
Shopee, Lazada, Tiki,...cung cấp dữ liệu doanh thu của hộ kinh doanh để đối chiếu với kê khai thuế (Hình từ internet)
Theo Nghị quyết 198/2025/QH15, từ ngày 01/01/2026 thì hộ kinh doanh trên cả nước sẽ không còn nộp thuế theo phương pháp khoán mà chuyển sang hình thức tự kê khai, tự tính và tự nộp thuế theo doanh thu thực tế.
Đồng thời, Bộ Tài chính đã ban hành Quyết định 3389/QĐ-BTC năm 2025 về phê duyệt Đề án “Chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán” (sau đây gọi tắt là Đề án).
Theo nội dung của Đề án, Bộ Tài chính đã đưa ra một số giải pháp đối với cơ quan thuế khi xóa bỏ thuế khoán đối với hộ kinh doanh từ năm 2026:
* Tích hợp với ngân hàng và sàn thương mại điện tử (TMĐT)
- Yêu cầu các sàn TMĐT (Shopee, Lazada, Tiki,...) cung cấp dữ liệu doanh thu của hộ kinh doanh để đối chiếu với kê khai thuế.
- Áp dụng thuế tự động đối với hộ kinh doanh bán hàng trên các nền tảng này (giống như một số nước áp dụng thuế GTGT cho hàng bán online).
- Nếu hộ kinh doanh sử dụng thanh toán qua ngân hàng hoặc bán hàng online, hệ thống có thể tự động tổng hợp doanh thu giúp kê khai dễ dàng hơn.
* Ứng dụng di động hỗ trợ kê khai thuế có kết nối với hệ thống ngân hàng và hóa đơn điện tử để tự động xác định doanh thu của HKD:
- Xây dựng app thuế dành riêng cho hộ kinh doanh, cho phép HKD:
- Kê khai thuế nhanh gọn.
- Nhắc nhở thời hạn nộp thuế.
- Tra cứu hóa đơn và báo cáo thuế.
- Đưa ra thông báo khuyến nghị HKD có doanh thu vượt ngưỡng chuyển đổi sang mô hình DNTN và cung cấp thông tin về các chính sách ưu đãi sau khi chuyển đổi
* Sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để hỗ trợ kê khai, phân tích doanh thu:
- Xây dựng hệ thống AI để phân tích dữ liệu từ hóa đơn điện tử, giao dịch ngân hàng, lượng hàng nhập kho, dữ liệu tiêu thụ điện nước,...
- Tự động so sánh dữ liệu kê khai thuế của hộ kinh doanh với các hộ có mô hình tương tự để phát hiện bất thường.
- Áp dụng phân tích Big Data để dự đoán doanh thu thực tế của từng loại hình kinh doanh.
- Tự động đưa ra danh sách hộ kinh doanh có doanh thu đến ngưỡng để tự động ra thông báo đề nghị chuyển sang mô hình doanh nghiệp tư nhân, công ty TNHH.
Ngoài ra, Đề án của Bộ Tài chính cũng yêu cầu nghiên cứu giải pháp quản lý thuế riêng cho nhóm hộ, cá nhân kinh doanh thương mại điện tử hoạt động kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử có số lượng giao dịch phát sinh rất lớn, giá trị mỗi đơn hàng thường nhỏ, nhưng tỷ lệ hoàn, hủy, đổi hàng lại cao.
Quy trình lập hóa đơn trong TMĐT không thể thực hiện thủ công tại thời điểm bán mà phải gắn với trạng thái đơn hàng trên hệ thống; đồng thời thường xuyên phát sinh hóa đơn điều chỉnh hoặc thay thế để phản ánh chính xác doanh thu thực tế. Nếu áp dụng nguyên phương pháp quản lý như đối với hộ truyền thống sẽ dẫn đến quá tải cho cả người nộp thuế và cơ quan thuế, gia tăng sai sót và làm giảm hiệu quả quản lý.
Vì vậy, cần thiết phải đưa ra giải pháp quản lý thuế riêng cho nhóm TMĐT, bao gồm các bước: thu thập dữ liệu đơn hàng trực tiếp từ nền tảng, đối soát với dữ liệu thanh toán từ các đơn vị trung gian và ngân hàng, đối chiếu với dữ liệu hóa đơn điện tử để hệ thống tự động lập tờ khai gợi ý cho người nộp thuế xác nhận.
Xem thêm chi tiết tại Quyết định 3389/QĐ-BTC ngày 06/10/2025.