Ngày 06/11/2025, Chính phủ ban hành Nghị định 290/2025/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước, có hiệu lực từ ngày 25/12/2025.
Tại Điều 10 Nghị định 290/2025/NĐ-CP quy định mức xử phạt đối với hành vi vi phạm các quy định về phòng, chống ô nhiễm, suy thoái, cạn kiệt nguồn nước như sau:
(1) Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng đối với hành vi sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, thuốc thú y thủy sản, thức ăn thủy sản, sản phẩm xử lý môi trường nuôi trồng thủy sản và các loại hóa chất khác trong trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản không đúng quy định của pháp luật gây ô nhiễm nguồn nước, trừ trường hợp hành vi phạm tội theo quy định của Bộ Luật Hình sự.
Ngoài mức phạt tiền, còn có thể bị áp dụng hình thức xử phạt bổ sung là tịch thu tang vật vi phạm hành chính và áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là buộc thực hiện các biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm nguồn nước.
(2) Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:
- Không có phương án, trang thiết bị, nhân lực bảo đảm phòng ngừa, hạn chế ô nhiễm nước biển khi hoạt động trên biên (Ngoài phạt tiền còn có thể bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là buộc thực hiện các biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm nguồn nước).
- Không thực hiện các biện pháp khắc phục khi có hoạt động mà gây suy thoái nguồn nước (Ngoài phạt tiền còn có thể bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là buộc thực hiện các biện pháp khắc phục tình trạng suy thoái, cạn kiệt nguồn nước).
- Không thực hiện các biện pháp khắc phục khi có hoạt động mà gây nhiễm mặn nguồn nước (Ngoài phạt tiền còn có thể bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là buộc thực hiện các biện pháp khắc phục tình trạng xâm nhập mặn).
(3) Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 60.000.000 đồng đối với hành vi không thực hiện các biện pháp khắc phục khi có hoạt động mà gây cạn kiệt nguồn nước (Ngoài phạt tiền còn có thể bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là buộc thực hiện các biện pháp khắc phục tình trạng suy thoái, cạn kiệt nguồn nước).
Theo khoản 1 Điều 5 Nghị định 290/2025/NĐ-CP: Mức phạt tiền đối với mỗi hành vi vi phạm hành chính quy định tại Chương II của Nghị định 290/2025/NĐ-CP được áp dụng đối với hành vi vi phạm hành chính do cá nhân thực hiện. Đối với tổ chức có cùng một hành vi vi phạm hành chính thì mức phạt tiền bằng 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân.
Như vậy, hành vi vi phạm các quy định về phòng, chống ô nhiễm, suy thoái, cạn kiệt nguồn nước có thể bị phạt tới 60 triệu đồng, trường hợp tổ chức vi phạm tương tự thì phạt gấp đôi (tức 120 triệu đồng).
Trong lĩnh vực hành nghề khoan nước dưới đất, tại Điều 9 Nghị định 290/2025/NĐ-CP có quy định về mức xử phạt đối với các hành vi vi phạm như sau:
(1) Phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng đôi với hành vi cập nhật thông tin, số liệu về cấu trúc địa chất, địa tầng tại các vị trí khoan vào Hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu tài nguyên nước quốc gia quá thời hạn theo quy định dưới 60 ngày.
(2) Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với hành vi không cập nhật hoặc cập nhật thông tin, số liệu về cấu trúc địa chất, địa tầng tại các vị trí khoan vào Hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu tài nguyên nước quốc gia quá thời hạn theo quy định từ 60 ngày trở lên.
(3) Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 4.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:
- Không thực hiện báo cáo tổng hợp các công trình khoan nước dưới đất định kỳ hằng năm theo quy định.
- Không thông báo bằng văn bản về vị trí, quy mô công trình khoan nước dưới đất và thời gian dự kiến thi công cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định.
- Không thông báo bằng văn bản cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền
đối với trường hợp có sự thay đổi về người chịu trách nhiệm chính về kỹ thuật.
- Không báo cáo ngay cho chính quyền địa phương, Sở Nông nghiệp và
Môi trường nơi có công trình và cơ quan cấp phép khi gây sụt lún đất hoặc
gây sự cố bất thường khác ảnh hưởng đến công trình xây dựng và đời sống
nhân dân trong khu vực thi công công trình.
(4) Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với hành vi thực hiện hành nghề khoan nước dưới đất không úng quy mô theo quy định.
(5) Phạt tiền đối với hành vi hành nghề khoan nước dưới đất không có
giấy phép, cụ thể như sau:
- Từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với công trình có đường
kính ống chống hoặc ống vách đến 110 mm.
- Từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng đối với công trình có đường
kính ống chống hoặc ống vách lớn hơn 110 mm đến 250 mm.
- Từ 40.000.000 đồng đến 60.000.000 đồng đối với công trình có đường
kính ống chống hoặc ống vách lớn hơn 250 mm.
Theo Khoản 1 Điều 5 Nghị định 290/2025/NĐ-CP thì những mức phạt trên được áp dụng đối với hành vi vi phạm hành chính do cá nhân thực hiện. Đối với tổ chức có cùng một hành vi vi phạm hành chính thì mức phạt tiền bằng 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân.
Như vậy, hành vi vi phạm các quy định về hành nghề khoan dưới đất có thể bị phạt tới 60 triệu đồng tùy vào quy mô công trình, trường hợp tổ chức vi phạm tương tự thì phạt gấp đôi (tức 120 triệu đồng).
Phạm Thị Hậu