Chủ tịch nước ủy quyền cho Thủ tướng ký điều ước quốc tế trong trường hợp đặc biệt

Chủ tịch nước ủy quyền cho Thủ tướng ký điều ước quốc tế trong trường hợp đặc biệt (Hình từ Internet)

Chủ tịch nước ủy quyền cho Thủ tướng ký điều ước quốc tế trong trường hợp đặc biệt

Ngày 09/12/2025, trên cơ sở ý kiến kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, báo cáo thẩm tra của Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại cùng ý kiến của đại biểu Quốc hội thảo luận tại tổ và hội trường, Chính phủ đã có báo cáo tiếp thu, giải trình và chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Điều ước quốc tế.

Dự thảo Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Điều ước quốc tế trình Quốc hội biểu quyết thông qua chiều nay gồm 3 điều, đã được tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện. Kết quả, với 445/448 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, đạt tỷ lệ 94,08%, Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Điều ước quốc tế.

Luật có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 01 năm 2026.

Trước đó, các đại biểu Quốc hội đã nghe Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Hoài Trung trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Điều ước quốc tế. Theo đó, các vấn đề nhận được nhiều ý kiến góp ý như đảm bảo tính thống nhất của dự thảo luật với hệ thống pháp luật; quy định nhằm cắt giảm, đơn giản thủ tục hành chính; tham vấn đối tượng bị tác động trong các lĩnh vực và đăng tải điều ước quốc tế…đều đã được chỉnh lý phù hợp, rõ ràng.

Tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội, Chính phủ đã rà soát và báo cáo thêm về cơ sở chính trị, pháp lý và thực tiễn của quy định tại dự thảo luật về ủy quyền trong trường hợp đặc biệt.

Theo đó, Hiến pháp 2013, khoản 6, điều 88 quy định: Chủ tịch nước quyết định đàm phán ký kết điều ước quốc tế nhân danh Nhà nước. Hiến pháp không quy định hạn chế việc ủy quyền đối với thẩm quyền hiến định của các cơ quan nhằm đảm bảo phù hợp với hiến pháp.

Luật quy định nguyên tắc Thủ tướng Chính phủ kiến nghị Chủ tịch nước ủy quyền cho Thủ tướng Chính phủ quyết định trong một số trường hợp, trong một khoảng thời gian nhất định và cũng kèm theo các điều kiện cụ thể. Quy định của dự thảo luật phù hợp với chủ trương của Đảng, Nhà nước về đẩy mạnh, phân cấp, phân quyền, tăng cường tính dự báo của công tác xây dựng pháp luật và đã được Bộ Chính trị cho ý kiến nhất trí. Quy định này cũng dựa trên cơ sở tham khảo kinh nghiệm quốc tế. Quy định của dự thảo luật còn có tính chất khung để các cơ quan đề xuất, kiến nghị Chính phủ báo cáo Chủ tịch nước xem xét quyết định việc ủy quyền một cách cụ thể, rõ ràng, tránh tùy tiện, lạm quyền.

Cụ thể, Dự thảo Luật quy định đối với Ủy quyền ký điều ước quốc tế trong trường hợp đặc biệt như sau: Trong trường hợp cần thiết để xử lý các yêu cầu thực tế hoặc có yêu cầu cấp bách về đối ngoại, sau khi lấy ý kiến của Bộ Ngoại giao, Bộ Tư pháp và các cơ quan, tổ chức liên quan, cơ quan đề xuất kiến nghị Thủ tướng Chính phủ báo cáo Chủ tịch nước ủy quyền Thủ tướng Chính phủ quyết định việc đàm phán, ký, sửa đổi, bổ sung một số điều ước quốc tế nhân danh Nhà nước thuộc thẩm quyền của Chủ tịch nước trong một khoảng thời gian xác định.

Quy định này không áp dụng đối với điều ước quy định tại các điểm từ a đến d khoản 1 Điều 4 của Luật điều ước quốc tế 2016.

(i) Điều ước quốc tế do Chủ tịch nước trực tiếp ký với người đứng đầu Nhà nước khác;

(ii) Điều ước quốc tế liên quan đến chiến tranh, hòa bình, chủ quyền quốc gia của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam;

(iii) Điều ước quốc tế về việc thành lập, tham gia tổ chức quốc tế và khu vực nếu việc thành lập, tham gia, rút khỏi tổ chức đó ảnh hưởng đến chính sách cơ bản của quốc gia về đối ngoại, quốc phòng, an ninh, phát triển kinh tế - xã hội, tài chính, tiền tệ;

(iv) Điều ước quốc tế làm thay đổi, hạn chế hoặc chấm dứt quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân theo quy định của luật, nghị quyết của Quốc hội;