Quỹ đầu tư mạo hiểm là gì? Cơ chế hoạt động của quỹ đầu tư mạo hiểm quốc gia, quỹ đầu tư mạo hiểm địa phương

Quỹ đầu tư mạo hiểm là gì? Cơ chế hoạt động của quỹ đầu tư mạo hiểm quốc gia, quỹ đầu tư mạo hiểm địa phương (Hình ảnh từ Internet)

Ngày 14/10/2025, Chính phủ ban hành Nghị định 264/2025/NĐ-CP quy định về Quỹ đầu tư mạo hiểm quốc gia và quỹ đầu tư mạo hiểm của địa phương.

Quỹ đầu tư mạo hiểm là gì? Quỹ đầu tư mạo hiểm quốc gia, quỹ đầu tư mạo hiểm địa phương là gì?

Căn cứ khoản 1 Điều 3 Nghị định 264/2025/NĐ-CP thì đầu tư mạo hiểm là hoạt động đầu tư thông qua việc góp vốn thành lập, mua cổ phần, phần vốn góp tại doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo hoặc thành lập, góp vốn vào quỹ đầu tư mạo hiểm, quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo.

Quỹ đầu tư mạo hiểm quốc gia được thành lập và hoạt động theo mô hình công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên hoặc công ty cổ phần theo quy định của Luật Doanh nghiệp.

Quỹ đầu tư mạo hiểm của địa phương được thành lập và hoạt động dưới hình thức doanh nghiệp theo quy định của Luật Doanh nghiệp.

Quỹ đầu tư mạo hiểm quốc gia, quỹ đầu tư mạo hiểm của địa phương có tư cách pháp nhân, con dấu, được mở tài khoản tại Kho bạc Nhà nước, các ngân hàng trong nước và nước ngoài theo các quy định của pháp luật có liên quan.

Theo đó, tại Điều 7 Nghị định 264/2025/NĐ-CP thì cơ cấu tổ chức, quyền hạn của quỹ được quy định trong Điều lệ quỹ (Điều lệ công ty) theo quy định của Luật Doanh nghiệp; quyền, trách nhiệm, tiền lương, thù lao, tiền thưởng và quyền lợi khác của người đại diện phần vốn nhà nước tại quỹ được thực hiện theo quy định của pháp luật về quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp.

Bộ Khoa học và Công nghệ là cơ quan đại diện chủ sở hữu phần vốn nhà nước tại Quỹ đầu tư mạo hiểm quốc gia, có trách nhiệm cử người đại diện phần vốn nhà nước tại quỹ.

Ủy ban nhân dân cấp tỉnh là cơ quan đại diện chủ sở hữu phần vốn nhà nước tại quỹ đầu tư mạo hiểm của địa phương, có trách nhiệm cử người đại diện phần vốn nhà nước tại quỹ.

Quỹ được hợp tác, thuê tổ chức, cá nhân chuyên nghiệp trong và ngoài nước quản lý, điều hành hoạt động của quỹ theo quy định tại Điều lệ quỹ.

Quỹ được thành lập các hội đồng tư vấn, hội đồng thẩm định đầu tư để hỗ trợ hoạt động đầu tư của quỹ.

Cơ chế hoạt động của quỹ đầu tư mạo hiểm quốc gia, quỹ đầu tư mạo hiểm địa phương

Cụ thể, tại Điều 10 Nghị định 264/2025/NĐ-CP thì cơ chế hoạt động của quỹ đầu tư mạo hiểm quốc gia, quỹ đầu tư mạo hiểm địa phương như sau:

- Quỹ xây dựng chiến lược đầu tư cho từng chu kỳ đầu tư bao gồm nội dung chính sau:

+ Mục tiêu, lĩnh vực đầu tư trên cơ sở nhu cầu thực tiễn và định hướng phát triển kinh tế - xã hội của quốc gia, địa phương;

+ Phương thức, đối tượng đầu tư, ngưỡng rủi ro và nguyên tắc quản lý rủi ro;

+ Chu kỳ đầu tư sử dụng vốn điều lệ với thời gian không quá 10 năm kể từ thời điểm có cam kết đầu tư, trường hợp khoản đầu tư có yếu tố lưỡng dụng (dân sự đồng thời với an ninh hoặc quốc phòng) hoặc liên quan tới công nghệ chiến lược thì thời gian của chu kỳ đầu tư không quá 15 năm.

- Trên cơ sở chiến lược đầu tư quy định tại khoản 1 Điều 10 Nghị định 264/2025/NĐ-CP, quỹ xây dựng, công bố kế hoạch đầu tư hằng năm, trong đó xác định dự toán và tiến độ thực hiện các cam kết đầu tư, phương án thoái vốn và quản lý rủi ro.

- Thẩm quyền, trách nhiệm, trình tự xây dựng, phê duyệt và điều chỉnh chiến lược đầu tư, kế hoạch đầu tư được thực hiện theo quy định của Điều lệ quỹ.

- Nguyên tắc quản lý rủi ro:

+ Tổng mức tổn thất phát sinh từ hoạt động đầu tư có sử dụng vốn điều lệ trong tổng thể danh mục đầu tư và trong một chu kỳ đầu tư được xác định cụ thể trong chiến lược đầu tư hoặc kế hoạch đầu tư và không vượt quá ngưỡng rủi ro 50% vốn điều lệ của quỹ. Phương pháp tính toán mức tổn thất và biện pháp quản lý rủi ro do quỹ quyết định trên cơ sở các chuẩn mực kế toán được phép áp dụng tại Việt Nam;

+ Quỹ định kỳ thực hiện hoặc thuê tổ chức chuyên môn thực hiện đánh giá rủi ro trong hoạt động đầu tư, các loại rủi ro khác có liên quan đến hoạt động đầu tư và kịp thời áp dụng các biện pháp quản lý rủi ro phù hợp;

+ Định kỳ hằng năm báo cáo về tình hình rủi ro và quản lý rủi ro cho Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Tài chính đối với Quỹ đầu tư mạo hiểm quốc gia và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh đối với quỹ đầu tư mạo hiểm của địa phương.

- Quỹ không áp dụng yêu cầu bảo toàn vốn đối với từng dự án, nhiệm vụ, hoạt động đầu tự cụ thể. Hiệu quả đầu tư của quỹ được đánh giá trên cơ sở tổng thể danh mục đầu tư trong chu kỳ đầu tư.

- Chi phí cho hoạt động quản lý, điều hành và các hoạt động khác của quỹ được bảo đảm từ khoản trích từ tổng vốn cam kết đầu tư và nguồn doanh thu của quỹ với tỷ lệ hợp lý được xác định theo quy định của Điều lệ quỹ.

- Nguồn doanh thu của quỹ bao gồm:

+ Lợi nhuận từ hoạt động đầu tư theo Điều lệ quỹ;

+ Lãi tiền gửi tại ngân hàng đối với nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi giữa các chu kỳ đầu tư, bao gồm cả vốn điều lệ và vốn huy động của quỹ;

+ Khoản tài trợ, viện trợ, đóng góp tự nguyện hợp pháp của tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài;

+ Thu từ hoạt động thoái vốn, thanh lý tài sản của quỹ;

+ Các khoản thu hợp pháp khác theo quy định của pháp luật, Điều lệ quỹ.

- Khoản chi hoạt động của quỹ bao gồm:

+ Chỉ quản lý, điều hành và các hoạt động khác phục vụ trực tiếp cho hoạt động của quỹ;

+ Chi hỗ trợ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo cấp quốc gia và địa phương với mức tối đa 5% lợi nhuận sau thuế hằng năm của quỹ;

+ Chi trích lập quỹ dự phòng rủi ro đầu tư mạo hiểm từ nguồn vốn hoạt động hằng năm của quỹ, bao gồm vốn điều lệ và vốn huy động, theo quy định của Điều lệ quỹ;

+ Các khoản chi hợp pháp khác theo quy định của pháp luật, Điều lệ quỹ.

- Khoản chi đầu tư của quỹ bao gồm:

+ Chi góp vốn thành lập doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo;

+ Chi mua cổ phần, phần vốn góp tại doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo;

+ Chi góp vốn vào quỹ đầu tư mạo hiểm hoặc quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo khác theo quy định của pháp luật.

- Việc thoái vốn, phân chia lợi nhuận, xử lý lỗ và trích lập các quỹ dự phòng rủi ro được quy định trong Điều lệ quỹ.

- Trường hợp tổng mức tổn thất phát sinh từ hoạt động đầu tư sử dụng vốn điều lệ trong tổng thể danh mục đầu tư và trong một chu kỳ đầu tư vượt quá ngưỡng rủi ro 50% vốn điều lệ của quỹ, quỹ có trách nhiệm thực hiện cơ cấu lại phần vốn nhà nước tại quỹ theo quy định của pháp luật về quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp.

- Quỹ đầu tư mạo hiểm quốc gia đầu tư ra nước ngoài thông qua hình thức quy định tại các điểm a, b và c khoản 2 Điều 8 và nhận vốn góp, chuyển nhượng phần vốn góp từ tổ chức, cá nhân nước ngoài quy định tại điểm b khoản 1 Điều 9 Nghị định 264/2025/NĐ-CP được thực hiện theo quy định của pháp luật về đầu tư.

Xem thêm Nghị định 264/2025/NĐ-CP có hiệu lực thi hành từ 14/10/2025.