Đại biểu Quốc hội: 'Một sợi bún, 3 bộ quản lý'

Sáng 5/6, Quốc hội thảo luận ở hội trường việc thực hiện chính sách, pháp luật về an toàn thực phẩm giai đoạn 2011-2016.

Dẫn báo cáo của Chính phủ, Phó chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội Nguyễn Hoàng Mai cho hay hiện có 27% người dân không yên tâm về thực phẩm, 59% chưa yên tâm lắm, và trong 3 triệu cơ sở sản xuất kinh doanh thì trên 20% vi phạm an toàn thực phẩm.

"Trong 5 năm qua có hơn 1.700 vụ ngộ độc thực phẩm với 164 người chết. Theo tôi đây chỉ là phần nổi của tảng băng, bởi thực tế mỗi năm có hàng chục triệu ca tiêu chảy liên quan đến thực phẩm và người dân tự xử lý", ông Mai nói. Theo ông, quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm còn nhiều hạn chế, cắt khúc trong chuỗi từ trang trại đến bàn ăn dẫn tới việc thực phẩm không an toàn, người dân chịu hậu quả.

Ông đề xuất lập một cơ quan giữ vai trò "nhạc trưởng" phòng chống thực phẩm bẩn và đường dây nóng dễ nhớ (như 113-115) để người dân thông báo vi phạm.

Đại biểu Nguyễn Hoàng Mai. Ảnh: Quochoi

Đại biểu Phạm Trọng Nhân cũng cho rằng, "những gì chúng ta biết và xử lý được trong lĩnh vực an toàn thực phẩm mới chỉ là phần nổi của tảng băng".

"Hoá chất độc hại, chất cấm và thực phẩm bẩn đội lốt không trừ sản phẩm nào", ông Nhân nhận xét và cho biết, mỗi năm Việt Nam bỏ ra không dưới 770 triệu USD để nhập khẩu khoảng 100.000 lít thuốc bảo vệ thực vật với 4.100 loại khác nhau. Riêng 2 tháng đầu năm 2017, tổng giá trị nhập khẩu thuốc trừ sâu và nguyên liệu là 129 triệu USD, tăng gần 20% so với cùng kỳ năm trước và 90% nhập từ Trung Quốc. Đáng nói là Trung Quốc chỉ có 630 loại thuốc bảo vệ thực vật đang lưu hành.

"Đây là cái gốc của nguyên nhân. Liệu có quá khi nói rằng chúng ta đang tự đầu độc chính mình. Chúng ta nghĩ gì khi báo cáo của đoàn giám sát cho hay trên 70.000 người chết vì ung thư và hơn 200.000 ca phát hiện mới mỗi năm, có một phần nguyên nhân từ thực phẩm không an toàn", ông Nhân nêu.

Đại biểu Phạm Trọng Nhân. Ảnh: Quochoi

Theo ông, Luật An toàn thực phẩm 2010 đã chuyển hoạt động quản lý an toàn thực phẩm sang cơ chế kiểm soát theo nhóm sản phẩm, thay vì quản lý theo phân khúc nhằm khắc phục chồng chéo, xác định rõ hơn trách nhiệm của các bộ ngành, nhưng vẫn còn một số ngành hàng đan xen. Ví dụ như quản lý chất lượng bún có ba bộ cùng chịu trách nhiệm. Bột gạo, nguyên liệu làm bún thuộc Bộ Nông nghiệp, sản phẩm tinh bột thuộc Bộ Công Thương, bún bán trên thị trường, nếu gây hậu quả cho người tiêu dùng thì thuộc Bộ Y tế.

Đại biểu Lê Thị Yến đề nghị không để 3 bộ cùng quản lý mà cần thu về một đầu mối.

Về quản lý thuốc bảo vệ thực vật, Bộ trưởng Nông nghiệp Nguyễn Xuân Cường khẳng định "sắp tới sẽ siết nữa để người dân hạn chế sử dụng, sử dụng đúng lúc, đúng cách, đảm bảo an toàn đầu vào".

Nỗi lo "sống thọ mà không khỏe"

Theo báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, những năm qua, việc thực hiện chính sách pháp luật về an toàn thực phẩm đã có chuyển biến tích cực, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống, tuổi thọ của người Việt Nam. Kết quả điều tra dân số lần thứ nhất tháng 3/1960, tuổi thọ trung bình của người Việt Nam là 48, đến 2010 là trên 72, năm 2015 đã tăng lên 74 tuổi.

Đại biểu Tô Thị Bích Châu cho rằng, con số thống kê trên "nghe rất lạc quan", tuy nhiên vấn đề cần quan tâm là "tuổi thọ sức khoẻ" chứ không phải tuổi thọ trung bình. Theo bà, nếu không có sức khoẻ tốt thì người cao tuổi sẽ phải chung sống với nhiều loại bệnh tật khác nhau. Có nghiên cứu đánh giá "tuổi thọ sức khoẻ" của người Việt Nam là 56, nếu vậy thì thấp tới 18 năm so với tuổi thọ trung bình và nhiều người độ tuổi trên 56 có sức khoẻ yếu.

"Chúng tôi cần đánh giá chính xác về an toàn thực phẩm cho sức khỏe người dân Việt Nam, bảo vệ giống nòi như thế nào", bà Châu yêu cầu.

Đại biểu Dương Minh Ánh cho hay cử tri phản ánh số lượng cơ sở sản xuất rượu, bia theo mô hình tư nhân đang len lỏi trong các xóm làng, có nơi đã đến mức báo động.

"Ngộ độc rượu trở thành nỗi ám ảnh của người dân suốt thời gian qua", trong khi 80% lượng rượu trên thị trường không được kiểm soát chất lượng - bà Ánh dẫn chứng.

Nữ đại biểu đề nghị siết chặt quy định sản xuất kinh doanh rượu, tăng chế tài xử phạt vi phạm và duy trì trong thời gian dài chứ "không làm theo phong trào".

Hoàng Thùy

Theo Cổng thông tin điện tử Chính phủ