Cắt giảm thủ tục hành chính về lĩnh vực hoạt động kinh doanh của tổ chức tín dụng phi ngân hàng

Cắt giảm thủ tục hành chính về lĩnh vực hoạt động kinh doanh của tổ chức tín dụng phi ngân hàng (Hình từ Internet)

Ngày 16/9/2025, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 2070/QĐ-TTg phê duyệt Phương án cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh thuộc phạm vi chức năng quản lý của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.

Cắt giảm thủ tục hành chính về lĩnh vực hoạt động kinh doanh của tổ chức tín dụng phi ngân hàng

Theo đó, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Phương án cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính về lĩnh vực hoạt động kinh doanh của tổ chức tín dụng phi ngân hàng như sau:

(1) Điều kiện kinh doanh của Thủ tục chấp thuận chuyển đổi phòng giao dịch thành chi nhánh của tổ chức tín dụng phi ngân hàng (mã TTHC: 2.000791)

(i) Nội dung cắt giảm, đơn giản hóa

Bãi bỏ các điều kiện sau:

- Có quyền sở hữu hoặc sử dụng hợp pháp trụ sở chi nhánh.

- Trụ sở phải đảm bảo lưu trữ chứng từ, thuận tiện và an toàn cho giao dịch, an toàn tài sản.

- Có đầy đủ hệ thống đảm bảo an ninh, bảo vệ, hệ thống cấp điện, liên lạc duy trì liên tục hoạt động, đáp ứng yêu cầu phòng, chống cháy nổ.

- Trụ sở chi nhánh có kho tiền theo quy định của NHNN hoặc két quỹ đảm bảo an toàn.

- Chi nhánh có hệ thống công nghệ thông tin kết nối trực tuyến với trụ sở chính đảm bảo hệ thống công nghệ thông tin, cơ sở dữ liệu hoạt động liên tục, an toàn, bảo mật cho các hoạt động nghiệp vụ và thực hiện báo cáo thống kê.

- Chi nhánh có đầy đủ nhân sự điều hành tối thiểu gồm Giám đốc, Phó giám đốc chi nhánh và đội ngũ cán bộ nghiệp vụ.

- Giám đốc chi nhánh hoặc chức danh tương đương đáp ứng các tiêu chuẩn, điều kiện theo quy định tại khoản 5 Điều 41 Luật Các tổ chức tín dụng và quy định nội bộ của tổ chức tín dụng phi ngân hàng.

Lý do: Thủ tục chấp thuận chuyển đổi phòng giao dịch thành chi nhánh của tổ chức tín dụng phi ngân hàng đã được bãi bỏ tại quy định chuyển tiếp tại khoản 1 Điều 24 Thông tư 53/2018/TT-NHNN ngày 31/12/2018 của Thống đốc NHNN quy định về mạng lưới hoạt động của tổ chức tín dụng phi ngân hàng (đã được sửa đổi, bổ sung).

(ii) Kiến nghị thực thi

- Bãi bỏ Điều 24 Thông tư 53/2018/TT-NHNN ngày 31/12/2018 của Thống đốc NHNN quy định về mạng lưới hoạt động của tổ chức tín dụng phi ngân hàng (đã được sửa đổi, bổ sung).

- Lộ trình thực hiện: Năm 2026.

(2) Điều kiện kinh doanh của Thủ tục chấp thuận thành lập chi nhánh của tổ chức tín dụng phi ngân hàng (mã TTHC: 2.000803)

(i) Nội dung cắt giảm, đơn giản hóa

- Bãi bỏ các điều kiện sau:

+ Tiêu chuẩn, điều kiện của Giám đốc, Phó giám đốc chi nhánh, Trưởng các bộ phận chuyên môn, người đứng đầu văn phòng đại diện, đơn vị sự nghiệp đảm bảo đủ năng lực chuyên môn, đạo đức nghề nghiệp để điều hành công việc như đối với các chức danh tương đương tại trụ sở chính theo quy định nội bộ của tổ chức tín dụng phi ngân hàng và đảm bảo phù hợp với quy định của pháp luật.

Lý do: Tiêu chuẩn, điều kiện của Giám đốc, Phó giám đốc chi nhánh, Trưởng các bộ phận chuyên môn, người đứng đầu văn phòng đại diện, đơn vị sự nghiệp đã được quy định tại các Quy định nội bộ khác của tổ chức tín dụng, phù hợp với các tiêu chuẩn chức danh, vị trí việc làm theo quy định của tổ chức tín dụng; trước khi khai trương hoạt động chi nhánh quy định tại tiết (v) khoản 2 Điều 10 Thông tư 53/2018/TT-NHNN (đã được sửa đổi, bổ sung), tổ chức tín dụng phải báo cáo về Giám đốc chi nhánh và các chức danh tương đương đáp ứng các tiêu chuẩn điều kiện của Luật Các tổ chức tín dụng (đã được sửa đổi, bổ sung), do đó cơ chế này sẽ đảm bảo việc kiểm soát sau của NHNN Khu vực đối với nhân sự của Chi nhánh tổ chức tín dụng.

+ Có giá trị thực của vốn điều lệ tại thời điểm 31 tháng 12 của năm trước liền kề năm đề nghị không thấp hơn mức vốn pháp định”; thay vào đó, bổ sung trách nhiệm của tổ chức tín dụng trong việc tuân thủ quy định của Luật Các tổ chức tín dụng và trách nhiệm của NHNN (Cục Quản lý giám sát tổ chức tín dụng) trong việc giám sát, cấp phép các đối tượng giám sát vi mô tuân thủ quy định của Luật Các tổ chức tín dụng và hướng dẫn của NHNN.

Lý do: Căn cứ khoản 4 Điều 28 Luật Các tổ chức tín dụng, NHNN đã ban hành Thông tư 22/2019/TT-NHNN ngày 15/11/2019 quy định các giới hạn, tỷ lệ đảm bảo an toàn trong hoạt động ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, trong đó đã có quy định xử lý khi giá trị thực của vốn điều lệ, vốn được cấp giảm thấp hơn mức vốn pháp định. Như vậy, NHNN thực hiện quản lý thông qua hoạt động giám sát, thanh tra việc tổ chức, triển khai thực hiện các biện pháp tại phương án xử lý, bao gồm cả các biện pháp xử lý theo yêu cầu của NHNN.

- Đơn giản hóa các điều kiện: 

+ Tại thời điểm đề nghị không vi phạm quy định về tỷ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt động của tổ chức tín dụng phi ngân hàng; 

+ Tại thời điểm đề nghị Hội đồng quản trị, Hội đồng thành viên, Ban kiểm soát có số lượng và cơ cấu theo đúng quy định của pháp luật, không bị khuyết chức danh Tổng giám đốc (Giám đốc); 

+ Tại thời điểm đề nghị không vi phạm quy định về hệ thống kiểm soát nội bộ, kiểm toán nội bộ; phân loại tài sản có và dự phòng rủi ro” theo hướng tích hợp thành một điều kiện đơn giản hơn: “Tại thời điểm đề nghị, tổ chức tín dụng phi ngân hàng tuân thủ quy định về tỷ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt động, phân loại tài sản có và dự phòng rủi ro, có cơ cấu tổ chức, bộ máy quản trị, điều hành, Ban kiểm soát, kiểm soát nội bộ, kiểm toán nội bộ đảm bảo quy định của Luật Các tổ chức tín dụng và hướng dẫn của NHNN”.

(ii) Kiến nghị thực thi:

- Sửa đổi, bổ sung Điều 6, Điều 7 Thông tư 53/2018/TT-NHNN ngày 31/12/2018 của Thống đốc NHNN quy định về mạng lưới hoạt động của tổ chức tín dụng phi ngân hàng (đã được sửa đổi, bổ sung).

- Lộ trình thực hiện: Năm 2026.

(3) Điều kiện kinh doanh của Thủ tục chấp thuận thành lập văn phòng đại diện, đơn vị sự nghiệp của tổ chức tín dụng phi ngân hàng (mã TTHC: 2.000797)

(i) Nội dung cắt giảm, đơn giản hóa

Bãi bỏ các điều kiện sau:

- Có giá trị thực của vốn điều lệ tại thời điểm 31 tháng 12 của năm trước liền kề năm đề nghị không thấp hơn mức vốn pháp định.

- Tại thời điểm đề nghị Hội đồng quản trị, Hội đồng thành viên, Ban kiểm soát có số lượng và cơ cấu theo đúng quy định của pháp luật, không bị khuyết chức danh Tổng giám đốc (Giám đốc).

- Tại thời điểm đề nghị không vi phạm quy định về hệ thống kiểm soát nội bộ, kiểm toán nội bộ; phân loại tài sản có và dự phòng rủi ro.

- Có Quy chế về quản lý mạng lưới theo quy định tại Điều 6 Thông tư 53/2018/TT-NHNN, gồm các nội dung tối thiểu như sau:

+ Cơ cấu tổ chức, nhân sự.

+ Nội dung, phạm vi hoạt động, cơ chế hạch toán kế toán.

+ Hạn mức rủi ro theo từng hoạt động kinh doanh, hoạt động nghiệp vụ đối với một khách hàng, nhóm khách hàng và tất cả khách hàng của chi nhánh.

+ Cơ chế quản lý, giám sát của trụ sở chính đối với đối tượng thuộc mạng lưới để đảm bảo an toàn, hiệu quả hoạt động.

+ Tiêu chuẩn, điều kiện của Giám đốc, Phó giám đốc chi nhánh, Trưởng các bộ phận chuyên môn, người đứng đầu văn phòng đại diện, đơn vị sự nghiệp đảm bảo đủ năng lực chuyên môn, đạo đức nghề nghiệp để điều hành công việc như đối với các chức danh tương đương tại trụ sở chính theo quy định nội bộ của tổ chức tín dụng phi ngân hàng và đảm bảo phù hợp với quy định của pháp luật.

+ Quy chế phải được rà soát định kỳ theo quy định nội bộ và sửa đổi, bổ sung (nếu cần thiết) đảm bảo phù hợp với những thay đổi của các đơn vị mạng lưới và những thay đổi của thị trường.

+ Trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày ban hành hoặc sửa đổi, bổ sung Quy chế về quản lý mạng lưới, tổ chức tín dụng phi ngân hàng phải gửi NHNN (qua Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng), NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (sau đây gọi là NHNN chi nhánh) nơi tổ chức tín dụng phi ngân hàng đặt trụ sở chính.

- Có Đề án thành lập đơn vị mạng lưới.

Lý do: Căn cứ vào nội dung hoạt động của văn phòng đại diện và đơn vị sự nghiệp: văn phòng đại diện không được thực hiện hoạt động kinh doanh, đơn vị sự nghiệp thực hiện hoạt động hỗ trợ kinh doanh của ngân hàng thương mại. Thực tế ngân hàng thương mại không có nhu cầu phát sinh tăng chi phí đối với các hoạt động không trực tiếp là hoạt động kinh doanh này, từ đó ít phát sinh trường hợp ngân hàng thương mại có nhu cầu thành lập văn phòng đại diện, đơn vị sự nghiệp. Do vậy, việc cắt giảm các điều kiện nêu trên là cần thiết.

(ii) Kiến nghị thực thi

- Sửa đổi, bổ sung Điều 8 Thông tư 53/2018/TT-NHNN ngày 31/12/2018 của Thống đốc NHNN quy định về mạng lưới hoạt động của tổ chức tín dụng phi ngân hàng (đã được sửa đổi, bổ sung).

- Lộ trình thực hiện: Năm 2026.

(4) Điều kiện kinh doanh của Thủ tục chấp thuận chuyển đổi loại hình tổ chức tín dụng phi ngân hàng (mã TTHC: 1.013336)

(i) Nội dung cắt giảm, đơn giản hóa

- Bãi bỏ các điều kiện sau:

+ Phải có Phương án chuyển đổi loại hình theo quy định tại Điều 23 Thông tư này và được cấp có thẩm quyền quyết định của tổ chức tín dụng phi ngân hàng thông qua.

Lý do: Theo quy định tại Điều 22 Thông tư 62/2024/TT-NHNN, hồ sơ đề nghị chấp thuận chuyển đổi loại hình tổ chức tín dụng phi ngân hàng đã bao gồm Phương án chuyển đổi loại hình.

+ Có giá trị thực của vốn điều lệ tại thời điểm 31 tháng 12 của năm trước liền kề năm đề nghị không thấp hơn mức vốn pháp định. Giá trị thực của vốn điều lệ được xác định theo quy định của Thống đốc NHNN về giới hạn, tỷ lệ bảo đảm an toàn trên cơ sở báo cáo tài chính riêng lẻ được kiểm toán của năm trước liền kề năm đề nghị; thay vào đó, bổ sung trách nhiệm của tổ chức tín dụng trong việc tuân thủ quy định của Luật Các tổ chức tín dụng và trách nhiệm của NHNN (Cục Quản lý giám sát tổ chức tín dụng) trong việc giám sát, cấp phép các đối tượng giám sát vi mô tuân thủ quy định của Luật Các tổ chức tín dụng và hướng dẫn của NHNN.

Lý do: Căn cứ Khoản 4 Điều 28 Luật Các tổ chức tín dụng, NHNN đã ban hành Thông tư 22/2019/TT-NHNN ngày 15/11/2019 quy định các giới hạn, tỷ lệ đảm bảo an toàn trong hoạt động ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, trong đó đã có quy định xử lý khi giá trị thực của vốn điều lệ, vốn được cấp giảm thấp hơn mức vốn pháp định. Như vậy, NHNN thực hiện quản lý thông qua hoạt động giám sát, thanh tra việc tổ chức, triển khai thực hiện các biện pháp tại phương án xử lý, bao gồm cả các biện pháp xử lý theo yêu cầu của NHNN.

- Đơn giản hóa các điều kiện: 

+ Tại thời điểm đề nghị, Hội đồng quản trị, Hội đồng thành viên, Ban kiểm soát có số lượng và cơ cấu theo đúng quy định của pháp luật, không bị khuyết Tổng giám đốc (Giám đốc); 

+ Tại thời điểm đề nghị, tổ chức tín dụng phi ngân hàng có hệ thống kiểm soát nội bộ, kiểm toán nội bộ bảo đảm tuân thủ Điều 57, Điều 58 Luật Các tổ chức tín dụng và các quy định của pháp luật có liên quan” theo hướng tích hợp thành một điều kiện đơn giản hơn: “Tại thời điểm đề nghị, tổ chức tín dụng phi ngân hàng có cơ cấu tổ chức, bộ máy quản trị, điều hành, Ban kiểm soát, kiểm soát nội bộ, kiểm toán nội bộ đảm bảo quy định của Luật Các tổ chức tín dụng và hướng dẫn của NHNN”.

(ii) Kiến nghị thực thi

- Bãi bỏ khoản 1, điểm a khoản 4; sửa đổi khoản 2 và khoản 3 Điều 21 Thông tư 62/2024/TT-NHNN ngày 31/12/2024 của Thống đốc NHNN quy định điều kiện, hồ sơ, thủ tục chấp thuận việc tổ chức lại ngân hàng thương mại, tổ chức tín dụng phi ngân hàng.

- Lộ trình thực hiện: Năm 2026.

Nguyễn Thị Mỹ Quyền