Đề xuất tham gia Công ước Tội phạm mạng: Hợp tác quốc tế nhằm bảo quản khẩn cấp dữ liệu điện tử đã lưu trữ

Đề xuất tham gia Công ước Tội phạm mạng: Hợp tác quốc tế nhằm bảo quản khẩn cấp dữ liệu điện tử đã lưu trữ (Hình từ Internet)

Đề xuất tham gia Công ước Tội phạm mạng: Hợp tác quốc tế nhằm bảo quản khẩn cấp dữ liệu điện tử đã lưu trữ

Bộ Ngoại giao có Công văn 3018/BNG-LPQT ngày 20/5/2025 xin ý kiến thẩm định Công ước Tội phạm mạng của Liên hợp quốc.

Theo Điều 42 Công ước Tội phạm mạng, quy định hợp tác quốc tế nhằm bảo quản khẩn cấp dữ liệu điện tử đã lưu trữ như sau:

(1) Một Quốc gia thành viên có thể yêu cầu một Quốc gia thành viên khác ra yêu cầu hoặc bằng cách khác đạt được, theo quy định tại Điều 25 của Công ước này, việc bảo quản khẩn cấp dữ liệu điện tử được lưu trữ bằng hệ thống công nghệ thông tin và truyền thông trong lãnh thổ của Quốc gia thành viên khác đó, và đối với dữ liệu mà Quốc gia thành viên yêu cầu dự định sẽ gửi yêu cầu tương trợ tư pháp để khám xét hoặc truy cập, thu giữ hoặc niêm phong, hoặc tiết lộ dữ liệu điện tử.

(2) Quốc gia thành viên yêu cầu có thể sử dụng mạng lưới 24/7 quy định tại Điều 41 của Công ước này để tìm kiếm thông tin về vị trí của dữ liệu điện tử được lưu trữ bằng hệ thống công nghệ thông tin và truyền thông và, nếu phù hợp, thông tin về vị trí của nhà cung cấp dịch vụ.

(3) Một yêu cầu bảo quản được đưa ra theo (1) phải nêu rõ:

(i) Cơ quan đang yêu cầu bảo quản;

(ii) Tội phạm là đối tượng của điều tra hình sự, truy tố hoặc xét xử và một tóm tắt về các sự kiện liên quan;

(iii) Dữ liệu điện từ đã lưu trữ cần được bảo quản và mối quan hệ của các dữ liệu này với tội phạm; | (d) Bất kỳ thông tin nào có sẵn để xác định người giữ dữ liệu điện tử đã lưu trữ hoặc vị trí của hệ thống công nghệ thông tin và truyền thông.

(iv) Sự cần thiết của việc bảo quản; (D) Quốc gia thành viên yêu cầu dự định sẽ gửi yêu cầu tương trợ tư pháp | để khám xét hoặc truy cập, thu giữ hoặc niêm phong, hoặc tiết lộ dữ liệu điện tử đã lưu trữ;

(v) Nếu phù hợp, sự cần thiết phải giữ bí mật về yêu cầu và không thông báo cho người sử dụng.

(4) Sau khi nhận được yêu cầu từ một Quốc gia thành viên khác, Quốc gia Thành viên được yêu cầu phải thực hiện tất cả các biện pháp thích hợp để bảo quản nhanh chóng dữ liệu điện tử theo quy định của pháp luật quốc gia của mình. Để đáp ứng yêu cầu, nguyên tắc cùng hình sự hoà không được coi là điều kiện để thực hiện việc bảo quản đó.

(5) Một Quốc gia thành viên yêu cầu cùng hình sự hoá là điều kiện để đáp ứng yêu cầu tương trợ tư pháp trong việc khám xét hoặc truy cập, thu giữ hoặc niêm phong, hoặc tiết lộ dữ liệu điện tử đã lưu trữ có thể, đối với các tội phạm khác ngoài các tội phạm được quy định tại Công ước này, bảo lưu quyền từ chối yêu cầu bảo quản theo Điều này trong trường hợp có lý do để tin rằng, tại thời điểm tiết lộ, điều kiện cùng hình sự hoá không được đáp ứng.

(6) Ngoài ra, yêu cầu bảo quản có thể chi bị từ chối dựa trên cơ sở các lý do được quy định tại Điều 40, khoản 21 (b) và (c) và khoản 22 của Công ước Tội phạm mạng.

(7) Nếu Quốc gia thành viên được yêu cầu tin rằng việc bảo quản sẽ không đảm bảo tính khả dụng trong tương lai của dữ liệu hoặc sẽ đe dọa tính bảo mật hoặc gây tổn hại khác cho việc điều tra của Quốc gia thành viên yêu cầu, Quốc gia thành viên được yêu cầu phải thông báo ngay lập tức cho Quốc gia thành viên yêu cầu, và Quốc gia thành viên yêu cầu sau đó sẽ quyết định xem yêu cầu đó có nên được thực hiện hay không.

(8) Mọi việc bảo quản được thực hiện theo yêu cầu quy định tại khoản 1 của Điều này sẽ có thời hạn không dưới 60 ngày, để cho phép Quốc gia thành viên yêu cầu gửi yêu cầu về việc khám xét hoặc truy cập, thu giữ hoặc niêm phong, hoặc tiết lộ dữ liệu. Sau khi nhận được yêu cầu như vậy, dữ liệu sẽ tiếp tục được bảo quản cho đến khi có quyết định về yêu cầu đó. 9. Trước khi hết thời gian bảo quản theo khoản 8 của Điều này, Quốc gia thành viên yêu cầu có thể yêu cầu gia hạn thời gian bảo quản.

**Theo Bộ Ngoại giao, về tương thích với pháp luật Việt Nam, điều khoản trên phù hợp với Điều 497 của Bộ Luật Tổ tụng Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2021 về việc tiếp nhận, chuyển giao tài liệu, đồ vật liên quan đến vụ án; Điều 46 của Luật Tương trợ tư pháp 2007 về chuyển giao đồ vật, vật chứng liên quan đến vụ án.

Phù hợp với các quy định của Bộ Luật Tổ tụng Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2021: Điều 90 về bảo quản vật chứng. Điều 99 về việc giá trị của giá trị chứng cứ của dữ liệu điện tử được xác định căn cứ vào [...] cách thức bảo đảm và duy trì tính toàn vẹn của dữ liệu điện tử, Điều 107 về trường hợp không thể thu giữ phương tiện lưu trữ dữ liệu điện tử thì cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng sao lưu dữ liệu điện tử đỏ vào phương tiện điện tử và bảo quản như đối với vật chứng, đồng thời yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan lưu trữ, bảo toàn nguyên vẹn dữ liệu điện tử mà cơ quan có

thẩm quyền tiến hành tố tụng đã sao lưu và cơ quan, tổ chức, cá nhân này phải chịu trách nhiệm trước pháp luật, Điều 199 về trách nhiệm bảo quản phương tiện, tài liệu, đồ vật, dữ liệu điện tử, thư tín, điện tín, bưu kiện, bưu phẩm bị thu giữ, tạm giữ hoặc bị niêm phong.

Phù hợp với quy định tại khoản 1 Điều 12của Luật Dữ liệu năm 2024 về việc bảo đảm chất lượng dữ liệu, bảo đảm tính chính xác, hợp lệ, toàn vẹn, đầy đủ, cập nhật kịp thời và thống nhất của dữ liệu; Điều 7 về hợp tác quốc tế về dữ liệu, theo đó nội dung hợp tác về dữ liệu bao gồm [...] bảo vệ, sử dụng dữ liệu và [....] các hoạt động khác về trao đổi dữ liệu xuyên biên giới.

Xem thêm tại Công ước Tội phạm mạng kèm theo Công văn 3018/BNG-LPQT ngày 20/5/2025.