Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điều tra cơ bản địa chất về khoáng sản thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn 2050 (Hình từ internet)
Ngày 06/05/2025, Bộ Nông nghiệp và Môi trường có Quyết định 1266/QĐ-BNNMT phê duyệt Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điều tra cơ bản địa chất về khoáng sản thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050
Cụ thể, Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điều tra cơ bản địa chất về khoáng sản được xây dựng căn cứ quy định tại Khoản 2, Điều 45 Luật Quy hoạch, bao gồm các nội dung chính như sau:
(1) Dự án đầu tư công
Để đảm bảo thực hiện Quy hoạch điều tra cơ bản địa chất về khoáng sản hiệu quả, đúng tiến độ, việc đầu tư trang thiết bị để bổ sung và nâng cấp hệ thống trang thiết bị đã có là cần thiết và cấp bách. Đồng thời hoàn thiện hệ thống cơ sở dữ liệu địa chất, khoáng sản trên toàn quốc, tích hợp với cơ sở dữ liệu tài nguyên và môi trường và cơ sở dữ liệu quốc gia, đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số quốc gia và hội nhập quốc tế. Vì thế, Quy hoạch được phê duyệt cần triển khai các dự án đầu tư công trong giai đoạn 2021-2030, gồm:
* Đến năm 2025
- Xây dựng cơ sở dữ liệu địa chất khoáng sản: Hoàn thiện cơ sở dữ liệu địa chất khoáng sản trên toàn quốc, tích hợp với cơ sở dữ liệu tài nguyên và môi trường và quốc gia (Giai đoạn I hoàn thành đến năm 2025).
* Đến năm 2030
- Xây dựng cơ sở dữ liệu địa chất khoáng sản: Hoàn thiện cơ sở dữ liệu địa chất khoáng sản trên toàn quốc, tích hợp với cơ sở dữ liệu tài nguyên và môi trường và cơ sở dữ liệu quốc gia (giai đoạn II hoàn thành đến năm 2030).
- Tăng cường năng lực thiết bị công nghệ phục vụ điều tra cơ bản địa chất về khoáng sản (vận tải, địa vật lý, phân tích thí nghiệm, trắc địa-viễn thám, địa chất khoáng sản biển, khoan, công nghệ thông tin): Nâng cao chất lượng, độ tin cậy, hiệu quả của công tác điều tra cơ bản địa chất về khoáng sản; nâng cao năng lực điều tra, đánh giá khoáng sản ẩn sâu; nâng cao hiệu quả của hoạt động điều tra địa chất, khoáng sản (thực hiện giai đoạn 2026-2030).
- Tăng cường năng lực thiết bị công nghệ Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản: Mua sắm bổ sung các thiết bị phân tích chính xác, hiện đại phục vụ nghiên cứu cơ bản địa chất, khoáng sản, nâng cao năng lực nghiên cứu, dự báo, định hướng cho công tác điều tra cơ bản địa chất, khoáng sản, đặc biệt là khoáng sản ẩn sâu (thực hiện giai đoạn 2026-2030).
- Xây dựng Bảo tàng địa chất chi nhánh miền Trung.
- Tăng cường năng lực và hiện đại hóa hệ thống trưng bày mẫu vật của hai cơ sở Bảo tàng Địa chất.
(2) Dự án điều tra cơ bản địa chất về khoáng sản
Nhóm nhiệm vụ điều tra cơ bản địa chất về khoáng sản trọng tâm, ưu tiên thực hiện giai đoạn 2021 - 2030 gồm 48 nhiệm vụ, chia thành 08 nhóm sau:
- Lập bản đồ địa chất, khoáng sản tỷ lệ 1:50.000 phần đất liền (gồm 08 nhiệm vụ, giai đoạn 2021-2025: 04 nhiệm vụ, giai đoạn 2026-2030: 04 nhiệm vụ) tại các khu vực có triển vọng khoáng sản và khu vực ven biển đồng bằng sông Cửu Long, vùng đồng bằng sông Hồng, vùng Tây Nguyên kết hợp với điều tra sụt lún và sạt lở bờ sông, biển. Trong đó, một số đề án mở mới có nội dung sau:
+ Tập trung hoàn thiện lập bản đồ địa chất khoáng sản các khu vực bị tác động, ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, đó là vùng đồng bằng sông Cửu Long, đồng bằng sông Hồng, vùng Tây Nguyên.
+ Biên tập, cập nhật, thành lập bản đồ địa chất về khoáng sản 63 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương. Bản đồ khoáng sản cho từng tỉnh là rất cần thiết và phải được cập nhật những thông tin, số liệu về hiện trạng điều tra, thăm dò, khai thác khoáng sản để phục vụ công tác quản lý, cấp phép hoạt động khoáng sản và quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
- Bay đo địa vật lý: gồm các nhiệm vụ đang thi công và bay đo tại khu vực có triển vọng phát hiện cấu trúc có triển vọng khoáng sản ở Tây Nghệ An;
- Điều tra địa chất đô thị (01 nhiệm vụ): trọng tâm trong giai đoạn 2021-2030 là điều tra bổ sung, cập nhật số liệu các Báo cáo điều tra địa chất đô thị toàn quốc đã hoàn thành trước năm 2004. Mục tiêu cung cấp thông tin cho quy hoạch, mở rộng các đô thị, trung tâm kinh tế xã hội vùng, địa phương. Đối với các thành phố lớn, tiến hành điều tra địa chất đô thị kết hợp điều tra địa chất không gian ngầm (địa chất 3D, 4D) nhằm đưa ra các mô hình không gian ngầm phục vụ quy hoạch, thiết kế công trình ngầm đô thị: giao thông, cấp thoát nước, nhà cao tầng,...
- Điều tra tai biến địa chất, địa chất môi trường (gồm 08 nhiệm vụ, giai đoạn 2021-2025: 04 nhiệm vụ, giai đoạn 2026-2030: 04 nhiệm vụ): trọng tâm là các nhiệm vụ đang thi công và các nhiệm vụ có tính cấp thiết phục vụ dự báo, cảnh báo cho các địa phương đang trình phê duyệt, khoanh vùng cảnh báo trượt lở đất đá, lũ quét các khu vực miền núi có nguy cơ cao; điều tra sụt lún, sạt lở bờ sông, bờ biển vùng đồng bằng sông Cửu Long, phục vụ phát triển bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu; điều tra hiện trạng môi trường phóng xạ, môi trường khoáng sản độc hại. Điều tra, nghiên cứu, phân định các cấu trúc địa chất sâu có khả năng lưu giữ an toàn chất thải phóng xạ, CO2 và các chất thải độc hại khác.
- Điều tra di sản địa chất: 01 nhiệm vụ, hoàn thành giai đoạn 2021- 2030.
- Đánh giá tiềm năng đối với khoáng sản chiến lược, quan trọng, khoáng sản đang có nhu cầu cấp thiết gồm: khoáng sản nhiên liệu (than, urani, thori); đất hiếm và kim loại hiếm, đá vôi xi măng, cát sông, cát biển, vật liệu thay thế cát tự nhiên. Gồm 15 nhiệm vụ, 09 nhiệm vụ đang triển khai, trong đó có 02 nhiệm vụ Chính phủ Điều tra đánh giá tiềm năng khoáng sản khu vực Tây Bắc và Trung Trung Bộ là các nhiệm vụ quy mô lớn gồm các nhiệm vụ thành phần nhằm đánh giá tiềm năng nhiều loại, nhóm khoáng sản phân bố các cấu trúc khác nhau. 09 nhiệm vụ hoàn thành trong giai đoạn 2021- 2025; 06 nhiệm vụ hoàn thành đến 2030. Trên cơ sở kết quả điều tra, lập bản đồ địa chất khoáng sản sẽ lựa chọn các khu vực có triển vọng khoáng sản ở khu vực Bắc Trung Bộ, Tây Nguyên và các cấu trúc có triển vọng khoáng sản kim loại ở vùng Đông Bắc, Tây Bắc; điều tra, đánh giá tiềm năng cát, sỏi các lưu vực sông chính.
- Điều tra địa chất, khoáng sản vùng biển: gồm các nhiệm vụ đang thi công, các nhiệm vụ phục vụ quốc phòng, an ninh và các nhiệm vụ đánh giá khoáng sản làm vật liệu xây dựng phục vụ các công trình trọng điểm. Các nhiệm vụ điều tra địa chất khoáng sản biển gồm 06 nhiệm vụ, giai đoạn 2021 - 2025: 04 nhiệm vụ, giai đoạn 2026 - 2030: 02 nhiệm vụ.
- Các nhiệm vụ đầu tư: Xây dựng cơ sở dữ liệu địa chất, khoáng sản; thống kê, kiểm kê tài nguyên, trữ lượng khoáng sản rắn; tăng cường năng lực thiết bị, ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ phục vụ điều tra địa chất, đánh giá tiềm năng khoáng sản. Kiện toàn và nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ kỹ thuật địa chất tinh gọn, có năng lực chuyên môn cao. Có 06 nhiệm vụ thực hiện đến giai đoạn 2030, trong đó, 02 nhiệm vụ đang triển khai hoàn thành giai đoạn 2021 - 2025 và 04 nhiệm vụ thực hiện trong giai đoạn 2021-2030.
Các nhiệm vụ trọng tâm nêu trên sẽ được ưu tiên thực hiện, hoàn thành trong giai đoạn 2021-2030.
Xem thêm nội dung tại Quyết định 1266/QĐ-BNNMT ngày 06/05/2025.