Một vụ án nhiều dấu hiệu oan sai

Từ việc đền bù, giải tỏa

Ngày 11/7/2005, UBND tỉnh Lâm Đồng ban hành Quyết định (QĐ) số 1743 phê duyệt dự án xây dựng khu thương mại xã Tân Hội (KTM). Thực hiện, Chủ tịch UBND xã Tân Hội có tờ trình UBND huyện Đức Trọng thu hồi đất để xây dựng KTM kèm theo phương án giải quyết đối với các hộ dân có đất bị thu hồi. Ngày 9/1/2006, UBND huyện ban hành Quyết định số 37 thu hồi đất, xác định các thửa 1084, 297, 300, 301, 326, 327, 329, 330, 325, 302A thuộc tờ bản đồ số 11 là đất công, do xã quản lý.

Tuy nhiên, có một số diện tích đất theo quyết định nói trên không đúng với hiện trạng sử dụng, nên người dân khiếu nại yêu cầu chỉnh lý. Ngày 05/4/2006, UBND xã lập biên bản đo đạc, xác minh hiện trường và ngày 10/4/2006 có tờ trình đề nghị UBND huyện xem xét, điều chỉnh theo hiện trạng.
Sau khi xác minh, ngày 19/4/2006 Phòng Tài nguyên & Môi trường (TN&MT) huyện có tờ trình đề nghị UBND huyện điều chỉnh QĐ số 37. Ngày 20/4/2006 UBND huyện Đức Trọng ra QĐ số 514 thu hồi, điều chỉnh diện tích đất của 29 hộ gia đình, cá nhân và 1 tổ chức đang sử dụng đất với 53.207 m2, giao cho Ban đền bù giải phóng mặt bằng (ĐBGPMB) huyện lập phương án đền bù theo Nghị định 197, trong đó có 8 hộ gồm Lê Vang, Trần Đạo Huân, Bùi Xuân Hòa, Phạm Thọ, Lê Thị Hoa, Phạm Du, Đỗ  Quy, Nguyễn Cây.

Ngày 6/8/2007, UBND huyện Đức Trọng ra thông báo kết luận của Chủ tịch UBND huyện  Huỳnh Ngọc Cảnh: “Đối với trường hợp UBND xã Tân Hội đã lập hồ sơ và chi tiền đền bù hỗ trợ giải tỏa trước đây, nay cần kiểm tra lại và xác lập đền bù và tái định cư như các hộ khác”. Trên cơ sở đó, Ban ĐBGPMB huyện lập hồ sơ và đền bù cho các hộ dân.

Đến bị bắt giam

Thế nhưng, ngày 31/5/2011 CQĐT Công an huyện Đức Trọng đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can và bắt tạm giam ông Nguyễn Minh Cúc - cán bộ địa chính xã Tân Hội về tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng. Đến ngày 23/9/2011, ông Cúc được tại ngoại  theo QĐ của VKSND huyện Đức Trọng.

Tại Kết luận điều tra số 1131 ngày 8/9/2011, Thủ trưởng Cơ quan CSĐT Nguyễn Phú Chuyển cho rằng: “… Đối với Nguyễn Minh Cúc là cán bộ địa chính xã đã không xác nhận nguồn gốc đất là do HTX nông lâm nghiệp Tân Hội I quản lý từ năm 1979 đến năm 2000.Khi HTX giải thể thì diện tích đất này là đất công do UBND xã Tân Hội quản lý”. Kết luận điều tra cũng cho rằng, ngày 10/4/2006 Chủ tịch xã Nguyễn Văn Thanh ký tờ trình số 14 xác định các thửa đất nói trên là của 8 hộ trên dẫn đến việc bồi thường không đúng đối tượng gây thiệt hại cho Nhà nước 2.223.264.000 đồng.

Tuy nhiên, dư luận cho rằng việc ông Cúc bị bắt là oan sai bởi nguồn gốc đất là của 8 hộ dân khai phá từ năm 1977. Năm 1979 đưa vào HTX, sau đó HTX tan rã các hộ dân lấy lại đất và canh tác thì không thể gọi là lấn chiếm.

Mặt khác, trong biên bản bàn giao giữa HTX với UBND xã Tân Hội không hề có diện tích đất này. Ngày 1/7/1996, UBND xã Tân Hội mời 8 hộ dân lên lập biên bản giải quyết đất đai cho họ được nhận tiền đền bù và nhận mỗi hộ 1 lô đất để làm quầy kinh doanh tại chợ Tân Hội để lấy đất làm chợ.

Như vậy, 8 hộ trên đã được chính quyền địa phương công nhận quyền sử dụng đất từ năm 1996, nhưng thời gian này xã chưa xây chợ. Năm 2000, UBND xã Tân Hội lại lập biên bản xác minh nguồn gốc đấtvà năm 2001 mời 8 hộ lên để thông qua việc đền bù, giải tỏa. Do đó, đất của 8 hộ nói trên không phải là “đất công” do UBND xã quản lý, nên khi UBND huyện quy hoạch KTM xã Tân Hội phải đền bù cho 8 hộ dân là đúng quy định của Luật Đất đai và Nghị định 197 của Chính phủ.

CQĐT khởi tố, bắt giam ông Cúc với tội danh “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” là không đúng. Bởi ông Cúc đã làm đúng trách nhiệm cán bộ địa chính của mình; Còn trách nhiệm thẩm tra, giải quyết bồi thường là của Phòng TN &MT và Ban ĐBGPMB huyện chứ không phải trách nhiệm cán bộ địa chính xã. Báo PLVN sẽ tiếp tục theo dõi và thông tin kịp thời đến bạn đọc.

Trao đổi với phóng viên, một Kiểm sát viên VKSND tỉnh Lâm Đồng nói: “Việc ông Cúc kêu oan là có sở, vì việc bắt giam nói trên không đủ 4 yếu tố cấu thành tội phạm”. Còn Trưởng phòng Kiểm sát hình sự VKSND tỉnh Lâm Đồng khẳng định: “Việc bắt giam Nguyễn Minh Cúc rõ ràng là sai chủ thể. Chúng tôi đang xem xét và chỉ đạo làm sáng tỏ”.

Phúc Ân