Thượng nghị sĩ Mỹ đề xuất gì về Biển Đông?

Thượng nghị sĩ John Kerry, Richard Lugar, John McCain, Jim Webb, James Inhofe và Joe Lieberman đã giới thiệu một nghị quyết thúc giục Trung Quốc và ASEAN cùng làm việc để hoàn tất bộ quy tắc ứng xử.

Ảnh: Diplomat

Nghị quyết này "thúc giục mạnh mẽ tất cả các bên cần thông qua bộ quy tắc ứng xử, phù hợp với những cam kết trong tuyên bố ứng xử, thể hiện sự kiềm chế trong việc tiến hành các hoạt động có thể làm phức tạp hay leo thang tranh chấp, kiềm chế các hoạt động trên các đảo, vỉa đá, bãi cạn...không có người ở và giải quyết bất đồng một cách xây dựng".

Nghị quyết mà các thượng sĩ Mỹ đưa ra còn lần nữa khẳng định cam kết của Mỹ nhằm hỗ trợ các nước ASEAN phát triển bền vững và độc lập, cam kết tăng cường quan hệ đối tác giữa Mỹ với các nước ASEAN. Nghị quyết còn "ủng hộ việc thúc đẩy các hoạt động của lực lượng vũ trang Mỹ tại Tây Thái Bình Dương bao gồm cả ở Biển Đông, bao gồm trong các quan hệ đối tác với những lực lượng vũ trang của các nước trong khu vực, ủng hộ tự do hàng hải, duy trì hòa bình và ổn định, tôn trọng luật pháp quốc tê, bao gồm cả việc giải quyết hòa bình các vấn đề chủ quyền và thương mại hợp pháp không bị cản trở".

Thượng nghị sĩ Kerry nói rằng, việc ASEAN không đạt được sự đồng thuận để đưa ra tuyên bố chung liên quan tới bộ quy tắc ứng xử tại hội nghị thượng đỉnh Campuchia đã làm tăng thêm căng thẳng giữa Trung Quốc và các láng giềng xung quanh.

"Các tranh chấp này là có thật và trở nên nghiêm trọng hơn. Tôi nghĩ ít nhất Thượng viện có thể làm là thể hiện thái độ rõ ràng dứt khoát trong việc ủng hộ các nỗ lực của ASEAN để phát triển một bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông", ông Kerry nhấn mạnh.

"Không còn nghi ngờ gì về việc Mỹ đã cam kết đảm bảo sự hiện diện lâu dài và thúc đẩy các mối quan hệ đối tác trong khu vực. Chúng tôi có một lợi ích rõ ràng trong an toàn và hành xử hợp pháp của tất cả mọi người trong hoạt động hàng hải chung của châu Á. Chúng tôi có một lợi ích to lớn trong giải pháp hòa bình cho tất cả các vấn đề ở Biển Đông, phù hợp với luật pháp quốc tế và thông qua tiến trình ngoại giao đa phương", ông Kelly khẳng định. "Chúng tôi có những mối quan tâm lớn về tự do hàng hải và tự do thương mại. Đó là những nguyên tắc mà tất cả các nước trong khu vực nên ủng hộ".

Tham dự Diễn đàn Khu vực ASEAN tại Campuchia ngày 12/7, Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton tuyên bố: "Chúng ta đã thấy những trường hợp đáng lo ngại về sử dụng sức ép kinh tế hay quân sự cũng như các tàu chính phủ trong những vụ việc liên quan tới tranh chấp giữa các ngư dân. Vì thế, chúng tôi mong muốn ASEAN và Trung Quốc thúc đẩy tiến trình tiến tới hoàn thiện một bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông dựa trên những quy định, luật pháp quốc tế".

Liên quan tới việc Trung Quốc về việc lập đơn vị đồn trú quân sự trên một hòn đảo tại khu vực tranh chấp Biển Đông, Washington đã bày tỏ sự quan ngại và chỉ trích kế hoạch này.

Một số thượng nghị sĩ coi động thái của Bắc Kinh là khiêu khích và có thể vi phạm luật pháp quốc tế. Người phát ngôn bộ Ngoại giao Mỹ Victoria Nuland nói rằng, Mỹ thúc giục tất cả các nước trong khu vực làm việc về một bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông.

Mới đây, Trung Quốc đã thông báo kế hoạch lập đơn vị đồn trú trên đảo Vĩnh Hưng, tức đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam. Họ tuyên bố, tiền đồn này sẽ bảo vệ cái gọi là "thành phố Tam Sa". Cả Việt Nam và Philippines đều phản đối mạnh mẽ việc này. Người phát ngôn Mỹ Nuland cho hay, Mỹ quan ngại về "các hành động đơn phương" như vậy và mong muốn chứng kiến "mọi vấn đề được giải quyết trên bàn đàm phán".

Thái An(theo foreignpolicy, AP)