Quy định mới về thu hồi đất do chấm dứt việc sử dụng đất theo pháp luật từ 15/8/2025

Quy định mới về thu hồi đất do chấm dứt việc sử dụng đất theo pháp luật từ 15/8/2025 (Hình từ internet)

1. Các trường hợp thu hồi đất do chấm dứt việc sử dụng đất 

Các trường hợp thu hồi đất do chấm dứt việc sử dụng đất được quy định tại khoản 1 Điều 82 Luật Đất đai 2024 như sau:

(1) Tổ chức được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất bị giải thể, phá sản hoặc bị chấm dứt hoạt động theo quy định của pháp luật;

(2) Cá nhân sử dụng đất chết mà không có người nhận thừa kế sau khi đã thực hiện nghĩa vụ về tài sản theo quy định của pháp luật về dân sự;

(3)  Đất được Nhà nước giao, cho thuê có thời hạn nhưng không được gia hạn sử dụng đất;

(4) Thu hồi đất trong trường hợp chấm dứt dự án đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư;

(5) Thu hồi đất trong trường hợp đã bị thu hồi rừng theo quy định của pháp luật về lâm nghiệp.

2. Quy định mới về thu hồi đất do chấm dứt việc sử dụng đất theo pháp luật từ 15/8/2025

Theo Điều 33 Nghị định 102/2024/NĐ-CP (được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định 226/2025/NĐ-CP) quy định về thu hồi đất đối với trường hợp quy định tại các khoản 1, 2 và 3 Điều 82 Luật Đất đai 2024 như sau: 

- Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận được văn bản quy định tại các điểm (1), (2), (4), (5), (6) và (7) mục 3 cơ quan có chức năng quản lý đất đai trình cơ quan nhà nước có thẩm quyền thu hồi đất.

Trường hợp thu hồi theo quy định tại điểm (3) mục 1 thì thực hiện theo quy định tại khoản 4 Điều 172 Luật Đất đai 2024.

4. Trường hợp không được gia hạn sử dụng đất, người sử dụng đất có trách nhiệm xử lý tài sản gắn liền với đất để hoàn trả mặt bằng cho Nhà nước. Quá thời hạn 24 tháng kể từ thời điểm hết thời hạn sử dụng đất mà người sử dụng đất không xử lý tài sản thì Nhà nước thu hồi đất mà không bồi thường về đất và tài sản gắn liền với đất; trường hợp phải phá dỡ, chủ sở hữu tài sản phải chịu chi phí phá dỡ.

- Trách nhiệm của người có đất thu hồi:

+ Chấp hành quyết định thu hồi đất;

+ Thực hiện bàn giao đất, giấy tờ về quyền sử dụng đất cho cơ quan, người có thẩm quyền được quy định tại quyết định thu hồi đất.

- Trách nhiệm của Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền:

+ Thông báo việc thu hồi đất cho người sử dụng đất và đăng trên cổng hoặc trang thông tin điện tử của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cấp xã;.

+ Chỉ đạo xử lý phần giá trị còn lại của giá trị đã đầu tư vào đất hoặc tài sản gắn liền với đất (nếu có) theo quy định của pháp luật;

+ Chỉ đạo Ủy ban nhân dân cấp xã tổ chức cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất theo quy định;

+ Bố trí kinh phí thực hiện cưỡng chế thu hồi đất.

- Trường hợp thu hồi đất theo quy định tại điểm (5) mục 1 đối với hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư, tổ chức được giao rừng không thu tiền và phải thu hồi rừng thì thực hiện thu hồi đất đồng thời với thu hồi rừng, theo quy định sau:

+ Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận được văn bản là căn cứ thu hồi rừng theo quy định của pháp luật về lâm nghiệp, cơ quan chuyên môn về nông nghiệp và môi trường cấp xã trình Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã quyết định thu hồi đất đồng thời với thu hồi rừng theo Mẫu số 01d tại Phụ lục ban hành kèm theo Nghị định 226/2025/NĐ-CP;

+ Trách nhiệm của người có đất thu hồi thực hiện theo quy định của pháp luật về đất đai và pháp luật về lâm nghiệp.

3. Căn cứ thu hồi đất trong trường hợp hồi đất do chấm dứt việc sử dụng đất theo pháp luật

Việc thu hồi đất trong các trường hợp hồi đất do chấm dứt việc sử dụng đất phải dựa trên căn cứ sau đây:

(1) Văn bản của cơ quan có thẩm quyền giải quyết đã có hiệu lực pháp luật đối với trường hợp quy định tại điểm (1) mục 1;

(2) Giấy chứng tử hoặc quyết định tuyên bố một người là đã chết theo quy định của pháp luật đối với trường hợp quy định tại điểm (2) mục 1;

(3) Quyết định giao đất, quyết định cho thuê đất, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất đối với trường hợp quy định tại điểm (3) mục 1;

(4) Văn bản chấm dứt dự án đầu tư đối với trường hợp quy định tại điểm điểm (4) mục 1;

(5) Văn bản thu hồi rừng đối với trường hợp quy định tại điểm điểm (5) mục 1;

(6) Văn bản trả lại đất của người sử dụng đất đối với trường hợp người sử dụng đất giảm hoặc không còn nhu cầu sử dụng đất và có đơn tự nguyện trả lại đất;

(7) Văn bản của cơ quan có thẩm quyền xác định mức độ ô nhiễm môi trường, sạt lở, sụt lún, bị ảnh hưởng bởi hiện tượng thiên tai khác đối với trường hợp đất có nguy cơ đe dọa tính mạng con người hoặc không còn khả năng tiếp tục sử dụng.

(Khoản 5 Điều 82 Luật Đất đai 2024)