Tổng hợp những quy định của Luật Đất đai 2024 sắp được sửa đổi và bổ sung (dự kiến)

Tổng hợp những quy định của Luật Đất đai 2024 sắp được sửa đổi và bổ sung (Hình từ internet)

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang lấy ý kiến dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai và dự thảo Tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai.

Dự thảo Luật sửa đổi Luật Đất đai

Dự thảo Tờ trình

Tổng hợp những quy định của Luật Đất đai 2024 sắp được sửa đổi và bổ sung (dự kiến)

Theo dự thảo Tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai. Qua 01 năm thi hành Luật Đất đai 2024 cho thấy, bên cạnh những kết quả đạt còn có một số tồn tại, vướng mắc đòi hỏi phải tiếp tục nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai.

Dưới đây là các nội dung sửa đổi, bổ sung để tiếp tục tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thi hành Luật Đất đai 2024:

(1) Về áp dụng pháp luật:

Bổ sung quy định việc quản lý và sử dụng đất đai phải thực hiện theo quy định của Luật Đất đai và các luật khác có liên quan. Trường hợp có quy định khác nhau giữa Luật Đất đai và luật khác, bao gồm cả trường hợp ban hành sau Luật Đất đai thì thực hiện theo quy định của Luật Đất đai (khoản 5 Điều 252).

Lý do: Quy định nêu trên để tiếp tục thể chế Nghị quyết 18-NQ/TW: “Đến năm 2023 phải hoàn thành sửa đổi Luật Đất đai năm 2013 và một số luật liên quan, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất”.

Kể từ Luật Đất đai năm 2024 có hiệu lực, một số luật có liên quan được tiếp tục sửa đổi, bổ sung, trong đó có nội dung liên quan đến đất đai. Vì vậy, việc sửa đổi, bổ sung trong dự thảo Luật lần này nhằm bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật nói chung và pháp luật về đất đai nói riêng.

(2) Về quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất

Sửa đổi, bổ sung khoản 3 Điều 27 Luật Đất đai theo hướng việc công chứng, chứng thực hợp đồng, văn bản thực hiện các quyền của người sử dụng đất thực hiện theo quy định của pháp luật về công chứng, chứng thực. Sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 46 Luật Đất đai theo hướng bỏ quy định bắt buộc phải đăng ký tài sản khi bán tài sản gắn liền với đất thuê trả tiền hằng năm.

Lý do: Quy định nêu trên để tiếp tục thể chế Nghị quyết 18-NQ/TW: “giảm đầu mối, giảm trung gian, gắn với cải cách hành chính, giảm phiền hà, tiêu cực”. Việc sửa đổi, bổ sung quy định tại khoản 3 Điều 27 và khoản 1 Điều 46 Luật Đất đai nhằm cắt giảm thủ tục hành chính trên cơ sở chuyển thủ tục công chứng, chứng thực hợp đồng, văn bản thực hiện các quyền của người sử dụng đất; thủ tục đăng ký tài sản khi bán tài sản ra khỏi phạm vi thủ tục hành chính về đất đai để thực hiện theo pháp luật về dân sự, bảo đảm quyền của các bên trong giao dịch dân sự về quyền sử dụng đất, đảm bảo quyền của chủ sở hữu tài sản.

(3) Về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất

Bổ sung quy định về điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất theo trình tự thủ tục rút gọn (khoản 6 Điều 73), về tổ chức thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất trong trường hợp công trình, dự án có sử dụng đất chưa phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất mà thuộc thẩm quyền chấp thuận, quyết định chủ trương đầu tư của Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ hoặc dự án có sử dụng đất phục vụ cho việc thu hồi đất quy định tại khoản 3 Điều 82 của Luật Đất đai thì được thực hiện và cập nhật khi rà soát, điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.

(4) Về thu hồi, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư

- Sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 102 Luật Đất đai theo hướng đối với nhà ở, công trình phục vụ đời sống gắn liền với đất mà phải tháo dỡ hoặc phá dỡ một phần mà phần còn lại không bảo đảm tiêu chuẩn kỹ thuật thì được bồi thường theo đơn giá xây mới; trường hợp phần còn lại của nhà, công trình vẫn bảo đảm tiêu chuẩn kỹ thuật thì bồi thường theo thiệt hại thực tế.

 Lý do: Đảm bảo công bằng khi thực hiện bồi thường nhà ở, công trình phục vụ đời sống gắn liền với đất giữa trường hợp phải tháo dỡ hoặc phá dỡ toàn bộ hoặc một phần mà phần còn lại không bảo đảm tiêu chuẩn kỹ thuật với trường hợp phần còn lại của nhà ở, công trình phục vụ đời sống gắn liền với đất vẫn bảo đảm tiêu chuẩn kỹ thuật; đồng thời giảm áp lực cho ngân sách nhà nước khi phải chi trả tiền bồi thường theo đơn giá xây mới với trường hợp nhà ở, công trình vẫn bảo đảm tiêu chuẩn kỹ thuật.

- Sửa đổi, bổ sung Điều 103 Luật Đất đai theo hướng đối với cây trồng, vật nuôi chưa có quy trình sản xuất thì căn cứ vào tình hình thực tế địa phương Ủy ban nhân dân cấp tỉnh sẽ ban hành đơn giá bồi thường.

Lý do: Bổ sung các quy định này để giải quyết các khó khăn khi xác định mức bồi thường thiệt hại đối với một số loại cây lâu năm là loại cho thu hoạch nhiều lần mà chưa xác định được chu kỳ thu hoạch, số năm còn lại trong chu kỳ thu hoạch hoặc khi ban hành đơn giá bồi thường thiệt hại đối với một số loại cây trồng, vật nuôi mà chưa có quy trình sản xuất được ban hành, tạo sự chủ động, linh hoạt cho địa phương trong thực hiện, đảm bảo quyền lợi cho chủ sở hữu tài sản, đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng thực hiện dự án đầu tư.

(5) Về giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất

- Sửa đổi, bổ sung điểm a khoản 1 Điều 121 Luật Đất đai, người sử dụng đất rừng sản xuất là rừng trồng linh hoạt chuyển đổi cây trồng để nâng cao hiệu quả sử dụng đất, nâng cao thu nhập, đời sống của người dân; Sửa đổi, bổ sung Điều 122, việc xem xét chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất là rừng tự nhiên sang mục đích khác để thực hiện dự án đã được xem xét trong giai đoạn lập dự án, quyết định chủ trương đầu tư dự án theo pháp luật về đầu tư để cải cách thủ tục hành chính;

Bổ sung điểm c vào khoản 4 Điều 125 nhằm kiểm soát chặt chẽ việc tổ chức thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất để khắc phục tình trạng bỏ cọc sau khi trúng đấu giá, lợi dụng việc đấu giá tạo giá ảo cho thị trường...

Sửa đổi, bổ sung điểm c khoản 1 và điểm b khoản 3 Điều 126 nhằm khai thác có hiệu quả quỹ đất thuộc trường hợp Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất hằng năm đối với quỹ đất do cơ quan, tổ chức của Nhà nước được giao quản lý thông qua cơ chế đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư có sử dụng đất.

Lý do: Để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong việc áp dụng các điều kiện tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất trên cơ sở báo cáo khó khăn, vướng mắc của một số địa phương, cụ thể: một số dự án không phải là dự án đô thị, thương mại, dịch vụ, khu dân cư nông thôn không thuộc đối tượng nhà nước giao đất có thu tiền, cho thuê đất thu tiền một lần cho cả thời gian thuê (các trường hợp này phải có quy hoạch chi tiết hoặc quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000 để làm căn cứ xác định giá đất cụ thể), nhất là các dự án năng lượng điện gió là loại công trình theo tuyến, các dự án thuộc lĩnh vực, địa bàn ưu đãi đầu tư do việc lập quy hoạch chi tiết hoặc quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000 của dự án mất nhiều thời gian, làm giảm cơ hội thu hút đầu tư của các địa phương và các nhà đầu tư.

- Sửa đổi, bổ sung các khoản 1, 3 và 6 Điều 127 theo hướng bỏ quy định đối với trường hợp sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại thì chỉ được thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất ở.

Lý do: Quy định như dự thảo Luật là để tiếp tục quy định về sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại theo hướng như quy định của Nghị quyết 171/2024/QH15 và Nghị định 75/2025/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết thi hành Nghị quyết 171/2024/QH15.

(6) Về tài chính đất đai, giá đất

Sửa đổi, bổ sung khoản 3 Điều 157 theo hướng bổ sung quy định đối với trường hợp chỉ được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất một số năm thì phải thực hiện thủ tục xác định giá đất, tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất được miễn để đảm bảo thống nhất với quy định tại điểm b khoản 3 Điều 33 Luật Đất đai.

(7) Về đăng ký đất đai, cấp Giấy chứng nhận

- Sửa đổi, bổ sung điểm a khoản 1 và khoản 2 Điều 133 theo hướng bổ sung một số nội dung để thống nhất với luật chuyên ngành như bổ sung đăng ký biến động đối với trường hợp chuyển nhượng quyền khai thác khoáng sản, mua nhà ở, công trình xây dựng trong dự án bất động sản.

- Sửa đổi, bổ sung khoản 2 và khoản 3 Điều 148, khoản 2 và khoản 3 Điều 149 theo hướng: (i) không quy định hộ gia đình, cá nhân phải xin ý kiến cơ quan quản lý về xây dựng xác nhận đủ điều kiện tồn tại công trình xây dựng đối với trường hợp phải xin phép xây dựng mà hồ sơ không có giấy tờ quy định tại khoản 1 các điều này khi cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất, đồng thời bổ sung quy định hộ gia đình, cá nhân chịu trách nhiệm về an toàn công trình; (ii) Bổ sung quy định chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, công trình đối với tổ chức để làm rõ nội hàm “có giấy tờ phù hợp với quy định của pháp luật về nhà ở, pháp luật về xây dựng”; đồng thời có quy định xử lý đối với trường hợp nhà ở, công trình đã xây dựng không phù hợp với giấy tờ thì phải có ý kiến của cơ quan liên quan về an toàn công trình và quy hoạch xây dựng, làm cơ sở giải quyết cấp Giấy chứng nhận cho tài sản.

(8) Về chế độ sử dụng đất

Sửa đổi, bổ sung điểm e khoản 2 thành khoản 2a Điều 181, Điều 182, khoản 2 Điều 188, Điều 190, khoản 3 Điều 202, Điều 220 về quỹ đất do các công ty nông, lâm nghiệp bàn giao về địa phương, chế độ sử dụng đất trồng lúa, hoạt động lấn biển, khu công nghiệp, cụm công nghiệp, tách thửa đất, hợp thửa đất.

Lý do: Quy định như dự thảo Luật để tạo thuận lợi cho việc sử dụng đất vào mục đích phát triển kinh tế, xã hội như ưu tiên cho hiệu quả sử dụng đất, đáp ứng nhu cầu của người sử dụng đất, trên cơ sở dự án đầu tư đã được chuẩn bị theo pháp luật về đầu tư..

Trên đây là các nội dung dự kiến sửa đổi bổ sung tại dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai.

Xem chi tiết tại dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai.