Điểm mới dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 11 Kho bạc

Bộ Tài chính đang dự thảo Nghị định quy định về thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực Kho bạc Nhà nước, thay thế Nghị định 11/2020/NĐ-CP.

Dự thảo Nghị định

Điểm mới dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 11 Kho bạc

Theo đó, những điểm mới dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 11 Kho bạc gồm:

1. Những nội dung sửa đổi, hoàn thiện so với Nghị định 11/2020/NĐ-CP

a) Về các TTHC thuộc lĩnh vực KBNN (từ Điều 5 đến Điều 11):

Quy định về các TTHC thuộc lĩnh vực KBNN tại dự thảo Nghị định đều được sửa đổi theo hướng:

(i) Bổ sung quy định về việc gửi hồ sơ và nhận kết quả qua dịch vụ bưu chính công ích để phù hợp với quy định tại Điều 15 Nghị định 118/2025/NĐ-CP;

(ii) Bổ sung một số công việc của KBNN khi tiếp nhận hồ sơ để phù hợp với quy định tại Điều 17 Nghị định 118/2025/NĐ-CP như kiểm tra tính chính xác, đầy đủ của thành phần hồ sơ; hướng dẫn bổ sung, hoàn thiện hồ sơ; tiếp nhận hồ sơ và hẹn trả kết quả; số hóa hồ sơ;

(iii) Sửa đổi các quy định về thực hiện TTHC qua Trang Thông tin dịch vụ công của KBNN và Cổng thông tin điện tử của cơ quan quản lý thuế thành qua Cổng Dịch vụ công quốc gia để phù hợp với quy định tại  khoản 2 Điều 40 Nghị định 118/2025/NĐ-CP.

Theo đó, Cổng Thông tin điện tử của các Bộ, địa phương sẽ đóng giao diện trước ngày 01/3/2026.

b) Về thủ tục thanh toán các khoản chi thường xuyên, chi sự nghiệp có tính chất thường xuyên, chi chương trình mục tiêu quốc gia, chương trình mục tiêu sử dụng kinh phí sự nghiệp, chi dự trữ quốc gia bố trí từ nguồn thường xuyên, các khoản viện trợ không hoàn lại bằng tiền do phía Việt Nam thực hiện bố trí từ nguồn thường xuyên (Điều 7):

- Về tên TTHC:

+ Bổ sung “chi dự trữ quốc gia bố trí từ nguồn thường xuyên” để bao quát hết các khoản chi thường xuyên theo quy định của Luật NSNN năm 2025, Luật Dự trữ quốc gia.

+ Bổ sung “các khoản viện trợ không hoàn lại bằng tiền do phía Việt Nam thực hiện bố trí từ nguồn thường xuyên” do: Tại điểm a khoản 2 Điều 6 Nghị định 114/2021/NĐ-CP quy định: “Vốn vay ODA, vay ưu đãi được sử dụng cho chi đầu tư phát triển, không sử dụng cho chi thường xuyên.” Theo đó, hiện nay vốn nước ngoài được bố trí từ nguồn thường xuyên chỉ có các khoản viện trợ không hoàn lại (vốn nước ngoài bố trí từ nguồn chi đầu tư đã được quy định tại Nghị định thay thế Nghị định 99/2021/NĐ-CP).

- Về thành phần hồ sơ và quy trình thực hiện: cắt giảm, đơn giản hóa để phù hợp với quy định tại Luật NSNN 2025, Nghị quyết 57-NQ/TW, Nghị quyết 193/2025/QH15, Nghị quyết 03/NQ-CP, Nghị định 118/2025/NĐ-CP. Theo đó, tại Điều 7 dự thảo Nghị định quy định thủ tục thanh toán các khoản chi thường xuyên trên cơ sở sửa đổi Điều 7 Nghị định 11/2020/NĐ-CP theo hướng:

+ Quy định rõ “đề nghị chi của ĐVSDNS” được thể hiện trên hồ sơ là văn bản phê duyệt dự toán năm được cấp có thẩm quyền giao, Giấy rút dự toán (đối với các khoản chi từ dự toán), Ủy nhiệm chi (đối với các khoản chi từ tài khoản tiền gửi của đơn vị giao dịch mở tại KBNN), Giấy đề nghị thanh toán tạm ứng. Các thành phần hồ sơ này đã đảm bảo việc kiểm tra khoản chi có trong dự toán được cấp có thẩm quyền phê duyệt theo quy định tại Luật NSNN 2025; đồng thời, cắt giảm 21/25 (84%) thành phần hồ sơ so với quy định tại Nghị định 11/2020/NĐ-CP;

+ Sửa đổi quy trình thực hiện cho phù hợp với Luật NSNN 2025 và Nghị định 118/2025/NĐ-CP;

+ Giảm thời gian thanh toán từ 02 ngày làm việc còn 01 ngày làm việc;

+ Bỏ các quy định về thanh toán trước, kiểm soát sau;

+ Bổ sung quy định về việc thanh toán vốn nước ngoài đối với dự án hoặc dự án thành phần được bố trí từ nguồn chi thường xuyên:

Trường hợp chủ dự án mở tài khoản tiếp nhận vốn viện trợ không hoàn lại tại NHTM thì chủ dự án chịu trách nhiệm về tính hợp pháp, hợp lệ của hồ sơ, chứng từ khi rút tiền tại NHTM. Khi có dự toán được cấp có thẩm quyền bố trí, KBNN thực hiện hạch toán ghi thu, ghi chi vốn viện trợ không hoàn lại vào NSNN.

Trường hợp chủ dự án mở tài khoản tiếp nhận vốn viện trợ không hoàn lại tại KBNN thì chủ dự án chỉ gửi Ủy nhiệm chi tới KBNN để rút tiền và gửi Giấy đề nghị hạch toán ghi thu, ghi chi tới KBNN khi có dự toán được giao. Việc thực hiện quy trình trên sẽ góp phần đơn giản hóa TTHC, giúp chủ dự án rút ngắn quy trình thực hiện trong việc chi tiêu vốn viện trợ không hoàn lại.

c) Về nhiệm vụ, quyền hạn của đơn vị giao dịch (Điều 14): Quy định rõ trách nhiệm của đơn vị giao dịch trong thanh toán các khoản chi thường xuyên qua KBNN để phù hợp với quy định tại điểm a khoản 3 Điều 58 Luật NSNN.

d) Về nhiệm vụ, quyền hạn của KBNN (khoản 2 Điều 12): Quy định rõ trách nhiệm của KBNN trong thanh toán các khoản chi thường xuyên, đảm bảo phù hợp với quy định tại khoản 4 Điều 58 Luật NSNN.

đ) Về các mẫu biểu của TTHC: Hoàn thiện các mẫu biểu kèm theo Nghị định 11/2020/NĐ-CP theo hướng: (i) bỏ các mẫu biểu liên quan đến thủ tục kiểm soát, thanh toán vốn đầu tư công, do đã được quy định tại Nghị định 99/2021/NĐ-CP; (ii) sửa đổi một số mẫu biểu để phù hợp với các chức danh trên chứng từ theo quy định hiện hành; phù hợp với mẫu tờ khai điện tử; đáp ứng yêu cầu số hóa hồ sơ, đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt và giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn; đồng thời, có thể cung cấp thông tin phục vụ quản lý và đánh giá rủi ro khoản chi, làm tiền đề cho công tác hậu kiểm.

2. Những nội dung bổ sung so với Nghị định 11/2020/NĐ-CP

a) Về nguyên tắc thực hiện TTHC thuộc lĩnh vực KBNN (Điều 4):

Để phù hợp với quy định về cách thức và trình tự thực hiện TTHC tại Nghị định 118/2025/NĐ-CP, tại Điều 4 dự thảo Nghị định bổ sung nguyên tắc thực hiện TTHC thuộc lĩnh vực KBNN như sau:

- Các TTHC thuộc lĩnh vực KBNN được thực hiện trên môi trường điện tử thông qua Cổng Dịch vụ công quốc gia, trừ trường hợp có quy định khác tại Luật và các trường hợp sau:

+ Trường hợp do sự kiện bất khả kháng khiến tổ chức, cá nhân không thể thực hiện TTHC thuộc lĩnh vực KBNN trên môi trường điện tử thì thực hiện qua dịch vụ bưu chính công ích theo quy định tại khoản 2 Điều 15 Nghị định 118/2025/NĐ-CP;

+ Đối với các giao dịch có nội dung thuộc danh mục bí mật nhà nước do Thủ tướng Chính phủ ban hành thì thực hiện giao dịch trực tiếp tại KBNN do không thuộc phạm vi điều chỉnh của Nghị định 63/2010/NĐ-CP CP ngày 08/6/2010 của Chính phủ về kiểm soát TTHC; do đó, cũng không thuộc phạm vi điều chỉnh của Nghị định 118/2025/NĐ-CP.

- Đối với các trường hợp giao dịch trực tiếp tại KBNN hoặc qua dịch vụ bưu chính công ích, sau khi tiếp nhận hồ sơ, công chức KBNN thực hiện số hóa hồ sơ theo quy định tại Nghị định 118/2025/NĐ-CP.

- Bổ sung quy định về việc hướng dẫn đơn vị giao dịch hoàn thiện hồ sơ; tiếp nhận hồ sơ và hẹn trả kết quả; xin lỗi đối tượng thực hiện TTHC trong trường hợp dự kiến quá hạn giải quyết để phù hợp với quy định tại Nghị định 118/2025/NĐ-CP.

b) Về thủ tục hoàn trả khoản thu NSNN qua KBNN (Điều 6):

Tại Nghị định 11/2020/NĐ-CP đã quy định cách thức hoàn trả bằng tiền mặt tại ngân hàng nơi KBNN mở tài khoản thanh toán nhưng chưa quy định trình tự thực hiện. Do đó, bổ sung trình tự hoàn trả khoản thu NSNN tại ngân hàng để bao quát hết các cách thức hoàn trả khoản thu NSNN qua KBNN và tạo thuận lợi cho quá trình triển khai thực hiện.

Mặt khác, tại dự thảo Nghị định đã bỏ quy định về thu và hoàn trả khoản thu NSNN bằng tiền mặt tại KBNN nhằm phấn đấu đạt mục tiêu không còn giao dịch bằng tiền mặt tại KBNN, góp phần đẩy mạnh TTKDTM theo chủ trương của Chính phủ. Tuy nhiên, do hạ tầng thanh toán hiện nay chưa hoàn toàn đáp ứng được nhu cầu thanh toán nên vẫn còn tồn tại một số giao dịch bằng tiền mặt. Vì vậy, trước mắt, chuyển dần các giao dịch bằng tiền mặt tại KBNN sang NHTM nơi KBNN mở tài khoản để tạo thói quen cho các tổ chức, cá nhân trong việc giao dịch với ngân hàng và tiếp cận các dịch vụ ngân hàng. Về lâu dài, tiến tới không còn giao dịch bằng tiền mặt trong thu, chi NSNN (giải trình ý kiến Vụ Tài chính - Kinh tế ngành).

c) Về thủ tục hạch toán vốn vay ODA, vốn vay ưu đãi, viện trợ không hoàn lại vào NSNN (Điều 8): Bổ sung quy định về hạch toán vốn viện trợ không hoàn lại vào NSNN.

d) Về nhiệm vụ, quyền hạn của đơn vị giao dịch (Điều 14): Bổ sung quy định về việc công dân có thể sử dụng tài khoản định danh điện tử mức độ 2 thay thế cho thẻ căn cước công dân còn giá trị sử dụng hoặc thẻ căn cước trong thực hiện các TTHC thuộc lĩnh vực KBNN (nếu có yêu cầu xuất trình) để phục vụ triển khai Đề án 06; đồng thời, đảm bảo phù hợp với quy định tại Luật Căn cước 2023.

đ) Về nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan, tổ chức khác có liên quan trong thực hiện các TTHC thuộc lĩnh vực KBNN (Điều 15)

Bổ sung quy định cụ thể trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn; cụ thể:

- Đối với thủ tục nộp tiền vào NSNN, cơ quan thu, ngân hàng hoặc tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán khi lập lệnh thanh toán có trách nhiệm cung cấp đầy đủ thông tin định danh khoản thu NSNN theo quy định của Văn phòng Chính phủ và Bộ Tài chính. Ngân hàng và tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán có trách nhiệm truyền đầy đủ, kịp thời thông tin chứng từ nộp NSNN cho cơ quan quản lý thuế và các đơn vị có liên quan (nếu có).

- Cơ quan thu phí, lệ phí chịu trách nhiệm hoàn trả các khoản thu từ tài khoản chuyên thu phí, lệ phí của cơ quan thu mở tại tổ chức tín dụng trong trường hợp người nộp phí, lệ phí nộp thừa hoặc không đủ điều kiện để cơ quan nhà nước có thẩm quyền cung cấp dịch vụ công đối với khoản phí, lệ phí đã thu theo quy định của pháp luật.

- Cơ quan có thẩm quyền quyết định hoàn trả khoản thu NSNN chịu trách nhiệm về các thông tin trên lệnh hoàn trả. Cơ quan có thẩm quyền quyết định hoàn trả đối với các khoản thu không do cơ quan thuế, hải quan quản lý có trách nhiệm đăng ký mẫu dấu, mẫu chữ ký với KBNN để KBNN kiểm tra, đối chiếu khi thực hiện hoàn trả. KBNN chỉ thực hiện hoàn trả theo thông tin trên Lệnh hoàn trả do cơ quan có thẩm quyền chuyển đến. Giao Bộ Tài chính hướng dẫn chi tiết nội dung này.

3. Những nội dung lược bỏ so với Nghị định 11/2020/NĐ-CP

a) Về phạm vi điều chỉnh (Điều 1):

So với Nghị định 11/2020/NĐ-CP, phạm vi điều chỉnh của dự thảo Nghị định không bao gồm:

- Thủ tục kiểm soát thanh toán vốn đầu tư công; chi phí quản lý dự án đầu tư từ nguồn vốn NSNN và thủ tục kiểm soát chi vốn nước ngoài ngoài đối với dự án hoặc dự án thành phần thuộc kế hoạch vốn đầu tư phát triển do đã được quy định tại dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 99/2021/NĐ-CP;

- Thủ tục kiểm soát cam kết chi NSNN qua KBNN: cắt giảm TTHC do không còn phù hợp với thực tiễn.

b) Về giải thích từ ngữ (Điều 3): Bỏ các quy định về giải thích một số từ ngữ tại Nghị định 11/2020/NĐ-CP do đã được quy định tại các văn bản quy phạm pháp luật khác và đảm bảo phù hợp với quy định mới tại Luật NSNN năm 2025, Nghị định 118/2025/NĐ-CP (chi tiết tại Phụ lục I kèm theo).

c) Về thủ tục nộp tiền vào NSNN (Điều 5): bỏ quy định về việc nộp NSNN bằng tiền mặt tại KBNN (trừ trường hợp có quy định khác tại Luật) nhằm phấn đấu không còn giao dịch bằng tiền mặt tại KBNN; góp phần thực hiện chủ trương đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ. Trên thực tế, đến cuối năm 2024, tỷ lệ thu NSNN bằng tiền mặt tại KBNN chỉ còn 0,057% so với tổng thu NSNN qua KBNN.

d) Về thủ tục hoàn trả khoản thu NSNN qua KBNN (Điều 6):

- Bỏ quy định về việc hoàn trả khoản thu NSNN bằng tiền mặt tại KBNN nhằm đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt.

- Bỏ quy định KBNN kiểm tra tính hợp pháp, hợp lệ của lệnh hoàn trả khoản thu NSNN do đã bổ sung trách nhiệm của cơ quan có thẩm quyền quyết định hoàn trả đối với các thông tin trên lệnh hoàn trả.

đ) Về thủ tục đăng ký sử dụng tài khoản, bổ sung tài khoản và thay đổi mẫu dấu, mẫu chữ ký của đơn vị giao dịch tại KBNN (Điều 9): Bỏ thành phần hồ sơ không còn phù hợp để đơn giản hóa TTHC là Giấy chứng nhận đăng ký mã số đơn vị quan hệ ngân sách đối với ĐVSDNS, doanh nghiệp nhà nước tại điểm e khoản 4 Điều 12 Nghị định 11/2020/NĐ-CP.