
Từ 01/5/2026, miễn, giảm trách nhiệm cho giám định viên tư pháp sai nếu hành vi không vụ lợi (Hình ảnh từ Internet)
Ngày 05/12/2025, Quốc hội đã thông qua Luật Giám định tư pháp 2025.
![]() |
Luật Giám định tư pháp 2025 |
Cụ thể, tại khoản 1 Điều 24 Luật Giám định tư pháp 2025 quy định người giám định tư pháp có các quyền sau đây:
- Yêu cầu người trưng cầu, yêu cầu giám định tư pháp cung cấp đầy đủ hồ sơ trưng cầu, yêu cầu giám định;
- Lựa chọn phương pháp cần thiết, phù hợp để tiến hành giám định theo nội dung, lĩnh vực hoặc chuyên ngành cần giám định;
- Sử dụng kết quả thực nghiệm, xét nghiệm, kết luận chuyên môn hoặc kết luận giám định do tổ chức, cá nhân khác đã thực hiện phục vụ cho việc giám định;
Độc lập đưa ra kết luận giám định;
- Đề nghị người trưng cầu giám định tư pháp hoặc cơ quan có thẩm quyền thực hiện các biện pháp theo quy định của pháp luật để bảo vệ bản thân, người thân thích của mình khi bị đe dọa tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, tài sản do tham gia vụ việc, vụ án;
- Từ chối thực hiện giám định tư pháp trong trường hợp quy định tại Điều 38 của Luật này;
- Được bố trí vị trí phù hợp khi tham gia tố tụng tại phiên tòa;
- Được hưởng thù lao, chế độ bồi dưỡng giám định tư pháp, chi phí tham gia phiên tòa và chi phí cần thiết khác theo quy định của pháp luật;
- Được xem xét loại trừ, miễn, giảm trách nhiệm theo quy định của pháp luật có liên quan và của cấp có thẩm quyền khi đã thực hiện giám định đúng quy định về trình tự, thủ tục, quy trình giám định tư pháp, quy chuẩn chuyên môn trong hoạt động giám định, vô tư, khách quan, không vụ lợi; trường hợp kết luận gian dối hoặc từ chối kết luận giám định mà không vì lý do bất khả kháng hoặc không do trở ngại khách quan thì phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật Hình sự;
- Được sử dụng người giúp việc trong quá trình thực hiện giám định tư pháp;
- Quyền khác theo quy định của pháp luật.
|
Hiện hành, Căn cứ theo Điều 11 Luật Giám định tư pháp 2012 được sửa đổi bởi khoản 7 Điều 1 Luật Giám định tư pháp sửa đổi 2020 thì quyền và nghĩa vụ của giám định viên tư pháp được quy định cụ thể như sau: - Thực hiện giám định theo trưng cầu, yêu cầu của người trưng cầu, người yêu cầu giám định hoặc theo sự phân công của cơ quan, tổ chức được trưng cầu, yêu cầu. - Từ chối giám định trong trường hợp nội dung trưng cầu, yêu cầu giám định không phù hợp với phạm vi chuyên môn hoặc không có đủ năng lực, điều kiện cần thiết cho việc thực hiện giám định; + Đối tượng giám định, tài liệu liên quan được cung cấp không đầy đủ hoặc không có giá trị để kết luận giám định tư pháp sau khi đã đề nghị người trưng cầu, người yêu cầu giám định bổ sung, làm rõ nhưng không được đáp ứng; + Thời gian không đủ để thực hiện giám định; + Tính độc lập, khách quan của việc thực hiện giám định không được bảo đảm. Trường hợp từ chối giám định thì trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được quyết định trưng cầu hoặc yêu cầu giám định, phải thông báo cho người trưng cầu, người yêu cầu giám định bằng văn bản và nêu rõ lý do. - Tham gia các lớp bồi dưỡng nghiệp vụ giám định, kiến thức pháp luật. - Thành lập Văn phòng giám định tư pháp khi có đủ điều kiện quy định tại Điều 15 Luật Giám định tư pháp 2012. - Thành lập, tham gia hội giám định viên tư pháp theo quy định của pháp luật về hội. - Hưởng chế độ, chính sách theo quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan. - Các quyền và nghĩa vụ quy định tại Điều 23 và khoản 1 Điều 34 Luật Giám định tư pháp 2012 |
Như vậy, từ ngày 01/5/2026, giám định viên tư pháp sẽ được miễn, giảm trách nhiệm khi giám định sai nếu việc giám định thực hiện đúng quy định và không có yếu tố vụ lợi.
Xem thêm Luật Giám định tư pháp 2025 có hiệu lực thi hành từ ngày 01/5/2026.