Ủy ban Thường vụ Quốc hội biểu quyết thông qua nguyên tắc 02 dự thảo Nghị quyết về phân loại đô thị và tiêu chuẩn của đơn vị hành chính

Ban hành Nghị quyết để quản lý, phát triển kinh tế - xã hội, không phải sắp xếp tiếp đơn vị hành

Cho ý kiến vào nội dung của 02 dự thảo Nghị quyết, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định khẳng định thông điệp mạnh mẽ: “Việc ban hành hai nghị quyết này là để quản lý phát triển kinh tế – xã hội, quản lý đô thị và đơn vị hành chính trong trạng thái mới, chứ không phải để tiếp tục sáp nhập hay chia tách”. Theo đó, hiện nay, Đảng và Nhà nước chưa có chủ trương sắp xếp tiếp; hệ thống 34 tỉnh, thành phố và 3.321 đơn vị hành chính cấp xã, phường, đặc khu đang được giữ ổn định trong nhiều năm tới.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho ý kiến vào 02 dự thảo Nghị quyết

Theo Phó Chủ tịch, một số số lãnh đạo địa phương bày tỏ băn khoăn, nếu áp tiêu chí dân số, diện tích như dự thảo thì nhiều xã sẽ không đạt chuẩn, dẫn đến tâm lý lo ngại phải “nhập tiếp”. Vì vậy, nếu không làm tốt công tác thông tin, giải thích, những băn khoăn này sẽ lan rộng trong xã hội, gây áp lực không cần thiết cho chính quyền cơ sở.

Liên quan đến vấn đề kỹ thuật còn ý kiến khác nhau, đặc biệt là phương án giảm tiêu chuẩn diện tích tự nhiên đối với vùng Đồng bằng sông Hồng từ 70% xuống 50%, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho rằng đây là nội dung cần xin ý kiến Thường vụ. Phó Chủ tịch thẳng thắn chỉ ra hai mặt của vấn đề là, nếu giữ 70% thì nhiều xã không đạt; nếu giảm 50% thì lại có nguy cơ một số nơi “thấy tiêu chuẩn thấp thì xin tách”. Tuy nhiên, Phó Chủ tịch nhấn mạnh bản chất quy định này là để quản lý, không phải để sắp xếp tiếp, và trong trường hợp chưa đạt được đồng thuận thì có thể quyết định theo đa số.

Tránh hình thức khi đưa ra khung tiêu chí phân loại

Đồng tình với thông điệp của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh cũng chỉ ra một số hạn chế khi nghiên cứu 02 dự thảo nghị quyết này là nguy cơ các tiêu chí mới vẫn còn nặng về hình thức, trong khi các yếu tố phản ánh chất lượng sống và quản trị đô thị chưa được làm nổi bật.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh cho ý kiến vào 02 dự thảo Nghị quyết

Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh, việc kế thừa các tiêu chí truyền thống như dân số, diện tích, cơ cấu kinh tế từ Nghị quyết 1210, 1211 là cần thiết và không thể bỏ. Tuy nhiên, trong bối cảnh mới, các tiêu chí này không còn đủ để phản ánh thực tiễn phát triển. Việc bổ sung các tiêu chí mới liên quan đến định hướng phát triển kinh tế – xã hội, hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, bảo tồn văn hóa… là bước đi đúng, nhưng vấn đề nằm ở chỗ các tiêu chí này mới dừng ở mức định tính, chưa được lượng hóa rõ ràng.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh nhấn mạnh, nếu không lượng hóa cụ thể, các tiêu chí về chất lượng sẽ rất khó triển khai và khó tạo động lực phấn đấu cho địa phương và người dân. Theo Phó Chủ tịch, đã đến lúc phải chuyển từ tư duy “đạt chuẩn trên giấy” sang tư duy nâng cao chất lượng thực tế của đời sống đô thị, trong đó các chỉ số về môi trường, hạ tầng, dịch vụ công, năng lực quản trị cần được xác định rõ ràng.

Phó Chủ tịch cũng đặc biệt lưu ý đến hiện tượng “nợ tiêu chí” – khi địa phương được công nhận nâng loại đô thị nhưng không hoàn thiện các tiêu chí còn thiếu, nhất là về môi trường và xử lý nước thải. Điều này phản ánh cách tiếp cận chưa chú trọng đủ đến tính bền vững.

Về phương án diện tích dân số đối với vùng Đồng bằng sông Hồng, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh nghiêng về phương án 50% do Chính phủ trình, với lập luận rằng phương án này có tính bao quát rộng hơn và thuận lợi hơn cho triển khai trong thực tế.

Đổi mới tư duy phân loại đô thị dựa trên chức năng

Cho ý kiến vào 02 dự thảo Nghị quyết, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan đưa ra góc nhìn mang tính gợi mở về đổi mới tư duy phân loại đô thị. Theo Phó Chủ tịch, lâu nay chúng ta quen với cách tiếp cận thứ bậc: đô thị loại I “tốt hơn” loại II, loại II “tốt hơn” loại III, dẫn đến cuộc đua nâng loại đô thị, trong khi bản chất phát triển chưa chắc đã thay đổi tương xứng.

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan cho ý kiến vào 02 dự thảo Nghị quyết

Chính vì vậy, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan đề xuất phương án phân loại đô thị theo chức năng, bởi chỉ có chức năng của đô thị mới là yếu tố quyết định vai trò và giá trị của đô thị đó. Một đô thị có thể không lớn về dân số hay diện tích nhưng lại mang chức năng đặc biệt như đô thị di sản, đô thị sinh thái, đô thị cửa khẩu hay đô thị nông thôn đặc thù.Phó Chủ tịch Lê Minh Hoan đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu thêm cách tiếp cận này, coi đây là hướng đi dài hạn nhằm đa dạng hóa mô hình đô thị và tránh áp đặt các tiêu chí cứng nhắc.

Góp ý từ góc độ điều hành thực tiễn, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi cũng bày tỏ sự đồng tình với các ý kiến nhấn mạnh về bản sắc và chức năng đô thị; đồng thời đề nghị trong các bảng tiêu chí chỉ nên giữ khung định hướng, tránh quá vụn vặt, tạo thuận lợi cho triển khai. Đặc biệt, Chủ nhiệm Ủy ban lưu ý đến tính liên thông giữa các đơn vị hành chính trong quản lý hạ tầng đô thị, nhất là trong bối cảnh thiên tai, biến đổi khí hậu, khi các vấn đề không dừng lại ở ranh giới hành chính.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi cho ý kiến vào 02 dự thảo Nghị quyết

Về phương án diện tích vùng Đồng bằng sông Hồng, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi nghiêng về phương án 70% của Ủy ban Pháp luật và Tư pháp, bởi theo Chủ nhiệm Ủy ban, phương án này giúp giảm áp lực giải thích và trấn an dư luận trong bối cảnh vừa hoàn thành sắp xếp lớn.

Các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội biểu quyết

Sau khi nghe góp ý từ các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh và Bộ trưởng Bộ Nội vụ Đỗ Thanh Bình đã hứa sẽ tiếp thu đầy đủ, tối đa các ý kiến góp ý, chỉnh lý và hoàn thiện văn bản 02 dự thảo Nghị quyết trong thời gian sớm nhất. Đồng thời, các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng biểu quyết thông qua nguyên tắc 02 dự thảo Nghị quyết quan trọng này và đề nghị cơ quan soạn thảo cần sớm triển khai chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo để kịp ban hành văn bản, phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp hiện nay.  

Anh Thư - Cao Hoàng

Theo Cổng TTĐT Quốc hội

Link bài viết gốc: https://quochoi.vn/tintuc/Pages/tin-hoat-dong-cua-quoc-hoi.aspx?ItemID=97674

Ngày đăng: 24/12/2025