Những quy định về mua nhà ở xã hội hiện nay và sắp tới (Hình từ internet)
Theo khoản 7 Điều 3 Luật Nhà ở 2014 đã giải thích:
Nhà ở xã hội là nhà ở có sự hỗ trợ của Nhà nước cho đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở theo quy định.
* Thuê mua nhà ở xã hội
Theo quy định tại khoản 17 Điều 3 Luật Nhà ở 2014 hiện nay và khoản 22 Điều 3 Luật Nhà ở 2023 có hiệu lực từ 01/01/2025 (đang đề xuất có hiệu lực sớm hơn):
Thuê mua nhà ở là việc người thuê mua tiến hành thanh toán trước cho bên cho thuê mua 20% giá trị của nhà ở, ngoại trừ trường hợp người thuê mua có điều kiện để thanh toán trước thì người thuê mua được thanh toán không quá 50% giá trị nhà ở.
Như vậy, thuê mua nhà ở xã hội là việc các đối tượng được thuê mua nhà ở xã hội tiến hành thanh toán trước cho bên cho thuê mua 20% giá trị của nhà ở xã hội, hoặc người thuê mua thanh toán trước không quá 50% giá trị nhà ở xã hội nếu có điều kiện thanh toán trước.
* Chính sách phát triển nhà ở xã hội hiện nay
- Nhà nước ban hành cơ chế, chính sách miễn, giảm thuế, miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, tín dụng dài hạn với lãi suất ưu đãi, các cơ chế ưu đãi tài chính khác và hỗ trợ từ nguồn vốn của Nhà nước để thực hiện chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội.
- Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi chung là cấp tỉnh), các chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở thương mại phải dành diện tích đất ở để xây dựng nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật về nhà ở.
(khoản 3 và khoản 5 Điều 13 Luật Nhà ở 2014)
* Đối tượng được mua nhà ở xã hội hiện nay và sắp tới
* Hiện nay, theo quy định tại Điều 49, 50 Luật Nhà ở 2014, các đối tượng sau được thuê mua nhà ở xã hội:
- Người có công với cách mạng;
- Người có nguồn thu nhập thấp, đối tượng thuộc hộ nghèo, cận nghèo tại đô thị;
- Người lao động làm việc tại các doanh nghiệp trong khu công nghiệp và ngoài khu công nghiệp;
- Sĩ quan, hạ sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân trong cơ quan, đơn vị thuộc công an và quân đội;
- Cán bộ, công chức, viên chức;
- Người đã trả lại nhà ở công vụ;
- Hộ gia đình, cá nhân thuộc đối tượng bị thu hồi đất và phải giải tỏa, phá dỡ nhà ở chưa được bồi thường bằng nhà ở, đất ở.
* Sắp tới, từ 01/01/2025, đối tượng được thuê mua nhà ở xã hội theo quy định tại Điều 76 Luật Nhà ở 2023 gồm:
- Người có công với cách mạng, thân nhân liệt sĩ thuộc trường hợp được hỗ trợ cải thiện nhà ở;
- Hộ gia đình nghèo, cận nghèo tại khu vực nông thôn;
- Hộ gia đình nghèo, cận nghèo tại khu vực nông thôn thuộc vùng thường xuyên bị ảnh hưởng bởi thiên tai, biến đổi khí hậu;
- Hộ gia đình nghèo, cận nghèo tại khu vực đô thị;
- Người thu nhập thấp tại khu vực đô thị;
- Công nhân, người lao động đang làm việc tại doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã trong và ngoài khu công nghiệp;
- Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, hạ sĩ quan thuộc lực lượng vũ trang nhân dân, công nhân công an, công chức, công nhân và viên chức quốc phòng đang phục vụ tại ngũ; người làm công tác cơ yếu, người làm công tác khác trong tổ chức cơ yếu hưởng lương từ ngân sách nhà nước đang công tác;
- Cán bộ, công chức, viên chức;
- Đối tượng đã trả lại nhà ở công vụ;
- Hộ gia đình, cá nhân thuộc trường hợp bị thu hồi đất và phải giải tỏa, phá dỡ nhà ở theo quy định của pháp luật mà chưa được Nhà nước bồi thường bằng nhà ở, đất ở;
- Học sinh, sinh viên đại học, học viện, trường đại học, cao đẳng, dạy nghề, trường chuyên biệt theo quy định của pháp luật; học sinh trường dân tộc nội trú công lập;
- Doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã trong khu công nghiệp.
* Loại nhà và tiêu chuẩn diện tích nhà ở xã hội theo Luật Nhà ở 2023
- Loại nhà và tiêu chuẩn diện tích nhà ở xã hội được quy định như sau:
+ Nhà ở xã hội là nhà chung cư, được đầu tư xây dựng theo dự án, phù hợp với quy hoạch chi tiết xây dựng đã được phê duyệt. Trường hợp dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội được đầu tư xây dựng tại xã thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi theo quy định của Thủ tướng Chính phủ thì được xây dựng nhà ở riêng lẻ;
+ Trường hợp nhà ở xã hội là nhà chung cư thì căn hộ phải được thiết kế, xây dựng theo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nhà chung cư và tiêu chuẩn diện tích nhà ở xã hội;
+ Trường hợp nhà ở xã hội là nhà ở riêng lẻ thì phải được thiết kế, xây dựng theo quy định của pháp luật về xây dựng và tiêu chuẩn diện tích nhà ở xã hội;
+ Trường hợp cá nhân xây dựng nhà ở xã hội theo quy định tại khoản 6 Điều 80 của Luật Nhà ở 2023 thì có thể xây dựng nhà ở nhiều tầng nhiều căn hộ hoặc nhà ở riêng lẻ theo quy định của Luật Nhà ở 2023.
- Chính phủ quy định chi tiết Điều 82 Luật Nhà ở 2023.
(Điều 82 Luật Nhà ở 2023)
Xem thêm quy định khác về nhà ở xã hội tại Luật Nhà ở 2014 áp dụng hiện nay và Luật Nhà ở 2023 áp dụng từ 01/01/2025 (đang đề xuất có hiệu lực sớm hơn).
Lê Nguyễn Anh Hào