Kết luận nguyên nhân cháy xe chưa thuyết phục

Hôm qua 26.4, tại Hà Nội, liên bộ Công an, Khoa học - Công nghệ (KH-CN), Công thương và GTVT đồng tổ chức họp báo công bố kết quả thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường các biện pháp phòng chống cháy nổ ô tô, xe máy.

Từ Hyundai, Daewoo, BMW, Mercedes, Ford, Toyota đến Honda...

Theo thống kê của Bộ Công an, từ 2010 đến nay cả nước đã xảy ra 439 vụ cháy, nổ phương tiện, trong đó, chỉ tính trong 3 tháng đầu năm nay đã xảy ra 115 vụ. Xe cháy thuộc thương hiệu của hầu hết các hãng nổi tiếng, từ Hyundai, Daewoo, BMW, Mercedes, Ford, Toyota đến Honda…

Thiếu tướng Trần Anh Dũng, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự an toàn xã hội (Tổng cục VII) - Bộ Công an cho biết, qua điều tra các vụ cháy đã xác định 5 nguyên nhân chính gồm: chập điện, sự cố kỹ thuật, sơ suất, TNGT và do đốt. Ngoài ra còn có một số vụ cháy có hiện tượng bất thường như dừng xe tắt máy tự nhiên nổ và cháy; xe chết máy tháo bugi phụt lửa gây cháy; xe đang chạy bị tắt máy, khởi động lại gây cháy nổ.

Các vụ cháy được điều tra năm 2010 và 2011 có 30,25% số vụ là do chập điện, 15,1% do sự cố kỹ thuật, 9,8% do sơ suất, 4,63% do TNGT và 4,32% do đốt. Trong 25 vụ xảy ra 3 tháng đầu năm nay đã làm rõ nguyên nhân có 9 vụ do chập điện, 6 vụ do sơ suất, 5 vụ do sự cố kỹ thuật, 4 vụ do TNGT và 1 vụ do đốt.

Trong các nguyên nhân kể trên, “sự cố kỹ thuật” được dư luận đặc biệt quan tâm và nhiều PV có mặt tại cuộc họp báo đã đề nghị giải thích rõ hơn, nhưng đại tá Nguyễn Văn Tươi - Cục phó Cục Phòng cháy chữa cháy và cứu nạn cứu hộ (PCCC và CNCH), nói: “Đối với các vụ do kỹ thuật, chúng tôi không tiếp tục truy nguyên cũng như lý do tại sao dẫn đến sự cố kỹ thuật. Còn trách nhiệm thì Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải đã chỉ đạo các bộ ngành yêu cầu các ngành, đơn vị sản xuất nghiên cứu xem thiết kế kỹ thuật của mình có gì không phù hợp với nhiên liệu sử dụng cũng như gây ra sự cố”.

Về nguyên nhân “chập điện”, đại diện Bộ Công an cũng chỉ thông tin: “Dấu vết để lại khẳng định do chập điện, nhưng không xác định được chập điện do đâu. Tuy nhiên nguyên nhân chập điện có thể xuất phát từ việc mất khả năng cách điện của các dây dẫn do côn trùng cắn, hóa chất”.

Những mẫu xăng dầu đáng ngờ

Tại buổi họp báo, đại diện của 4 bộ ngành đều thừa nhận, dư luận hiện đang tập trung nghi ngờ xăng dầu kém chất lượng gây ra cháy nổ phương tiện nhưng đến nay chưa có cơ sở nào để “kết tội” cho tác nhân này.

Theo ông Trần Văn Vinh, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng, Bộ KH-CN, qua lấy 56 mẫu liên quan đến cháy xe, gồm 16 mẫu ở xe bị cháy và 40 mẫu từ cây xăng nơi chủ xe đã mua cho thấy đều phù hợp với tiêu chuẩn. “Do vậy, chưa có bằng chứng xăng dầu là nguyên nhân trực tiếp gây ra cháy nổ xe trong thời gian qua”, ông Vinh nói.

Mặc dù vậy, đại diện cho Bộ KH-CN cũng cho rằng, trong một số điều kiện nhất định đã phát hiện ra xăng dầu kém chất lượng có thể là nguyên nhân gián tiếp gây ra cháy xe. Cụ thể, là khi xăng dầu có pha hàm lượng ethanol hoặc methanol cao, gây lão hóa đường ống dẫn nhiên liệu, gioăng cao su dẫn đến bị rò rỉ nhiên liệu tạo ra khả năng cháy nổ khi có nguồn nhiệt cao. Mặt khác, đối với phương tiện máy hiện tại sử dụng nhiên liệu không phù hợp, đặc biệt là chỉ số Rol thấp như A83 gây nóng động cơ hơn bình thường, dẫn đến khả năng nóng chảy một số chi tiết và có thể gây chập điện, tạo nguồn nhiệt lớn và sẽ gây cháy nếu trường hợp nguồn nhiệt nóng tiếp cận với vật liệu dễ cháy như nhựa, ống dẫn gây điện.

Đáng chú ý, báo cáo của Bộ KH-CN cho biết trong số 704 mẫu xăng dầu bán trên thị trường được đưa đi thử nghiệm năm 2011 có tới 150 mẫu (21%) không đạt chất lượng về trị số octan và methanol. Đầu năm 2012, trong số 541 mẫu xăng và 128 mẫu dầu diezel được lấy đi thử nghiệm, có 60 mẫu xăng và 17 mẫu dầu không đạt chất lượng. Bộ Công thương trong báo cáo của mình cũng nhìn nhận từ đầu năm đến nay, qua kiểm tra hơn 3.300 lượt tại các cây xăng dầu trong cả nước đã phát hiện 818 vụ vi phạm gồm cả chất lượng, đo lường, quản lý…

Chỉ là kết luận ban đầu

Tham dự buổi họp báo với tư cách là một chuyên gia, PGS-TS Hoàng Mạnh Hùng, Giám đốc Trung tâm tư vấn, giám định dân sự bày tỏ, cháy xe đang là một vấn nạn lớn được rất nhiều người dân quan tâm, trong đó có nghi vấn lớn về chất lượng xăng dầu, tuy nhiên những kết luận ngày hôm nay vẫn chưa thể thỏa mãn được người dân.

Nhiều PV đã thẳng thắn đặt vấn đề về tính khách quan của kết luận. Hơn 400 vụ cháy trong thời gian qua Bộ KH-CN chỉ có thể lấy được 16 mẫu nhưng đã kết luận về sự vô can của xăng dầu? Tỷ lệ điều tra nguyên nhân các vụ cháy của Bộ Công an cũng chỉ đạt ở mức rất thấp, trong năm 2010 và 2011 vẫn còn trên 35% số vụ chưa rõ nguyên nhân, 3 tháng đầu năm nay vẫn còn trên 78% số vụ chưa có kết quả thì việc công bố các nguyên nhân liệu đã chính xác?

Trước những thắc mắc trên, thiếu tướng Trần Anh Dũng nói đây mới chỉ là những kết luận ban đầu, việc điều tra nguyên nhân, trong đó có sự liên quan đến xăng dầu vẫn tiếp tục.