Xem xét không truy cứu trách nhiệm hình sự tội phạm tham nhũng khi có đủ 3 điều kiện (đề xuất)

Xem xét không truy cứu trách nhiệm hình sự tội phạm tham nhũng khi có đủ 3 điều kiện (đề xuất) (Hình ảnh từ Internet)

Tòa án nhân dân tối cao đang lấy ý kiến dự thảo Nghị quyết hướng dẫn áp dụng một số quy định của Bộ luật Hình sự trong xét xử tội phạm tham nhũng và tội phạm khác về chức vụ.

Dự thảo Nghị quyết

Xem xét không truy cứu trách nhiệm hình sự tội phạm tham nhũng khi có đủ 3 điều kiện (đề xuất)

Cụ thể, tại khoản 4 Điều 5 dự thảo Nghị quyết đề xuất xem xét không truy cứu trách nhiệm hình sự đối với người thực hiện hành vi phạm tội khi có đủ các điều kiện sau đây:

(1) Thực hiện hành vi phạm tội nhưng vì mục đích phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh mà không có khiếu nại, tố cáo hoặc đã giải quyết dứt điểm các khiếu nại, tố cáo liên quan theo quy định;

(2) Không tham nhũng, không gây thất thoát, lãng phí tài sản nhà nước, hoặc có gây thất thoát, lãng phí tài sản nhà nước nhưng đã khắc phục toàn bộ hậu quả;

(3) Dự án, công trình có sai phạm đã được hoàn thành, mang lại hiệu quả kinh tế - xã hội cho địa phương, đất nước.

Theo đó, đề xuất xem xét cho hưởng án treo theo quy định tại Điều 65 Bộ luật Hình sự 2015 đối với trường hợp người thực hiện hành vi phạm tội đã khắc phục toàn bộ hoặc ba phần tư thiệt hại.

Xem xét quyết định hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt đối với người phạm tội nếu có đủ căn cứ quy định tại Điều 54 Bộ luật Hình sự 2015, cụ thể:

- Tòa án có thể quyết định một hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt được áp dụng nhưng phải trong khung hình phạt liền kề nhẹ hơn của điều luật khi người phạm tội có ít nhất hai tình tiết giảm nhẹ quy định tại khoản 1 Điều 51 Bộ luật Hình sự 2015.

- Tòa án có thể quyết định một hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt được áp dụng nhưng không bắt buộc phải trong khung hình phạt liền kề nhẹ hơn của điều luật đối với người phạm tội lần đầu là người giúp sức trong vụ án đồng phạm nhưng có vai trò không đáng kể.

- Trong trường hợp có đủ các điều kiện quy định tại khoản 1 hoặc khoản 2 Điều 54 Bộ luật Hình sự 2015 nhưng điều luật chỉ có một khung hình phạt hoặc khung hình phạt đó là khung hình phạt nhẹ nhất, thì Tòa án có thể quyết định hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt hoặc chuyển sang một hình phạt khác thuộc loại nhẹ hơn. Lý do của việc giảm nhẹ phải được ghi rõ trong bản án

Như vậy, Tòa án nhân dân tối cao dự kiến sẽ không truy cứu trách nhiệm hình sự đối với tội phạm tham nhũng khi họ đáp ứng đủ 3 điều kiện trên.

Căn cứ Chương XXIII Bộ luật Hình sự 2015 thì tội phạm tham nhũng và tội phạm khác về chức vụ bao gồm:

* Các tội phạm tham nhũng;

- Tội tham ô tài sản;

- Tội nhận hối lộ;

- Tội lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản;

- Tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ;

- Tội lạm quyền trong khi thi hành công vụ;

- Tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi;

- Tội giả mạo trong công tác.

* Các tội phạm khác về chức vụ:

- Tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng;

- Tội cố ý làm lộ bí mật công tác; tội chiếm đoạt, mua bán hoặc tiêu hủy tài liệu bí mật công tác;

- Tội vô ý làm lộ bí mật công tác; tội làm mất tài liệu bí mật công tác;

- Tội đào nhiệm;

- Tội đưa hối lộ;

- Tội môi giới hối lộ;

- Tội lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ quyền hạn để trục lợi.

Xem thêm dự thảo Nghị quyết dự kiến có hiệu lực thi hành từ 15/11/2025.

Người bị kết án thuộc trường hợp hxem xét không truy cứu trách nhiệm hình sự tội phạm tham nhũng mà đang chấp hành hình phạt tù hoặc đang được tạm đình chỉ thi hành án phạt tù, thì họ được miễn chấp hành phần hình phạt tù còn lại; trường hợp người bị kết án chưa chấp hành hình phạt tù hoặc đang được hoãn thi hành án phạt tù, thì họ được miễn chấp hành toàn bộ hình phạt tù.