Chính quyền Obama từ bỏ nỗ lực thông qua TPP trước khi hết nhiệm kỳ

Tổng thống Mỹ Barack Obama. (Ảnh: Reuters)

Văn phòng đại diện thương mại Mỹ (USTR) đã nỗ lực nhiều tháng qua để vận động các nhà làm luật thông qua TPP sau cuộc bầu cử tổng thống. Tuy nhiên, việc ứng viên Cộng hòa Donald Trump giành chiến thắng trước ứng viên Dân chủ Hillary Clinton và việc đảng Cộng hòa tiếp tục chiếm thế đa số trong Quốc hội đã cản trở kế hoạch này.

Matt McAlvanah, phát ngôn viên USTR, cho biết: “Chúng tôi đã phối hợp chặt chẽ với Quốc hội để giải quyết các vấn đề tồn động và sẵn sàng thông qua, nhưng đây là một quy trình lập pháp và nó phụ thuộc vào các lãnh đạo Quốc hội để quyết định liệu nó có được thông qua và thông qua khi nào”.

Ngày 9/11, lãnh đạo đa số tại Thượng viện Mitch McConnell nói rằng, ông sẽ không bàn vấn đề TPP trước khi Tổng thống đắc cử Donald Trump tuyên thệ nhậm chức vào cuối tháng 1 tới đây, và rằng số phận của TPP hiện giờ phụ thuộc vào ông Trump. Chủ tịch Hạ viện Paul Ryan trước đó cũng nói rằng sẽ không tiến hành bỏ phiếu vào thời điểm này.

Trong chiến dịch tranh cử, ông Trump đã bày tỏ quan điểm phản đối TPP, coi đó là một “thảm họa” sẽ đưa việc làm ra nước ngoài. Tuyên bố sẽ hạn chế làn sóng hàng nhập khẩu từ Mexico và Trung Quốc của ông cũng nhận được sự ủng hộ đông đảo của tầng lớp lao động, đặc biệt tại các bang chủ chốt như Ohio, Michigan, Wisconsin, Pennsylvania, và điều này đã giúp ông đắc cử.

Cách đây chỉ hơn 1 năm, đa số đảng Cộng hòa vẫn còn ủng hộ chính sách thương mại của Tổng thống Obama. Tuy nhiên khi vào mùa bầu cử và khi cử tri nghiêng về ủng hộ ông Trump, đảng Cộng hòa đã quay lưng với TPP. Vào tuần tới, Tổng thống Obama sẽ có các cuộc hội đàm với các nhà lãnh đạo Thái Bình Dương, và đây có thể là thời điểm để ông Obama thừa nhận thất bại sau những nỗ lực vận động cho TPP.

Trong khi đó, giới chức Trung Quốc đang tích cực chuẩn vị cho hội nghị thượng đỉnh hợp tác châu Á-Thái Bình Dương vào tuần tới. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình có thể sẽ kêu gọi sự đồng thuận để lập một khu vực tự do thương mại ở châu Á-Thái Bình Dương và có thể không bao gồm Mỹ. Giới chức Mỹ từ lâu cảnh báo rằng, không thông qua TPP, hiệp định vốn không gồm Trung Quốc, có thể sẽ tạo cơ hội để Bắc Kinh khởi xướng một hiệp định khác do Trung Quốc dẫn đầu.

Báo Bưu điện Hoa Nam buổi sáng dẫn lời chuyên gia cho biết, trước tình hình này, các nước tham gia TPP có thể sẽ đẩy nhanh quá trình thông qua TPP mà không có Mỹ trước khi tân Tổng thống Donald Trump chính thức hủy bỏ hiệp định này.

Thực tế, Hạ viện Nhật Bản ngày 10/11 chính thức thông qua TPP. Sau khi được chấp thuận tại Hạ viện, TPP sẽ tự động có hiệu lực sau 30 ngày, kể cả nếu Thượng viện không bỏ phiếu thông qua. Thượng viện Nhật Bản dự kiến có phiên họp toàn thể vào hôm nay 12/11.

Minh Phương

Theo Dân trí/CNBC, SCMP