Gia đình hạnh phúc là gì? Thế nào là gia đình hạnh phúc theo Bộ chỉ số của Bộ VHTTDL?

Gia đình hạnh phúc là gì? Thế nào là gia đình hạnh phúc theo bộ chỉ số của Bộ VHTTDL? (Hình từ Internet)

Gia đình hạnh phúc là gì? Thế nào là gia đình hạnh phúc theo bộ chỉ số của Bộ VHTTDL?

Bộ VHTTDL ban hành Quyết định 2514/QĐ-BVHTTDL năm 2025 phê duyệt và tổ chức thí điểm Bộ chỉ số gia đình hạnh phúc.

Theo Quyết định 2514/QĐ-BVHTTDL, nội dung điểm Bộ chỉ số gia đình hạnh phúc như sau:

Khái niệm bộ chỉ số gia đình hạnh phúc

Bộ chỉ số Gia đình hạnh phúc là tập hợp các tiêu chí nhằm đo lường và đánh giá về mức độ hài lòng của các thành viên gia đình đối với các yếu tố nền tảng như: sự gắn kết trong quan hệ gia đình, điều kiện vật chất, tình trạng sức khỏe thể chất và tinh thần, môi trường sống và vị thế của gia đình với dòng họ, cộng đồng, xã hội. Các tiêu chí trong Bộ chỉ số được lượng hóa thông qua thang điểm, có trọng số cụ thể và có thể áp dụng cho nhiều nhóm đối tượng khác nhau.

Mục đích ban hành bộ chỉ số gia đình hạnh phúc

1. Việc ban hành Bộ chỉ số gia đình hạnh phúc để phục vụ việc triển khai thí điểm đánh giá về mức độ hạnh phúc của gia đình. Kết quả sau khi triển khai thí điểm sẽ được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch nghiên cứu, đánh giá và hoàn thiện Bộ chỉ số gia đình hạnh phúc để triển khai trên diện rộng.

2. Việc ban hành và triển khai Bộ chỉ số gia đình hạnh phúc trên diện rộng sau giai đoạn thí điểm nhằm cung cấp bằng chứng khoa học, thực tiễn để theo dõi, đánh giá, điều chỉnh, xây dựng mới chính sách nâng cao chất lượng sống và phát triển gia đình bền vững trong thời kỳ mới.

Đối tượng và phạm vi, thời gian áp dụng

1. Bộ chỉ số gia đình hạnh phúc được triển khai thí điểm từ năm 2025 đến hết năm 2029 tại Thành phố Hồ Chí Minh và Thành phố Hải Phòng.

2. Đối tượng áp dụng là các hộ gia đình sinh sống trên địa bàn 01 xã/phường của hai địa phương nêu trên.

Bộ chỉ số đánh giá và thang đánh giá gia đình hạnh phúc

Các tiêu chí đánh giá gia đình hạnh phúc

Bộ chỉ số gia đình hạnh phúc được xây dựng trên cơ sở kế thừa từ các tiêu chí đánh giá gia đình hạnh phúc do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch nghiên cứu xây dựng, cũng như kế thừa từ một số kết quả nghiên cứu của các cơ quan có liên quan trong thời gian qua. Theo đó, Bộ chỉ số gia đình hạnh phúc được lựa chọn để thí điểm là 5 tiêu chí chính, các tiêu chí này dùng đo lường, đánh giá mức độ hài lòng của các thành viên trong gia đình, cụ thể như sau:

(1) Sự gắn kết, bền chặt trong các mối quan hệ gia đình (S1)

Đánh giá mức độ gắn bó tình cảm, sự thấu hiểu, tôn trọng, chia sẻ và hỗ trợ giữa các thành viên; các yếu tố về an toàn, bình đẳng, yêu thương, thủy chung, hiếu thảo và không có hành vi bạo lực gia đình.

(2) Sự thịnh vượng về vật chất của gia đình (S2)

Đánh giá điều kiện vật chất, khả năng tạo lập và duy trì nguồn thu nhập ổn định, mức sống và khả năng đáp ứng các nhu cầu cơ bản của thành viên gia đình, bao gồm cả khả năng tài chính để ứng phó với những tình huống rủi ro trong đời sống gia đình, xã hội.

(3) Sự khỏe mạnh về thể chất và tinh thần của các thành viên gia đình (S3)

Đánh giá sức khỏe thể chất, sức khỏe tinh thần, khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe, mức độ hài lòng đối với chất lượng sống cũng như sự cân bằng giữa công việc và đời sống gia đình.

(4) Môi trường sống của gia đình (S4)

Đánh giá mức độ an toàn, sạch sẽ, thân thiện của môi trường tự nhiên, môi trường xã hội, về tính tiện ích và chất lượng dịch vụ công cộng xung quanh nơi gia đình cư trú.

(5) Vị thế của gia đình (S5)

Đánh giá uy tín, hình ảnh và mức độ đóng góp của gia đình đối với dòng họ, cộng đồng dân cư và xã hội thể hiện qua sự tham gia các hoạt động cộng đồng, sự gìn giữ, phát huy truyền thống văn hóa tốt đẹp của gia đình.

Thang đánh giá gia đình hạnh phúc

Mỗi tiêu chí được chấm điểm trên thang điểm từ 1 đến 10, trong đó 1 là mức độ hài lòng rất thấp và 10 là mức độ hài lòng rất cao. Trên cơ sở tổng hợp điểm số có trọng số, mức độ hạnh phúc của gia đình được phân loại thành 05 nhóm như sau:

(1) Nhóm đánh giá “Gia đình rất hạnh phúc” có điểm số trung bình từ 8,5 điểm đến 10 điểm;

(2) Nhóm đánh giá “Gia đình hạnh phúc” có điểm số trung bình từ 7.0 đến 8.4 điểm;

(3) Nhóm đánh giá “Gia đình hạnh phúc trung bình” có điểm số từ 5.5 đến 6.9 điểm;

(4) Nhóm đánh giá “Gia đình ít hạnh phúc” có điểm số từ 4.0 đến 5.4 điểm;

(5) Nhóm đánh giá “Gia đình rất ít hạnh phúc” có điểm số dưới 4.0 điểm.

Phương pháp đánh giá và cách tính điểm

Cách tính chỉ số gia đình hạnh phúc

(1) Mỗi tiêu chí được gắn trọng số dựa theo mức độ ảnh hưởng đến hạnh phúc gia đình như sau: S1 được gắn trọng số là 0,30; S2 được gắn trọng số là 0,25; S3 được gắn trọng số là 0,20; S4 được gắn trọng số là 0,15; S5 được gắn trọng số là 0,10. Trong đó:

S1 = Sự gắn kết, bền chặt trong các mối quan hệ gia đình:

S2 = Sự thịnh vượng về vật chất của gia đình

S3 = Sự khỏe mạnh về thể chất và tinh thần của các thành viên gia đình

S4 = Môi trường sống của gia đình

S5 = Vị thế của gia đình

(2) Các thành viên gia đình đánh giá mức độ hài lòng của từng tiêu chí, theo thang điểm 10; từ 1 (rất không hài lòng) đến 10 (rất hài lòng).

(3) Chỉ số Gia đình hạnh phúc (được viết tắt là FHI) dao động từ 1 đến 10 điểm được tính theo công thức:

FHI = 0,30xS1 + 0,25xS2 + 0,20xS3 + 0,15xS4 + 0,10xS5

Quy trình thực hiện

Bước 1: Tổ chức khảo sát, điều tra xã hội học, phát phiếu hoặc ứng dụng công nghệ thông tin để thu thập ý kiến đánh giá từ các hộ gia đình được chọn mẫu.

Bước 2: Các thành viên trong gia đình (hoặc người đại diện hộ gia đình) tự đánh giá và tự điền thông tin vào bảng hỏi hoặc được các điều tra viên hỗ trợ điền thông tin đánh giá về mức độ hài lòng với từng tiêu chí, theo thang điểm từ 1 đến 10.

Bước 3: Xử lý thông tin, do cơ quan chuyên môn thực hiện thông qua sự hỗ trợ của công nghệ thông tin.

- Tính điểm trung bình của mỗi tiêu chí đối với hộ gia đình trong trường hợp gia đình có nhiều thành viên trả lời để cho ra phiếu trả lời của gia đình.

- Thực hiện phân tích phiếu của các gia đình theo các tiêu chí và theo chỉ số gộp để có điểm số về mức độ đạt được của từng tiêu chí và tổng điểm để xác định chỉ số FHI của gia đình.

- Phân loại mức độ hạnh phúc của gia đình theo các nhóm quy định tại Mục IV.2.

Bước 4: Báo cáo kết quả, khuyến nghị chính sách

Sử dụng kết quả đánh giá

Căn cứ kết quả đánh giá FHI, cơ quan quản lý nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội và các đơn vị liên quan:

- Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến mức độ hạnh phúc của gia đình;

- Xây dựng, điều chỉnh và triển khai các giải pháp can thiệp chính sách phù hợp nhằm nâng cao chất lượng đời sống gia đình;

- Theo dõi, giám sát và đánh giá định kỳ sự biến động của chỉ số FHI để kịp thời điều hành chính sách về gia đình.

Xem thêm tại Quyết định 2514/QĐ-BVHTTDL năm 2025