Các bước thực hiện tư vấn trước hôn nhân từ ngày 07/11/2025

Các bước thực hiện tư vấn trước hôn nhân từ ngày 07/11/2025 (Hình từ Internet)

Ngày 07/11/2025, Bộ Y tế ban hành Quyết định 3472/QĐ-BYT ban hành Hướng dẫn chuyên môn về tư vấn và khám sức khỏe trước khi kết hôn.

Quyết định 3472/QĐ-BYT

Các bước thực hiện tư vấn trước hôn nhân từ ngày 07/11/2025

Theo Điều 5 Hướng dẫn ban hành kèm theo Quyết định 3472/QĐ-BYT quy định các bước thực hiện tư vấn như sau:

(1) Tư vấn đi khám sức khỏe trước khi kết hôn tại cộng đồng

- Tư vấn để vận động nam, nữ trước khi kết hôn đến cơ sở y tế khám sức khỏe trước khi kết hôn do nhân viên y tế, cộng tác viên dân số thực hiện tại điểm cung cấp dịch vụ (trạm y tế xã, phường; phòng y tế các cơ quan doanh nghiệp...). Nội dung tư vấn trọng tâm vào sự cần thiết khám sức khỏe trước khi kết hôn để phát hiện những bất thường và các bệnh lý có nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe của đôi vợ chồng cũng như của con cái họ, được hướng dẫn can thiệp sớm hoặc điều trị sớm.

- Các bước thực hiện tư vấn

Bước 1: Gặp gỡ

+ Người tư vấn chào hỏi thân thiện, nhiệt tình, mời khách hàng ngồi.

+ Tự giới thiệu về mình.

+ Trò chuyện tạo sự thoải mái, tin cậy.

Bước 2: Gợi hỏi

+ Gợi hỏi nhu cầu, mong muốn, lý do cần tư vấn. Tìm hiểu những nhu cầu về sức khỏe sinh sản hiện tại và kế hoạch sinh con sắp tới.

+ Gợi hỏi các thông tin có liên quan đến các vấn đề cần được tư vấn (gia đình, điều kiện sống, bệnh sử, những lo lắng và hiểu biết của đối tượng...).

+ Nên sử dụng câu hỏi mở, chú ý lắng nghe, quan sát.

Bước 3: Giới thiệu

+ Người tư vấn cung cấp những thông tin chính xác, phù hợp và cần thiết (cả mặt tích cực và tiêu cực, cả các yếu tố thuận lợi và không thuận lợi).

+ Sử dụng các phương tiện thông tin, giáo dục truyền thông phù hợp.

Bước 4: Giúp đỡ.

+ Người tư vấn giúp đối tượng hiểu được thực chất vấn đề của họ để giúp họ lựa chọn quyết định phù hợp.

+ Hướng dẫn cụ thể giúp đối tượng biết phải làm gì để tự giải quyết vấn đề của mình.

+ Người tư vấn không áp đặt cách giải quyết cho đối tượng.

Bước 5: Giải thích.

+ Người tư vấn giải thích những gì đối tượng còn thắc mắc hoặc hiểu chưa đúng.

+ Cung cấp tài liệu hướng dẫn có liên quan đến vấn đề của họ.

Bước 6: Gặp lại.

Hẹn gặp lại đối tượng khi có nhu cầu để được tiếp tục tư vấn hoặc được giới thiệu đến cơ sở y tế thực hiện khám sức khỏe trước khi kết hôn. Bước 1 và bước 6 thực hiện vào đầu và cuối của buổi tư vấn, các bước khác được tiến hành xen kẽ nhau, không nhất thiết theo thứ tự hết bước này mới chuyển sang bước khác. Người tư vấn sử dụng đầy đủ và linh hoạt các kỹ năng giao tiếp hiệu quả (hỏi, lắng nghe, quan sát, trình bày bằng lời và ngôn ngữ không lời, động viên khuyến khích) để thấu hiểu được suy nghĩ, hành động của đối tượng, từ đó cung cấp thông tin, giải thích và giúp đỡ thiết thực nhất cho đối tượng.

(2) Tư vấn kết hợp khám sức khỏe

- Tư vấn kết hợp khám tại cơ sở y tế do nhân viên y tế thực hiện cùng với việc cung cấp dịch vụ khám sức khỏe, bao gồm tư vấn trước, trong và sau khi khám sức khỏe cho nam, nữ trước khi kết hôn. Tùy theo tình trạng sức khỏe của đối tượng, các nội dung tư vấn gồm thông tin, giải thích về tình trạng sức khỏe; phương pháp, dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh, giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh; được hướng dẫn cách tự theo dõi, chăm sóc, phòng ngừa tai biến. Trường hợp cần phải khám chuyên khoa, nhân viên y tế sẽ tư vấn nội dung chuyên khoa sâu tùy thuộc vào tình trạng bệnh tật cụ thể và theo hướng dẫn chuyên môn của mỗi chuyên khoa, bao gồm tư vấn trước xét nghiệm, tư vấn sau xét nghiệm, tư vấn lựa chọn phương án giải quyết và phương pháp điều trị phù hợp. Hồ sơ tư vấn cần được lưu trữ và sử dụng cho các buổi tiếp theo đối với từng nam, nữ trước khi kết hôn.

- Các bước thực hiện tư vấn

Bước 1: Tư vấn trước và trong khi khám

Người tư vấn thực hiện tư vấn trước và trong khi khám, bao gồm cả tư vấn xét nghiệm, để cung cấp thông tin, giải thích, hướng dẫn thực hiện các kỹ thuật thăm khám, các vấn đề cần phát hiện.

Bước 2: Tư vấn sau khi khám

- Trường hợp kết quả bình thường, người tư vấn thông báo kết quả khám sức khỏe cho nam, nữ trước khi kết hôn để khách hàng có thể yên tâm kết hôn, sinh con.

- Với các khách hàng phát hiện bệnh hoặc nghi ngờ, cần thực hiện tư vấn sau khi khám.

+ Trường hợp nghi ngờ: tư vấn cho khách hàng sự cần thiết tiếp tục làm xét nghiệm chẩn đoán xác định.

+ Trường hợp có kết quả xét nghiệm nghi ngờ có bệnh lý, có nguy cơ cao mang gen thì tư vấn khám chuyên khoa sâu.

+ Trường hợp có chẩn đoán xác định: tư vấn về điều trị và phòng tránh hậu quả của bệnh đối với sức khỏe của người có bệnh và nguy cơ hoặc hậu quả đối với con của họ.

Bước 3: Lắng nghe ý kiến của khách hàng tư vấn. Hỏi và lắng nghe khách hàng trình bày để chắc chắn rằng khách hàng hiểu về bệnh, tật của mình có liên quan đến hôn nhân, sinh con như thế nào.

Bước 4: Trao đổi giúp cho khách hàng tự quyết định giải pháp phù hợp với mình.

- Trường hợp có bệnh, tật thì tư vấn về điều trị để đảm bảo hôn nhân bền vững. Dùng những lời nói và ngôn ngữ không lời để động viên, khuyến khích khách hàng sử dụng phương pháp điều trị cần thiết. Giải thích và giúp đỡ lựa chọn phương pháp phù hợp với điều kiện của khách hàng.

- Trường hợp đặc biệt (nam, nữ mang gen bệnh lý; một hoặc cả hai người đều nhiễm HIV,...) cần giải thích cho khách hàng biết về nguy cơ sinh ra con bị bệnh, tật nếu muốn có con và những cách phòng tránh (nếu có thể).

Bước 5: Giới thiệu với khách hàng các cơ sở dịch vụ chuyên khoa sẵn có tại địa phương và các cơ sở dịch vụ khác có liên quan để được chẩn đoán, điều trị phù hợp.

Bước 6: Hẹn gặp lại khi cần thiết.