Có được bán nội tạng của chính mình để lấy tiền không? (Hình từ internet)
Về vấn đề này, THƯ VIỆN PHÁP LUẬT giải đáp như sau:
Theo Điều 4 Luật Hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến lấy xác năm 2006 quy định các nguyên tắc trong việc hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác như sau:
- Tự nguyện đối với người hiến, người được ghép.
- Vì mục đích nhân đạo, chữa bệnh, giảng dạy hoặc nghiên cứu khoa học.
- Không nhằm mục đích thương mại.
- Giữ bí mật về các thông tin có liên quan đến người hiến, người được ghép, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác hoặc pháp luật có quy định khác.
Ngoài ra, tại Điều 11 Luật Hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến lấy xác năm 2006 quy định các hành vi bị cấm bao gồm:
- Lấy trộm mô, bộ phận cơ thể người; lấy trộm xác.
- Ép buộc người khác phải cho mô, bộ phận cơ thể người hoặc lấy mô, bộ phận cơ thể của người không tự nguyện hiến.
- Mua, bán mô, bộ phận cơ thể người; mua, bán xác.
- Lấy, ghép, sử dụng, lưu giữ mô, bộ phận cơ thể người vì mục đích thương mại.
- Lấy mô, bộ phận cơ thể ở người sống dưới mười tám tuổi.
- Ghép mô, bộ phận cơ thể của người bị nhiễm bệnh theo danh mục do Bộ trưởng Bộ Y tế quy định.
- Cấy tinh trùng, noãn, phôi giữa những người cùng dòng máu về trực hệ và giữa những người khác giới có họ trong phạm vi ba đời.
- Quảng cáo, môi giới việc hiến, nhận bộ phận cơ thể người vì mục đích thương mại.
- Tiết lộ thông tin, bí mật về người hiến và người được ghép trái với quy định của pháp luật.
- Lợi dụng chức vụ, quyền hạn để làm sai lệch kết quả xác định chết não.
Như vậy, theo quy định nêu trên, có thể thấy hành vi mua bán mô, bộ phận cơ thể người; mua, bán xác là hành vi bị cấm. Chính vì thế, mà cá nhân có hành vi buôn bán bất kỳ bộ phận nào trên cơ thể kể cả buôn bán nội tạng của chính mình vì mục đích thương mại đều vi phạm pháp luật.
Căn cứ theo Điều 154 Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định về tội mua bán, chiếm đoạt mô hoặc bộ phận cơ thể người như sau:
- Người nào mua bán, chiếm đoạt mô hoặc bộ phận cơ thể người khác, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 07 năm.
- Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
+ Có tổ chức;
+ Vì mục đích thương mại;
+ Lợi dụng chức vụ, quyền hạn, nghề nghiệp;
+ Đối với từ 02 người đến 05 người;
+ Phạm tội 02 lần trở lên;
+ Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác với tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%.
- Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân:
+ Có tính chất chuyên nghiệp;
+ Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác với tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
+ Đối với 06 người trở lên;
+ Gây chết người;
+ Tái phạm nguy hiểm.
- Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Như vậy, người có hành vi buôn bán nội tạng có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với hình phạt cao nhất là tù chung thân.
Nguyễn Ngọc Quế Anh