Từ 01/7/2025 cán bộ không chuyên trách thôn tổ dân phố được tham gia BHXH bắt buộc (Hình từ internet)
Căn cứ điểm k khoản 1 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 (có hiệu lực từ ngày 01/7/2025) thì người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố đều thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc.
Hiện hành, tại điểm i khoản 1 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 thì chỉ người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, còn người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố thuộc đối tượng tham gia BHXH tự nguyện.
Như vậy, từ 01/7/2025 khi Luật Bảo hiểm xã hội 2024 có hiệu lực, người hoạt động không chuyên trách hay còn gọi là cán bộ không chuyên trách thôn, tổ dân phố sẽ được tham gia BHXH bắt buộc.
Hiện nay, tại khoản 6 Điều 33 Nghị định 33/2023/NĐ-CP quy định người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố có không quá 03 chức danh (bao gồm Bí thư chi bộ, Trưởng thôn hoặc Tổ trưởng tổ dân phố, Trưởng Ban công tác Mặt trận) được hưởng phụ cấp hàng tháng. Trường hợp Luật có quy định khác thì thực hiện theo quy định của luật đó.
Tại họp báo của Bộ Nội vụ ngày 28/4/2025, Vụ trưởng Vụ Chính quyền địa phương (Bộ Nội vụ), cho biết hiện nay, Bộ Nội vụ đang yêu cầu các địa phương tổng hợp số lượng cán bộ, công chức cấp xã dôi dư, bao gồm cả số lượng người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã.
Theo đó, Ban Chỉ đạo sắp xếp đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp đã có chủ trương sẽ kết thúc việc sử dụng người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã hiện nay kể từ ngày 1/8/2025.
Hiện nay, Bộ Nội vụ đang nghiên cứu chế độ, chính sách hỗ trợ đối với người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, dự kiến có thể sẽ có một Nghị định của Chính phủ liên quan đến chế độ, chính sách và bố trí cho đối tượng này.
Bên cạnh đó, Ban Chỉ đạo sắp xếp đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp giao chính quyền địa phương xem xét, có thể sắp xếp, bố trí người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ tham gia công tác tại thôn, tổ dân phố và thực hiện chế độ, chính sách đối với các trường hợp không bố trí công tác theo quy định.
Tiếp tục xác định thôn, tổ dân phố là tổ chức tự quản của cộng đồng dân cư, không phải là cấp hành chính. Trước mắt giữ nguyên các thôn, tổ dân phố hiện có. Sau khi hoàn thành sắp xếp đơn vị hành chính các cấp, Chính phủ sẽ giao Bộ Nội vụ nghiên cứu và hướng dẫn theo chỉ đạo của cấp có thẩm quyền về việc sắp xếp, tổ chức lại thôn, tổ dân phố theo hướng tinh gọn, phục vụ trực tiếp đời sống của cộng đồng dân cư trên địa bàn.
Như vậy, các địa phương cũng có thể bố trí cán bộ không chuyên trách cấp xã về làm việc ở thôn, tổ dân phố với tư cách là người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố.
Ông cũng khẳng định, việc kết thúc hoạt động áp dụng đối với người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã. Đối với người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố vẫn tiếp tục hoạt động và chưa có chủ trương của cấp có thẩm quyền về việc kết thúc hoạt động của đối tượng này.