Chia hộ kinh doanh thành 3 nhóm để quản lý thuế thay cho thuế khoán từ 2026

Chia hộ kinh doanh thành 3 nhóm để quản lý thuế thay cho thuế khoán từ 2026 (Hình từ internet)

1. Chính thức bỏ thuế khoán đối với hộ kinh doanh từ 01/01/2026

Ngày 17/5/2025, Quốc hội thông qua Nghị quyết 198/2025/QH15 về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân.

Nghị quyết 198/2025/QH15 nêu rõ, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh không áp dụng phương pháp khoán thuế từ ngày 01/01/2026. Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo pháp luật về quản lý thuế. 

Trước đó, tại Nghị quyết 68-NQ/TW ngày 04/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân. Bộ Chính trị yêu cầu tập trung quán triệt, thực hiện quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các nội dung. 

Đáng chú ý, tại nhiệm vụ hỗ trợ thực chất, hiệu quả doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ và hộ kinh doanh, Bộ Chính trị yêu cầu xóa bỏ hình thức thuế khoán đối với hộ kinh doanh chậm nhất trong năm 2026.

Đồng thời, tại Quyết định 3389/QĐ-BTC cũng nêu rõ mục tiêu cụ thể cần thực hiện trong thời gian sắp tới là đảm bảo hộ kinh doanh áp dụng phương pháp tự khai, tự nộp thuế từ ngày 01/01/2026.

Như vậy, kể từ ngày 01/01/2026, sẽ bỏ thuế khoán đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh.

2. Chia hộ kinh doanh thành 3 nhóm để quản lý thuế thay cho thuế khoán từ 2026

Theo Đề án ban hành kèm Quyết định 3389/QĐ-BTC đã chia hộ kinh doanh thành 03 nhóm quản lý thuế mới, cụ thể như sau:

Nhóm 1: Doanh thu dưới 200 triệu đồng/năm

- Được miễn thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân.

- Không bắt buộc áp dụng sổ sách kế toán phức tạp, nhưng vẫn phải kê khai định kỳ.

- Có thể lựa chọn kê khai 02 lần/năm (đầu năm và giữa hoặc cuối năm) hoặc chọn thời điểm phù hợp.

Nhóm 2: Doanh thu từ 200 triệu đến dưới 3 tỷ đồng/năm

- Tiếp tục tính thuế trực tiếp trên doanh thu như hiện hành.

- Mức thuế suất theo ngành nghề:

+ 1%: Phân phối, cung cấp hàng hóa

+ 3%: Sản xuất, vận tải, dịch vụ gắn với hàng hóa, xây dựng có bao thầu vật liệu

+ 5%: Dịch vụ, xây dựng không bao thầu vật liệu

+ 2%: Hoạt động kinh doanh khác

- Kê khai 04 lần/năm (theo quý).

- Hộ có doanh thu trên 01 tỷ đồng/năm trong lĩnh vực bán lẻ, dịch vụ trực tiếp đến người tiêu dùng phải xuất hóa đơn điện tử từ máy tính tiền kết nối với cơ quan thuế.

- Hộ có doanh thu dưới 01 tỷ đồng/năm không bắt buộc xuất hóa đơn nhưng được khuyến khích ghi chép doanh thu đầy đủ.

Nhóm 3: Doanh thu trên 03 tỷ đồng/năm

- Hộ kinh doanh đạt doanh thu trên 03 tỷ đồng trong 02 năm liên tiếp sẽ chuyển sang nhóm này.

- Áp dụng phương pháp khấu trừ thuế GTGT:

Thuế GTGT phải nộp = Thuế GTGT đầu ra - Thuế GTGT đầu vào

- Thuế TNCN tính 17% trên tổng lợi nhuận, trong đó:

Lợi nhuận = Doanh thu - Chi phí hợp lý

- Hộ có doanh thu trên 50 tỷ đồng/năm kê khai theo tháng, dưới 50 tỷ kê khai theo quý.

- Bắt buộc xuất hóa đơn điện tử, mở tài khoản ngân hàng riêng phục vụ kinh doanh.

- Việc sử dụng hóa đơn điện tử có mã hoặc hóa đơn khởi tạo từ máy tính tiền là yêu cầu bắt buộc.

3. Căn cứ tính thuế đối với hộ kinh doanh khi bỏ thuế khoán

Theo Điều 10 Thông tư 40/2021/TT-BTC thì dù có bỏ thuế khoán thì căn cứ tính thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh vẫn dựa trên doanh thu tính thuế và tỷ lệ thuế tính trên doanh thu. Cụ thể: 

- Doanh thu tính thuế

Doanh thu tính thuế GTGT và doanh thu tính thuế TNCN đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh là doanh thu bao gồm thuế (trường hợp thuộc diện chịu thuế) của toàn bộ tiền bán hàng, tiền gia công, tiền hoa hồng, tiền cung ứng dịch vụ phát sinh trong kỳ tính thuế từ các hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ, bao gồm cả các khoản thưởng, hỗ trợ đạt doanh số, khuyến mại, chiết khấu thương mại, chiết khấu thanh toán, chi hỗ trợ bằng tiền hoặc không bằng tiền; các khoản trợ giá, phụ thu, phụ trội, phí thu thêm được hưởng theo quy định; các khoản bồi thường vi phạm hợp đồng, bồi thường khác (chỉ tính vào doanh thu tính thuế TNCN); doanh thu khác mà hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh được hưởng không phân biệt đã thu được tiền hay chưa thu được tiền.

- Tỷ lệ thuế tính trên doanh thu

+ Tỷ lệ thuế tính trên doanh thu gồm tỷ lệ thuế GTGT và tỷ lệ thuế TNCN áp dụng chi tiết đối với từng lĩnh vực, ngành nghề theo hướng dẫn tại Phụ lục I ban hành kèm theo Thông tư 40/2021/TT-BTC.

+ Trường hợp hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh hoạt động nhiều lĩnh vực, ngành nghề thì hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh thực hiện khai và tính thuế theo tỷ lệ thuế tính trên doanh thu áp dụng đối với từng lĩnh vực, ngành nghề. 

Trường hợp hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh không xác định được doanh thu tính thuế của từng lĩnh vực, ngành nghề hoặc xác định không phù hợp với thực tế kinh doanh thì cơ quan thuế thực hiện ấn định doanh thu tính thuế của từng lĩnh vực, ngành nghề theo quy định của pháp luật về quản lý thuế.