Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ra Quyết định 4385 năm 2025, ban hành Kế hoạch thực hiện quy hoạch mạng lưới cơ sở văn hóa và thể thao thời kỳ 2021-2923, tầm nhìn đến 2045, nội dung chủ yếu của kế hoạch như sau:
(1) Mục tiêu phát triển và tầm nhìn đến năm 2045
- Mục tiêu phát triển
+ Mạng lưới cơ sở văn hóa quốc gia đồng bộ, hiện đại, bản sắc, hướng đến xây dựng hình ảnh quốc gia gắn với tiếp thu tinh hoa văn hóa của thời đại, đáp ứng các tiêu chuẩn theo quy định và nhu cầu thực tiễn; bảo đảm công bằng trong tham gia, hưởng thụ của Nhân dân các vùng, khu vực trong cả nước; bảo đảm thực hiện tốt nhiệm vụ bảo tồn và phát huy giá trị, bản sắc văn hóa dân tộc; bảo đảm liên kết vùng và liên kết với các kết cấu hạ tầng khác trong phạm vi lãnh thổ.
+ Mạng lưới cơ sở thể thao quốc gia được phát triển đồng bộ, hiện đại, đáp ứng nhu cầu tập luyện và hưởng thụ của Nhân dân; yêu cầu tập luyện và thi đấu đạt chuẩn quốc tế đối với các môn thể thao trọng điểm, có mục tiêu giành huy chương châu lục, thế giới; đủ điều kiện tổ chức các sự kiện thể thao có quy mô lớn ở khu vực và châu lục.
+ Phát triển mạng lưới cơ sở văn hóa và thể thao gắn với cơ chế thị trường, là nguồn lực phát triển công nghiệp văn hóa và kinh tế thể thao. Hình thành các sản phẩm, dịch vụ có chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu của xã hội, phục vụ học tập, rèn luyện suốt đời của người dân, góp phần xây dựng xã hội học tập và nâng cao chất lượng cuộc sống.
- Tầm nhìn đến năm 2045
+ Mạng lưới cơ sở văn hóa và thể thao quốc gia phát triển cân đối, phân bố không gian hợp lý, trở thành thương hiệu, đại diện cho nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc; hình thành những công trình mang đậm bản sắc văn hóa, có tính biểu tượng cho Việt Nam hội nhập trong thế kỷ XXI, trở thành những dấu ấn lịch sử và di sản dành cho tương lai.
+ Hình thành các trung tâm về văn hóa, thể thao trọng điểm gắn với các đô thị quan trọng của quốc gia và vùng tại Hà Nội, Quảng Ninh, Hải Phòng, Vinh, Đà Nẵng, Huế, Quy Nhơn, Buôn Ma Thuột, Thành phố Hồ Chí Minh, Cần Thơ; tạo lập sự liên kết chặt chẽ giữa các cấp; đăng cai tổ chức thành công Đại hội thể thao Châu Á.
(2) Các chương trình, dự án triển khai thực hiện quy hoạch
- Về các dự án đầu tư công
Ưu tiên tập trung nguồn lực nhà nước đầu tư phát triển, nâng cấp, bảo trì nhằm phát huy vai trò của mạng lưới cơ sở văn hóa và thể thao; trong đó chú trọng các dự án đầu tư không thu hút được vốn ngoài ngân sách, dự án ở vùng khó khăn.
- Về các dự án đầu tư sử dụng các nguồn vốn khác ngoài vốn đầu tư công
+ Đẩy mạnh xã hội hóa và tập trung thu hút, kêu gọi các nguồn lực đa dạng để đầu tư phát triển mạng lưới cơ sở văn hóa và thể thao. Tiếp tục thu hút và sử dụng có hiệu quả nguồn vốn ODA, nguồn vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ quốc tế; sử dụng nguồn vốn đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, ưu tiên cho các hạng mục công trình có vai trò động lực và có khả năng lan tỏa giá trị vùng, miền, thúc đẩy phát triển công nghiệp văn hóa và kinh tế thể thao.
+ Khai thác có hiệu quả nguồn lực từ tài sản gắn với mạng lưới cơ sở văn hóa và thể thao được đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước thông qua hình thức nhượng quyền khai thác, bảo đảm đúng quy định pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công; các địa phương nghiên cứu, triển khai cơ chế thu từ khai thác quỹ đất gắn với mạng lưới cơ sở văn hóa và thể thao. Ưu tiên các doanh nghiệp đầu tư mạng lưới cơ sở văn hóa và thể thao được đầu tư, khai thác các dịch vụ liên quan đến phạm vi dự án và được vay vốn từ nguồn vốn tín dụng dài hạn, lãi suất ưu đãi.
- Danh mục các dự án dự kiến ưu tiên đầu tư và phân kỳ thực hiện
Các dự án quan trọng (ưu tiên đầu tư) phát triển mạng lưới cơ sở văn hóa quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 tập trung vào các lĩnh vực:
+ Tập trung xây dựng, nâng cấp và cải tạo các cơ sở văn hóa quốc gia;
+ Nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống thiết chế văn hóa, không gian văn hóa sáng tạo;
+ Xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, nâng cao đời sống tinh thần, năng lực thẩm mỹ của nhân dân;
+ Phát triển đội ngũ văn nghệ sĩ, trí thức và nguồn nhân lực quản lý, đào tạo, nghiên cứu khoa học chất lượng cao;
+ Bảo tồn, phát huy bền vững các giá trị văn hóa;
+ Phát triển các sản phẩm văn hóa nghệ thuật của Việt Nam có giá trị đỉnh cao về nghệ thuật và tư tưởng;
+ Quảng bá hình ảnh đất nước, văn hóa, con người Việt Nam ra thế giới;
+ Đầu tư cho ứng dụng khoa học và công nghệ của mạng lưới cơ sở văn hóa và thể thao;
+ Các dự án về thể thao ưu tiên tập trung vào các lĩnh vực:
*Chi tiết danh mục các dự án dự kiến ưu tiên đầu tư và phân kỳ thực hiện tại Phụ lục kèm theo
(3) Kế hoạch sử dụng đất
- Kế hoạch sử dụng đất giai đoạn 2021-2025: Thực hiện theo các Quyết định của Thủ tướng Chính phủ: Quyết định 326/QĐ-TTg ngày 09/3/2022 về phân bổ chỉ tiêu sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, kế hoạch sử dụng đất quốc gia 05 năm 2021-2025 và Quyết định 227/QĐ-TTg ngày 12/3/2024 về điều chỉnh một số chỉ tiêu sử dụng đất đến năm 2025; Quyết định 95/QĐ-TTg ngày 16/11/2023 phê duyệt quy hoạch sử dụng đất an ninh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; Quyết định 47/QĐ-TTg ngày 09/5/2024 phê duyệt quy hoạch sử dụng đất quốc phòng thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 và các quy định khác có liên quan.
- Kế hoạch sử dụng đất giai đoạn 2026-2030: Thực hiện theo quy định của pháp luật về đất đai trên cơ sở nhu cầu phát triển, bảo đảm khả thi, hiệu quả, bền vững và phù hợp với các định hướng sử dụng đất quốc gia, Chiến lược phát triển kinh tế-xã hội 10 năm 2021-2030 và Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội 05 năm của cả nước, Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 và Kế hoạch thực hiện Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, Quyết định 991/QĐ-TTg ngày 16/9/2024 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch mạng lưới cơ sở Văn hóa và Thể thao thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045, các Quyết định của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch mạng lưới cơ sở Văn hóa và Thể thao thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045 (Số 1226/QĐ- BVHTTDL ngày 29/4/2025 và số 2657/QĐ-BVHTTDL ngày 29/7/2025); bảo đảm sự tuân thủ, tính liên tục, kế thừa, ổn định, thứ bậc.
- Việc tính toán đưa vào quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất đảm bảo tính hiệu quả, chống lãng phí tài nguyên, phù hợp với đặc điểm tính chất hoạt động của các loại hình, cơ sở văn hóa, thể thao; đồng thời dựa trên xuất phát từ nhu cầu thực tế sử dụng các thiết chế văn hóa, thể thao ở các địa phương. Đảm bảo đủ quỹ đất để phát triển mạng lưới cơ sở văn hóa, thể dục thể thao quốc gia.
- Tổng hợp nhu cầu sử dụng đất phát triển mạng lưới cơ sở văn hóa và thể thao quốc gia đến năm 2030 dự kiến là 43.346.068 m2 (Diện tích sử dụng đất cụ thể sẽ được xác định chi tiết trong từng Dự án được cấp có thẩm quyền phê duyệt). Nhu cầu sử dụng đất để bảo vệ và phát huy mạng lưới Di sản thế giới, Di tích quốc gia đặc biệt được xác định dựa trên diện tích khoanh vùng khu vực bảo vệ theo hồ sơ xếp hạng di tích và quy hoạch bảo quản, tu bổ và phục hồi di tích.
(4) Nguồn lực và việc sử dụng nguồn lực để thực hiện quy hoạch
Nhu cầu vốn đầu tư mạng lưới cơ sở văn hóa và thể thao quốc gia dự kiến khoảng 121.732 tỷ đồng (Số vốn cụ thể sẽ được xác định chi tiết trong từng Dự án được cấp có thẩm quyền phê duyệt), được huy động từ nguồn vốn ngân sách nhà nước, vốn ngoài ngân sách và các nguồn vốn hợp pháp khác.
Trong đó, tỷ lệ vốn ngân sách nhà nước dự kiến: 85%-90% tổng vốn đầu tư. Cụ thể:
- Ngân sách trung ương: để thực hiện các dự án thuộc Trung ương quản lý (tại các bộ, cơ quan trung ương), chiếm khoảng 75%-80% tống vốn đầu tư (khoảng 91.299 tỷ đồng - 97.386 tỷ đồng).
- Ngân sách địa phương: để thực hiện các dự án do địa phương quản lý, chiếm khoảng 10% tổng vốn đầu tư (khoảng 12.173 tỷ đồng).
- Vốn ngoài ngân sách và các nguồn vốn hợp pháp khác dự kiến 10%-15% (khoảng 12.173 tỷ đồng - 18.260 tỷ đồng).
Bùi Nguyễn Duy Khánh