Vừa qua, Bộ Y tế đã ban hành Thông tư 42/2025/TT-BYT quy định về tiêu chuẩn sức khỏe người điều khiển phương tiện giao thông đường sắt.
Người có một trong các tình trạng bệnh, tật sau đây thì không đủ điều kiện để điều khiển phương tiện giao thông đường sắt:
(1) Tâm thần
- Bệnh lý tâm thần đã được điều trị ổn định hoàn toàn nhưng chưa đủ 24 tháng
(2)Thần kinh
- Động kinh;
- Liệt vận động một chi trở lên;
- Hội chứng ngoại tháp;
- Rối loạn cảm giác nông hoặc rối loạn cảm giác sâu;
- Chóng mặt do các nguyên nhân bệnh lý
(3) Mắt
- Thị lực nhìn xa từng mắt: mắt tốt < 8/10 hoặc mắt kém <5/10 (kể cả điều chỉnh bằng kính);
- Tật khúc xạ có số kính: > + 5 diop hoặc > - 8 diop;
- Thị trường ngang hai mắt (chiều mũi - thái dương): < 160° mở rộng về bên phải < 70°, mở rộng về bên trái < 70°;
- Thị trường đứng (chiều trên-dưới) trên dưới đường ngang <30°;
- Bán manh, ám điểm góc;
- Rối loạn nhận biết 3 màu cơ bản: đỏ, vàng, xanh lá cây;
- Song thị;
- Các bệnh chói sáng;
- Giảm thị lực lúc chập tối (quáng gà).
(4) Tai - Mũi - Họng
Thính lực ở tai tốt hơn:
- Nói thường < 4m (kể cả sử dụng máy trợ thính)
- Hoặc nghe tiếng nói thầm tối thiểu (ở tai tốt hơn) < 0,4 m (kể cả sử dụng máy trợ thính).
(5) Tim mạch
- Bệnh tăng HA khi có điều trị mà HA tối đa ≥ 180 mmHg và/hoặc HA tối thiểu ≥ 100 mmHg;
- HA thấp (HA tối đa < 90 mmHg) kèm theo tiền sử có các triệu chứng như chóng mặt, mệt mỏi, buồn ngủ hoặc ngất xỉu;
- Các bệnh viêm tắc mạch (động-tĩnh mạch), dị dạng mạch máu biểu hiện lâm sàng ảnh hưởng đến khả năng thao tác vận hành, điều khiển phương tiện giao thông đường sắt;
- Các rối loạn nhịp: nhịp nhanh trên thất, nhịp nhanh thất, cuồng nhĩ, rung nhĩ, nhịp nhanh nhĩ và nhịp nhanh xoang > 120 chu kỳ/phút, đã điều trị nhưng chưa ổn định;
- Ngoại tâm thu thất ở người có bệnh tim thực tổn và/hoặc từ độ III trở lên theo phân loại của Lown;
- Block nhĩ thất độ II hoặc có nhịp chậm kèm theo các triệu chứng lâm sàng (kể cả đã được điều trị nhưng không ổn định);
- Cơn đau thắt ngực do bệnh lý mạch vành;
- Ghép tim;
- Sau can thiệp tái thông mạch vành;
- Suy tim độ II trở lên (theo phân loại của Hiệp hội tim mạch New York - NYHA).
(6) Hô hấp
- Các bệnh, tật gây khó thở mức độ II trở lên (theo phân loại mMRC);
- Hen phế quản kiểm soát một phần hoặc không kiểm soát;
- Lao phổi đang giai đoạn lây nhiễm.
(7) Cơ - Xương - Khớp
- Cứng/dính một khớp lớn;
- Khớp giả ở một vị trí thuộc (ở) các xương lớn;
- Gù, vẹo cột sống quá mức gây ưỡn cột sống; cứng/dính cột sống ảnh hưởng tới chức năng vận động;
- Chiều dài tuyệt đối giữa hai chi trên hoặc hai chi dưới có chênh lệch từ 5cm trở lên mà không có dụng cụ hỗ trợ;
- Cụt hoặc mất chức năng 02 ngón tay của 01 bàn tay trở lên hoặc cụt hoặc mất chức năng 01 bàn chân trở lên.
(8) Nội tiết
- Đái tháo đường (tiểu đường) có tiền sử hôn mê do đái tháo đường trong vòng 01 tháng.
(9) Sử dụng thuốc, chất có cồn, ma túy và các chất hướng thần
- Sử dụng các chất ma túy;
- Sử dụng chất có nồng độ cồn (áp dụng khi khám sức khỏe định kỳ);
- Sử dụng thuốc điều trị làm ảnh hưởng tới khả năng thức tỉnh;
- Lạm dụng chất kích thần, chất gây ảo giác.
Thông tư 42/2025/TT-BYT có hiệu lực từ ngày 01/01/2026.
Bùi Nguyễn Duy Khánh