Đề xuất nâng mức phạt tù có thời hạn với 1 tội lên tối đa 30 năm

Đề xuất nâng mức phạt tù có thời hạn với 1 tội lên tối đa 30 năm (Hình từ Internet)

1. Đề xuất nâng mức phạt tù có thời hạn với 1 tội lên tối đa 30 năm

Căn cứ Điều 38 Dự thảo Bộ luật Hình sự sửa đổi 2025 quy định về tù có thời hạn như sau:

1. Tù có thời hạn là buộc người bị kết án phải chấp hành hình phạt tại cơ sở giam giữ trong một thời hạn nhất định.

Tù có thời hạn đối với người phạm một tội có mức tối thiểu là 03 tháng và mức tối đa là 30 năm.

Thời gian tạm giữ, tạm giam được trừ vào thời hạn chấp hành hình phạt tù, cứ 01 ngày tạm giữ, tạm giam bằng 01 ngày tù.

2. Không áp dụng hình phạt tù có thời hạn đối với người lần đầu phạm tội ít nghiêm trọng do vô ý và có nơi cư trú rõ ràng.

Căn cứ Điều 38 Bộ luật Hình sự 2015 hiện hành quy định về tù có thời hạn như sau: 

1. Tù có thời hạn là buộc người bị kết án phải chấp hành hình phạt tại cơ sở giam giữ trong một thời hạn nhất định.

Tù có thời hạn đối với người phạm một tội có mức tối thiểu là 03 tháng và mức tối đa là 20 năm.

Thời gian tạm giữ, tạm giam được trừ vào thời hạn chấp hành hình phạt tù, cứ 01 ngày tạm giữ, tạm giam bằng 01 ngày tù.

2. Không áp dụng hình phạt tù có thời hạn đối với người lần đầu phạm tội ít nghiêm trọng do vô ý và có nơi cư trú rõ ràng.

Như vậy, căn cứ theo Dự thảo Bộ luật Hình sự sửa đổi 2025 tăng mức thời hạn tù mức tối đa từ 20 năm lên 30 năm. Điều này nhằm đáp ứng yêu cầu của thực tế xã hội và các tình huống phạm tội ngày càng phức tạp và nghiêm trọng hơn.

2. Cách tính hình phạt khi có nhiều bản án

Nhiều bản án được hiểu là tội phạm đã bị xét xử bằng một bản án có hiệu lực pháp luật đang chấp hành bản án đó nhưng lại thực hiện hành vi phạm tội mới hoặc có thực hiện hành vi phạm tội trước đó và giờ mới bị đem ra xét xử bằng một bản án mới.

Lúc này, việc tính tổng các hình phạt trong các bản án này được quy định tại Điều 56 Bộ luật Hình sự 2015 như sau:

- Nếu là tội đã phạm trước đó thì Tòa án sẽ quyết định hình phạt cho tội này. Sau đó, hình phạt chung sẽ được tính theo Điều 55 Bộ luật Hình sự 2015. Thời hạn đã chấp hành hình phạt của bản án trước được trừ vào thời hạn chấp hành hình phạt chung.

- Nếu thực hiện hành vi phạm tội mới, Tòa án sẽ quyết định hình phạt với tội mới. Sau đó sẽ tổng hợp với thời hạn chưa chấp hành hình phạt của bản án trước đó. Sau cùng, Tòa án sẽ quyết định hình phạt chung theo cách tính của bảng đã nêu ở trên.

- Nếu các hình phạt của các bản án mà một người phải chấp hành chưa được tổng hợp thì Chánh án Tòa án ra quyết định tổng hợp các hình phạt của các bản án như cách tính đã nêu ở bảng trên.

3. Nguyên tắc xử lý người phạm tội theo Bộ luật Hình sự 2015

Căn cứ khoản 1 Điều 3 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017) quy định về các nguyên tắc xử lý tội phạm đối với người phạm tội như sau: 

- Mọi hành vi phạm tội do người thực hiện phải được phát hiện kịp thời, xử lý nhanh chóng, công minh theo đúng pháp luật;

- Mọi người phạm tội đều bình đẳng trước pháp luật, không phân biệt giới tính, dân tộc, tín ngưỡng, tôn giáo, thành phần, địa vị xã hội;

- Nghiêm trị người chủ mưu, cầm đầu, chỉ huy, ngoan cố chống đối, côn đồ, tái phạm nguy hiểm, lợi dụng chức vụ, quyền hạn để phạm tội;

- Nghiêm trị người phạm tội dùng thủ đoạn xảo quyệt, có tổ chức, có tính chất chuyên nghiệp, cố ý gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.

Khoan hồng đối với người tự thú, đầu thú, thành khẩn khai báo, tố giác đồng phạm, lập công chuộc tội, tích cực hợp tác với cơ quan có trách nhiệm trong việc phát hiện tội phạm hoặc trong quá trình giải quyết vụ án, ăn năn hối cải, tự nguyện sửa chữa hoặc bồi thường thiệt hại gây ra;

- Đối với người lần đầu phạm tội ít nghiêm trọng, thì có thể áp dụng hình phạt nhẹ hơn hình phạt tù, giao họ cho cơ quan, tổ chức hoặc gia đình giám sát, giáo dục;

- Đối với người bị phạt tù thì buộc họ phải chấp hành hình phạt tại các cơ sở giam giữ, phải lao động, học tập để trở thành người có ích cho xã hội; nếu họ có đủ điều kiện do Bộ luật này quy định, thì có thể được xét giảm thời hạn chấp hành hình phạt, tha tù trước thời hạn có điều kiện;

- Người đã chấp hành xong hình phạt được tạo điều kiện làm ăn, sinh sống lương thiện, hòa nhập với cộng đồng, khi có đủ điều kiện do luật định thì được xóa án tích.

Phạm Việt Trinh