Công văn 4168: Hướng dẫn chuyển đổi thôn, tổ dân phố theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp

Công văn 4168: Hướng dẫn chuyển đổi thôn, tổ dân phố theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp (Hình từ Internet)

Ngày 23/6/2025, Bộ Nội vụ có Công văn 4168/BNV-CQĐP về việc hướng dẫn một số nội dung về sắp xếp tổ chức bộ máy và đơn vị hành chính.

Công văn 4168/BNV-CQĐP năm 2025

Công văn 4168: Hướng dẫn chuyển đổi thôn, tổ dân phố theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp

Theo đó, căn cứ Nghị quyết 203/2025/QH15 của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2025 (Luật số 72/2025/QH15), Kết luận 169-KL/TW năm 2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về tập trung hoàn thành nhiệm vụ sắp xếp tổ chức bộ máy và đơn vị hành chính , Bộ Nội vụ hướng dẫn một số nội dung về sắp xếp tổ chức bộ máy và đơn vị hành chính được quy định cụ thể tại Công văn 4168/BNV-CQĐP năm 2025.

Trong đó có hướng dẫn chuyển đổi thôn, tổ dân phố theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp tại Mục 5 Công văn 4168/BNV-CQĐP năm 2025 với nội dung như sau:

- Trước mặt giữ nguyên các thôn, tổ dân phố tại các đơn vị hành chính cấp xã (mới) cho đến khi có quy định mới của Chính phủ.

- Việc xác định loại hình tổ chức cộng đồng dân cư tại đơn vị hành chính cấp xã (mới) thực hiện theo quy định của Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở 2022. Theo đó, việc tổ chức thôn, tổ dân phố thực hiện như sau:

+ Thôn được tổ chức ở xã, đặc khu (dưới xã, đặc khu là thôn); Tổ dân phố được tổ chức ở phường (dưới phường là tổ dân phố). Trường hợp đặc khu được công nhận loại đô thị theo quy định của pháp luật (đặc khu Phú Quốc) thì dưới đặc khu là tổ dân phố.

+ Trường hợp sáp nhập, điều chỉnh xã, thị trấn với phường để thành lập phường (mới): Tổ chức thống nhất các tổ dân phố ở phường (mới);

Trường hợp sáp nhập, điều chỉnh thị trấn với xã để thành lập xã (mới): Tổ chức thống nhất các thôn ở xã (mới).

Thôn, tổ dân phố là gì? Nguyên tắc tổ chức và hoạt động của thôn, tổ dân phố bao gồm những gì?

Theo quy định tại Điều 2 Thông tư 04/2012/TT-BNV (sửa đổi bởi Thông tư 14/2018/TT-BNV) thì thôn, tổ dân phố là:

- Thôn, làng, ấp, bản, buôn, bon, phum, sóc,... (gọi chung là thôn); thôn được tổ chức ở xã; dưới xã là thôn.

- Tổ dân phố, khu phố, khối phố, khóm, tiểu khu,... (gọi chung là tổ dân phố); tổ dân phố được tổ chức ở phường, thị trấn; dưới phường, thị trấn là tổ dân phố.

- Thôn, tổ dân phố không phải là một cấp hành chính mà là tổ chức tự quản của cộng đồng dân cư có chung địa bàn cư trú trong một khu vực ở một xã, phường, thị trấn (xã, phường, thị trấn sau đây gọi chung là cấp xã); nơi thực hiện dân chủ trực tiếp và rộng rãi để phát huy các hình thức hoạt động tự quản, tổ chức nhân dân thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và nhiệm vụ cấp trên giao.

Còn nguyên tắc tổ chức và hoạt động của thôn, tổ dân phố được quy định tại Điều 3 Thông tư 04/2012/TT-BNV (sửa đổi bởi Thông tư 14/2018/TT-BNV) bao gồm:

- Bảo đảm tính tự quản của cộng đồng dân cư, chấp hành sự quản lý nhà nước trực tiếp của chính quyền cấp xã và sự lãnh đạo của cấp ủy đảng.

- Tuân thủ pháp luật, thực hiện theo hương ước (quy ước); đảm bảo dân chủ, công khai, minh bạch.

- Không chia tách các thôn, tổ dân phố đang hoạt động ổn định; thực hiện sáp nhập các thôn, tổ dân phố phù hợp với điều kiện, đặc điểm từng địa phương.

- Trường hợp do quy hoạch giải phóng mặt bằng, quy hoạch giãn dân, do di dân ở miền núi, vùng cao, vùng sâu, vùng xa hoặc nơi có địa hình bị chia cắt phức tạp, địa bàn rộng, giao thông đi lại khó khăn thì điều kiện thành lập thôn, tổ dân phố mới có thể thấp hơn quy định. Trong trường hợp cộng đồng dân cư mới hình thành không đủ điều kiện thành lập thôn mới, tổ dân phố mới thì ghép vào thôn, tổ dân phố liền kề.

Trên dây là nội dung về “Công văn 4168: Hướng dẫn chuyển đổi thôn, tổ dân phố theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp”

Xem thêm tại Công văn 4168/BNV-CQĐP ban hành ngày 23/6/2025.