Đề xuất tiêu chí xác định nền tảng số có vị trí thống lĩnh thị trường

Đề xuất tiêu chí xác định nền tảng số có vị trí thống lĩnh thị trường (Hình từ Internet)

Đề xuất tiêu chí xác định nền tảng số có vị trí thống lĩnh thị trường

Bộ Khoa học và Công nghệ soạn thảo Dự thảo Luật Chuyển đổi số với một số nội dung nổi bật. Theo đó, đề xuất quy định xác định nền tảng số có vị trí thống lĩnh thị trường và nền tảng số cung cấp dịch vụ cốt lõi như sau:

(1) Nền tảng số có vị trí thống lĩnh thị trường hoặc cung cấp dịch vụ cốt lõi là nền tảng số có sức mạnh thị trường đáng kể, ảnh hưởng đến cạnh tranh, người dùng và sự vận hành bình đẳng của nền kinh tế số.

(2) Việc xác định một nền tảng số có vị trí thống lĩnh thị trường được xem xét dựa trên một hoặc một số tiêu chí sau đây:

(i) Quy mô hoạt động, năng lực tài chính và thị phần của nền tảng số trên thị trường liên quan;

(ii) Vai trò trung gian số, khả năng kiểm soát điều kiện gia nhập, duy trì và phát triển trên thị trường của người dùng kinh doanh;

(iii) Mức độ phụ thuộc của người tiêu dùng hoặc người dùng kinh doanh vào nền tảng số trong việc tiếp cận thị trường, khách hàng hoặc dữ liệu;

(iv) Khả năng của nền tảng số trong việc đơn phương áp đặt các điều kiện bất lợi đối với người dùng kinh doanh mà không thông qua đàm phán công bằng;

(v) Phạm vi hoạt động xuyên biên giới, đa quốc gia hoặc toàn cầu của nền tảng;

(vi) Mức độ kiểm soát các nguồn lực chiến lược như công nghệ, dữ liệu lớn, cơ sở hạ tầng số và chuỗi phân phối;

(vii) Khả năng tác động tiêu cực hoặc gây méo mó đối với cạnh tranh trên thị trường hoặc một phần đáng kể của thị trường.

(3) Chính phủ quy định chi tiết tiêu chí, ngưỡng định lượng và phương pháp xác định nền tảng số có vị trí thống lĩnh thị trường hoặc nền tảng số cung cấp dịch vụ cốt lõi.

Đề xuất hành vi lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường, lạm dụng vị trí độc quyền bị cấm đối với nền tảng số

Dự thảo Luật Chuyển đổi số đề xuất quy định hành vi lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường, lạm dụng vị trí độc quyền bị cấm đối với nền tảng số như sau:

(1) Tổ chức, cá nhân vận hành nền tảng số có vị trí thống lĩnh thị trường không được sử dụng dữ liệu, thuật toán, công nghệ, lợi thế tài chính, quy tắc vận hành hoặc vị thế thị trường để thực hiện các hành vi hạn chế cạnh tranh, hành vi độc quyền bị cấm theo quy định của Luật Cạnh tranh.

(2) Các hành vi bị cấm bao gồm:

- Định giá không công bằng, không minh bạch, hoặc không tương xứng với giá trị hàng hóa, dịch vụ cung cấp;

- Bán hàng hóa, dịch vụ dưới giá thành nhằm loại bỏ hoặc gây thiệt hại cho đối thủ cạnh tranh;

- Từ chối giao dịch, hạn chế giao dịch, áp đặt điều kiện bất hợp lý hoặc gây cản trở hoạt động của người dùng kinh doanh, đối thủ cạnh tranh;

- Thực hiện phân biệt đối xử hoặc định giá khác biệt đối với cùng loại dữ liệu, dịch vụ, người dùng;

- Ưu tiên hiển thị, phân phối hoặc tiếp cận cho sản phẩm, dịch vụ của chính nền tảng, gây bất lợi cho nhà cung cấp bên thứ ba;

- Thực hiện bất kỳ hành vi nào khác bị coi là lạm dụng vị trí thống lĩnh theo quy định của pháp luật cạnh tranh hiện hành.

Xem thêm tại Dự thảo Luật Chuyển đổi số

Xác định doanh nghiệp có vị trí thống lĩnh thị trường theo quy định hiện hành

Theo quy định hiện hành, việc xác định doanh nghiệp có vị trí thống lĩnh thị trường được quy định tại Điều 24 Luật Cạnh tranh như sau: Doanh nghiệp được coi là có vị trí thống lĩnh thị trường nếu có sức mạnh thị trường đáng kể được xác định theo quy định hoặc có thị phần từ 30% trở lên trên thị trường liên quan.

Đồng thời tại Điều 26 Luật Cạnh tranh Sức mạnh thị trường đáng kể của doanh nghiệp, nhóm doanh nghiệp được xác định căn cứ vào một số yếu tố sau đây:

(i) Tương quan thị phần giữa các doanh nghiệp trên thị trường liên quan;

(ii) Sức mạnh tài chính, quy mô của doanh nghiệp;

(iii) Rào cản gia nhập, mở rộng thị trường đối với doanh nghiệp khác;

(iv) Khả năng nắm giữ, tiếp cận, kiểm soát thị trường phân phối, tiêu thụ hàng hóa, dịch vụ hoặc nguồn cung hàng hóa, dịch vụ;

(v) Lợi thế về công nghệ, hạ tầng kỹ thuật;

(vi) Quyền sở hữu, nắm giữ, tiếp cận cơ sở hạ tầng;

(vii) Quyền sở hữu, quyền sử dụng đối tượng quyền sở hữu trí tuệ;

(viii) Khả năng chuyển sang nguồn cung hoặc cầu đối với các hàng hóa, dịch vụ liên quan khác;

(ix) Các yếu tố đặc thù trong ngành, lĩnh vực mà doanh nghiệp đang hoạt động kinh doanh.

Xem thêm tại Luật Cạnh tranh.