám sát phù hợp, tránh trùng lặp, thực hiện nguyên tắc “không làm cản trở hoạt động bình thường của cơ quan, tổ chức, cá nhân chịu sự giám sát” tại khoản 5 Điều 3 dự thảo Luật.

(3) Về giám sát văn bản quy phạm pháp luật của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (Điều 17)

Khoản 7 Điều 1 dự thảo Luật quy định: “Giám sát văn bản quy phạm pháp luật là việc chủ thể giám sát quy định tại Luật này xem xét, đánh giá, kết luận về tính hợp hiến, hợp pháp, thống nhất với hệ thống pháp luật; tỉnh kịp thời, đầy đủ và việc tuân thủ về thẩm quyền, hình thức, trình tự, thủ tục ban hành văn bản quy phạm pháp luật". Tuy nhiên, tại điểm h khoản 1 Điều 17 dự thảo Luật quy định Ủy ban Thường vụ Quốc hội: “Giám sát việc cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền tuân thủ về trình tự, thủ tục tiếp thu ý kiến của đối tượng chịu sự tác động trực tiếp và cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan góp ý vào dự án luật, pháp lệnh, nghị quyết theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật và các luật có liên quan”. Chính phủ thấy rằng, Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2025 (sửa đổi, bổ sung năm 2025) có quy định chung về việc tổ chức lấy ý kiến đối với từng hình thức văn bản quy phạm pháp luật và trách nhiệm của cơ quan chủ trì soạn thảo trong việc nghiên cứu tiếp thu, giải trình đầy đủ và công khai việc tiếp thu, giải trình ý kiến phản biện xã hội, tham vấn chính sách, góp ý chính sách, dự thảo văn bản quy phạm pháp luật (khoản 4 Điều 6); không quy định về trình tự, thủ tục tiếp thu ý kiến. Do đó, đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo cân nhắc nội dung này tại dự thảo Luật nhằm đảm bảo có đủ căn cứ pháp lý cho việc thực hiện hoạt động giám sát trên thực tế.

Xem chi tiết tại Công văn 754/CP-QHĐP, ban hành ngày 06/9/2025.

Nguyễn Thị Mỹ Quyền