Dự thảo sửa đổi Thông tư 13: Có nới lỏng cho vay chứng khoán?

Đây là lần thứ 3 Thông tư 13 được sửa đổi kể từ khi được ban hàng vào tháng 5/2010. Trước đó vào tháng 9/2011, khi thời gian hiệu lực chưa bắt đầu, thông tư này đã được sửa đổi bằng thông tư 19. Tiếp đó vào tháng 8/2011, NHNN đã sửa một số điểm khác của thông tư này bằng việc ban hành thông tư 22.

Tháng 5/2010, NHNN ban hành thông tư 13 với các nội dung chính là (i) tăng hệ an toàn vốn lên mức 9%; (ii) hạn chế việc cho vay đầu tư và kinh doanh chứng khoán của các ngân hàng thương mại; (iii) tăng cường quy định về đảm bảo khả năng thanh khoản.

Nguồn vốn vào thị trường chứng khoán gần như bị chặn lại sau thông tư này khi NHNN quy định các ngân hàng không được cấp tín dụng cho công ty trực thuộc là doanh nghiệp hoạt động kinh doanh chứng khoán; không được cho vay không có bảo đảm để đầu tư, kinh doanh chứng khoán. Khoản cho vay đầu tư,  kinh doanh chứng khoán được quy định hệ số rủi ro cao nhất (250%). Chỉ số VNIndex đã giảm đến 23% từ khi thông tư 13 được công bố.

Trong các thông tư sửa đổi sau đó (thông tư 19 và 22) NHNN chỉ sửa đổi các quy định liên quan đến hoạt động cho vay và huy động của các ngân hàng thương mại trong khi đó các quy định trên đối với chứng khoán vẫn được giữ nguyên.

Tuy nhiên, trong dự thảo sửa đổi lần này, NHNN đã bỏ một số quy định hạn chế cấp tín dụng kinh doanh chứng khoán tại khoản 7,8,9 điều 8 gồm:

8.7 Tổ chức tín dụng không được cấp tín dụng cho công ty trực thuộc là doanh nghiệp hoạt động kinh doanh chứng khoán.

8.8 Tổ chức tín dụng không được cho vay không có đảm bảo để đầu tư kinh doanh chứng khoán.

8.9 Tổng dư nợ cho vay và chiết khấu giấy tờ có giá đối với tất cả khách hàng nhằm đầu tư, kinh doanh chứng khoán không vượt quá 20% vốn điều lệ của tổ chức tín dụng.

Ngoài ra, NHNN cũng bổ sung điều kiện, giới hạn cấp tín dụng để đầu tư kinh doanh cổ phiếu của ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Theo đó các tổ chức này chỉ được cấp tín dụng dưới hình thức cho vay, chiết khấu giấy tờ có giá với khách hàng để đầu tư, kinh doanh cổ phiếu khi có các điều kiện sau:

1. Trước và sau khi cấp tín dụng phải đảm bảo tỷ lệ về khả năng chi trả, tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu riêng lẻ và hợp nhất, tuân thủ giới hạn cấp tín dụng đối với một khác hàng, một khách hàng và người có liên quan và các tỷ lệ bảo đảm an toàn khác quy định tại Thông tư này;

2.  Đã ban hành Quy định nội bộ về cấp tín dụng, quản lý tiền vay trong đó có quy định về nghiệp vụ cấp

3. Tuân thủ đầy đủ các quy định về quản trị rủi ro và trích lập đủ số tiền dự phòng rủi ro theo quy định của pháp luật. 

Tỷ lệ cho vay đầu tư và kinh doanh cổ phiếu của nhóm tổ chức tín dụng nước ngoài sẽ do NHNN quy định trong từng thời kỳ. Dự thảo Thông tư cũng quy định: ngân  hàng,  chi nhánh  ngân  hàng  nước ngoài  không được nhận  ủy quyền đại diện cổ đông đối với cổ phiếu mà khách hàng mua từ nguồn vốn vay hoặc có nguồn gốc từ nguồn vốn vay ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.

An Huy