Các loại hình di sản văn hóa phi vật thể từ ngày 01/07/2025

Các loại hình di sản văn hóa phi vật thể từ ngày 01/07/2025

Theo quy định tại Điều 10 Luật Di sản văn hóa 2024 thì di sản văn hóa phi vật thể bao gồm các loại hình sau đây:

(1) Biểu đạt và truyền thống truyền khẩu gồm các hình thức thể hiện thông tin bằng ngôn ngữ, tiếng nói, chữ viết, ký tự và ngữ văn dân gian.

(2) Nghệ thuật trình diễn dân gian gồm âm nhạc, múa, hát, sân khấu truyền thống và các hình thức trình diễn dân gian khác.

(3) Tập quán xã hội và tín ngưỡng gồm các thực hành thường xuyên, ổn định, thể hiện quan niệm, niềm tin của cộng đồng, thông qua các lễ nghi gắn liền với phong tục, tập quán truyền thống mang bản sắc văn hóa của cộng đồng chủ thể.

(4) Lễ hội truyền thống gồm các thực hành nghi lễ và sinh hoạt văn hóa dân gian của cộng đồng, được thực hiện theo chu kỳ tại không gian văn hóa liên quan.

(5) Tri thức dân gian gồm tri thức về tự nhiên và vũ trụ, sức khỏe và đời sống con người, lao động, sản xuất, phòng bệnh, chữa bệnh, ẩm thực, trang phục và các tri thức dân gian khác.

(6) Nghề thủ công truyền thống gồm các thực hành thủ công bằng tri thức, kỹ năng, kỹ thuật, bí quyết, nghệ thuật cùng với công cụ, đồ vật, đồ tạo tác, nguyên vật liệu tự nhiên, tạo ra các sản phẩm mang bản sắc văn hóa của cộng đồng chủ thể.

Các loại hình di sản văn hóa phi vật thể từ ngày 01/07/2025 (Hình từ internet)

Danh mục, danh sách và tiêu chí ghi danh, ghi danh bổ sung về di sản văn hóa phi vật thể từ ngày 01/07/2025

Theo quy định tại Điều 12 Luật Di sản văn hóa 2024, di sản văn hóa phi vật thể được ghi danh, ghi danh bổ sung vào danh mục, danh sách sau đây:

- Danh mục quốc gia về di sản văn hóa phi vật thể.

- Danh sách của UNESCO bao gồm: Danh sách di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp, Danh sách di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, Đăng ký những thực hành bảo vệ tốt.

Về tiêu chí ghi danh, ghi danh bổ sung di sản văn hóa phi vật thể được quy định như sau:

(1) Di sản văn hóa phi vật thể được ghi danh, ghi danh bổ sung vào Danh mục quốc gia về di sản văn hóa phi vật thể khi đáp ứng đủ các tiêu chí sau đây:

- Là di sản văn hóa phi vật thể trong Danh mục kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể.

- Có tính đại diện, thể hiện bản sắc của cộng đồng, địa phương.

- Có khả năng phục hồi và tồn tại lâu dài.

- Biện pháp bảo vệ được đề xuất có tính khả thi.

- Được cộng đồng đồng thuận, tự nguyện đề cử và cam kết bảo vệ.

(2) Di sản văn hóa phi vật thể được lập hồ sơ đề nghị UNESCO ghi danh, ghi danh bổ sung khi đáp ứng đủ các tiêu chí sau đây:

- Là di sản văn hóa phi vật thể trong Danh mục quốc gia về di sản văn hóa phi vật thể.

- Đáp ứng tiêu chí ghi danh theo quy định, hướng dẫn của UNESCO.

Duy trì thực hành, truyền dạy di sản văn hóa phi vật thể từ ngày 01/07/2025

Căn cứ Điều 15 Luật Di sản văn hóa 2015 quy định duy trì thực hành, truyền dạy di sản văn hóa phi vật thể như sau:

(1) Nghệ nhân, chủ thể di sản văn hóa phi vật thể duy trì thực hành, truyền dạy, giữ gìn giá trị của di sản văn hóa trong cộng đồng và lan tỏa di sản văn hóa đến cộng đồng khác trong xã hội.

(2) Nghệ nhân, chủ thể di sản văn hóa phi vật thể tổ chức các hoạt động truyền dạy di sản văn hóa phi vật thể ở phạm vi trong và ngoài cộng đồng nhằm củng cố, tăng số lượng, chất lượng thực hành di sản văn hóa phi vật thể, ưu tiên các di sản văn hóa của cộng đồng các dân tộc thiểu số, dân tộc thiểu số rất ít người để bảo đảm di sản văn hóa được duy trì thực hành thường xuyên, liên tục, đúng với giá trị, bản chất và chức năng của di sản văn hóa; giảm nguy cơ mai một, thất truyền thông qua các hình thức sau đây:

- Nghệ nhân, người thực hành truyền dạy tri thức, kỹ năng và biểu đạt văn hóa cho thế hệ kế cận trong cộng đồng chủ thể thông qua thực hành di sản văn hóa phi vật thể.

- Nghệ nhân, người thực hành truyền dạy tri thức, kỹ năng và biểu đạt văn hóa cho cộng đồng khác thông qua đào tạo có chủ đích.

Xem thêm Luật Di sản văn hóa 2024 có hiệu lực từ ngày 01/7/2025.

Ngô Thị Tuyết Nhi