Đã có Dự thảo Thông tư hướng dẫn kế toán đối với Doanh nghiệp môi giới bảo hiểm mới (thay thế Thông tư 175/2011/TT-BTC)
Mới đây, Bộ Tài chính đang dự thảo Thông tư hướng dẫn kế toán áp dụng đối với Doanh nghiệp môi giới bảo hiểm nhằm thay thế Thông tư 175/2011/TT-BTC. Dự kiến nếu được ban hành, việc kế toán đối với Doanh nghiệp môi giới bảo hiểm sẽ áp dụng cho năm tài chính bắt đầu từ ngày 01/01/2025.
Dự thảo Thông tư này hướng dẫn một số nội dung kế toán, lập và trình bày báo cáo tài chính áp dụng đối với các doanh nghiệp môi giới bảo hiểm thành lập và hoạt động theo pháp luật Việt Nam. Các nội dung trong dự thảo Thông tư không áp dụng cho việc xác định nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp môi giới bảo hiểm với ngân sách Nhà nước.
Các hoạt động kế toán một số nghiệp vụ kinh tế của doanh nghiệp môi giới bảo hiểm dự kiến sẽ áp dụng cho năm tài chính bắt đầu từ ngày 01/01/2025 được Bộ Tài chính đề xuất các quy định như sau:
(1) Nguyên tắc kế toán đối với các khoản phải thu hộ phí bảo hiểm từ khách hàng tham gia bảo hiểm cho doanh nghiệp bảo hiểm; các khoản phải thu hộ phí bảo hiểm từ doanh nghiệp nhượng tái bảo hiểm và các khoản có bản chất là phải thu hộ khác:
- Tại thời điểm phát sinh các khoản phải thu hộ phí bảo hiểm từ khách hàng tham gia bảo hiểm cho doanh nghiệp bảo hiểm; các khoản phải thu hộ phí bảo hiểm từ doanh nghiệp nhượng tái bảo hiểm và các khoản có bản chất là phải thu hộ khác:
Doanh nghiệp môi giới bảo hiểm áp dụng tài khoản kế toán phản ánh các khoản phải thu khác để ghi nhận các khoản phải thu hộ nêu trên, tương ứng với khoản nợ phải trả cho doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp nhượng tái bảo hiểm và trình bày trên Báo cáo tình hình tài chính (Bảng cân đối kế toán) theo quy định của Chế độ kế toán doanh nghiệp; Đồng thời thuyết minh chi tiết các khoản phải thu hộ theo yêu cầu quản lý trên Thuyết minh Báo cáo tài chính của đơn vị.
- Trường hợp theo yêu cầu quản lý của đơn vị, doanh nghiệp môi giới bảo hiểm không áp dụng tài khoản phải thu khác để theo dõi các khoản phải thu hộ phí bảo hiểm từ khách hàng tham gia bảo hiểm cho doanh nghiệp bảo hiểm; các khoản phải thu hộ phí bảo hiểm từ doanh nghiệp nhượng tái bảo hiểm và các khoản có bản chất là phải thu hộ khác:
Tại thời điểm thu được số tiền phí bảo hiểm thu từ khách hàng tham gia bảo hiểm, phí bảo hiểm từ doanh nghiệp nhượng tái bảo hiểm và số tiền thu hộ khác, doanh nghiệp môi giới bảo hiểm phản ánh, theo dõi trên các tài khoản tiền mặt/tiền gửi Ngân hàng, nợ phải trả khác và ghi giảm số phải trả khác khi doanh nghiệp môi giới bảo hiểm chi trả các khoản đã thu hộ nêu trên cho doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp nhượng tái bảo hiểm.
(2) Nguyên tắc kế toán đối với các khoản phải trả về phí bảo hiểm thu hộ doanh nghiệp bảo hiểm; các khoản phải trả về phí bảo hiểm thu hộ doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm và các khoản có cùng bản chất là phải trả trả khác:
Doanh nghiệp môi giới bảo hiểm áp dụng tài khoản phản ánh các khoản phải trả khác và trình bày trên Báo cáo tình hình tài chính (Bảng cân đối kế toán) theo quy định của Chế độ kế toán doanh nghiệp; Đồng thời thuyết minh chi tiết các khoản phải trả khác theo yêu cầu quản lý trên Thuyết minh báo cáo tài chính của đơn vị.
(3) Nguyên tắc kế toán đối với Quỹ dự trữ bắt buộc:
Doanh nghiệp môi giới bảo hiểm áp dụng tài khoản kế toán quỹ khác thuộc vốn chủ sở hữu để phản ánh tình hình trích lập và sử dụng Quỹ dự trữ bắt buộc và trình bày trên Báo cáo tình hình tài chính (Bảng cân đối kế toán) theo quy định của Chế độ kế toán doanh nghiệp; Đồng thời thuyết minh chi tiết các quỹ khác thuộc vốn chủ sở hữu theo yêu cầu quản lý trên Thuyết minh báo cáo tài chính. Việc trích lập và sử dụng Quỹ dự trữ bắt buộc phải tuân thủ theo quy định của pháp luật đối với doanh nghiệp môi giới bảo hiểm.
(4) Nguyên tắc kế toán đối với các khoản doanh thu:
- Doanh nghiệp môi giới bảo hiểm áp dụng tài khoản kế toán phản ánh doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ để phản ánh các khoản doanh thu về hoa hồng môi giới bảo hiểm, doanh thu cung cấp dịch vụ phụ trợ, doanh thu khác và trình bày trên Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh theo quy định của Chế độ kế toán doanh nghiệp. Đồng thời thuyết minh chi tiết các khoản doanh thu theo yêu cầu quản lý trên Thuyết minh báo cáo tài chính của đơn vị.
Thời điểm ghi nhận các khoản doanh thu của doanh nghiệp môi giới bảo hiểm, bao gồm doanh thu về hoa hồng môi giới bảo hiểm, doanh thu cung cấp dịch vụ phụ trợ, doanh thu hoạt động tài chính, doanh thu khác theo các quy định pháp luật hiện hành đối với doanh nghiệp môi giới bảo hiểm.
- Đối với các khoản hoàn, giảm hoa hồng môi giới bảo hiểm và các khoản khác có bản chất tương tự:
Doanh nghiệp môi giới bảo hiểm kế toán các khoản hoàn hoa hồng môi giới bảo hiểm, giảm hoa hồng môi giới bảo hiểm và các khoản khác có bản chất tương tự là các khoản giảm trừ doanh thu và phản ánh trên tài khoản giảm trừ doanh thu theo quy định của Chế độ kế toán doanh nghiệp.
- Đối với giao dịch hợp tác môi giới bảo hiểm:
Khi doanh nghiệp môi giới bảo hiểm thực hiện giao dịch hợp tác môi giới bảo hiểm theo quy định pháp luật về kinh doanh bảo hiểm, các bên chia sẻ doanh thu và chi phí chung từ hoạt động môi giới bảo hiểm thì doanh nghiệp môi giới bảo hiểm áp dụng quy định của Chế độ kế toán doanh nghiệp đối với kế toán hợp đồng hợp tác kinh doanh để ghi nhận doanh thu, chi phí phát sinh.
Theo đó, doanh nghiệp môi giới bảo hiểm chỉ ghi nhận doanh thu tương ứng với phần được hưởng và ghi nhận chi phí đối với phần phải gánh chịu.
(5) Đối với các chi phí trực tiếp kinh doanh môi giới bảo hiểm, như: Chi môi giới bảo hiểm; Chi mua bảo hiểm trách nghiệm nghề nghiệp; Chi phí hoạt động dịch vụ tư vấn; Chi phí trực tiếp kinh doanh môi giới bảo hiểm khác...Doanh nghiệp kinh doanh môi giới bảo hiểm áp dụng tài khoản phản ánh giá vốn hàng bán và trình bày trên Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh theo quy định của Chế độ kế toán doanh nghiệp. Đồng thời, thuyết minh chi tiết các khoản mục chi phí trực tiếp kinh doanh môi giới bảo hiểm theo yêu cầu quản lý của doanh nghiệp trên Thuyết minh Báo cáo tài chính.