Chuyển giá nhằm trốn thuế: Phạt nghiêm cũng không dễ

Nước ta có chính sách không phân biệt thuế giữa DN trong nước và DN đầu tư nước ngoài, nhưng có hiện tượng DN đầu tư nước ngoài chuyển giá và trốn thuế, làm thất thu ngân sách nhà nước. Theo bà, đâu là căn nguyên của vấn đề trên?

          Việc chuyển giá chỉ xảy ra khi giữa các đơn vị, DN có liên kết về kinh tế như các Cty mẹ, Cty con hoặc các đơn vị liên doanh, liên kết với nhau. Việc chuyển giá sẽ được thực hiện thông qua hệ thống xây dựng giá, có thể giá bán thấp hơn hoặc cao hơn để thông qua đó tránh thuế, chuyển thuế đến nơi có chính sách thuế thấp hơn. Khi giá bán ra nước ngoài thấp hơn, đồng nghĩa với giá đầu vào tại nước ngoài sẽ thấp hơn, lãi ở nước ngoài sẽ có nhưng lỗ tại Việt Nam sẽ diễn ra. Và lẽ ra thuế thu nhập của DN sẽ được nộp tại Việt Nam nhưng trong trường hợp nói trên thì thuế đó sẽ được chuyển sang nước có công ty mẹ hoạt động.

Như vậy việc chuyển giá thực chất là việc sử dụng biện pháp giá kể cả giá mua và giá bán. DN đặt ra những giá theo ý mình, chủ động về giá đó, trong khi đến thời điểm này chúng ta vẫn chưa có một chính sách bắt buộc DN phải có một mức giá nhất định. Chính vì lẽ đó mà thay vì bán giá theo thị trường, DN đã bán giá thấp hơn, hoặc cao hơn, để chuyển lợi nhuận ra nước ngoài và tránh thuế tại Việt Nam

Trước thực trạng chuyển giá, ngành thuế sẽ gặp khó khăn gì và các vướng mắc ra sao?

- Ngành thuế phải đối mặt với việc  phản ánh không đúng giá và chuyển thuế ra nước ngoài sẽ ảnh hưởng đến thất thu thuế của ngân sách nhà nước và khó khăn trong quản lý thuế của cơ quan thuế. Vậy làm thế nào để chúng ta giải quyết được bài toán đó? Xác định được đúng giá thị trường và “bóc” được các khoản DN lợi dụng các chính sách của Nhà nước ta để chuyển lợi nhuận ra nước ngoài. Việc đó là những khó khăn nhưng từng bước cơ quan thuế đang tiến hàng rà soát và xử lý DN với những tín hiệu khả quan.

Nhiệm vụ lúc này là cơ quan thuế phải phối hợp với cơ quan chức năng để phòng chống chuyển giá, kiểm tra, thanh tra để đòi lại tiền thuế lẽ ra phải nộp tại Việt Nam, tuy nhiên việc đó không hoàn toàn dễ dàng, thậm chí còn gặp nhiều khó khăn. Trong năm nay, khi tình hình kinh tế khó khăn, các gói giải pháp kích cầu đầu tư, hỗ trợ cho DN thì việc đòi lại giá trị thực về thuế, thu thuế về cho ngân sách nhà nước cần phải dược làm chặt chẽ hơn, phải tăng cường thanh tra, kiểm tra, đảm bảo bình đẳng trong thu thuế.  

Như vậy việc chuyển giá sẽ được kiểm soát như thế nào trong các văn bản, chính sách pháp luật hiện nay?

- Về chuyển giá, căn cứ pháp lý trước hết là dựa vào Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, luật quản lý thuế và sau đó là thông tư hướng dẫn. Tuy nhiên, để thực hiện xác định được giá giao dịch đúng với giá thị trường thì điều đó không phải là dễ dàng. Muốn làm được công tác chuyển giá cần có các cán bộ thuế có chuyên môn, có trình độ cao và hiện nay, cơ quan thuế Việt Nam đang hợp tác với các cơ quan thuế nước ngoài để học tập kinh nghiệm về quản lý chuyển giá. Đó là những việc làm rất cần thiết và khách quan bởi vì đã là DN thì cần bình đẳng, minh bạch và không phân biệt, đối xử để đảm bảo nghĩa vụ thuế phải được thực thi tại Việt Nam.

Gần đây cơ quan chức năng đã tìm ra nhiều DN thực hiện việc trốn thuế bằng chuyển giá , xử lý của cơ quan chức năng như thế nào để pháp luật về thuế được thực hiện nghiêm minh

- Đương nhiên khi cơ quan chức năng đã tìm được đúng nguyên nhân của việc trốn thuế và chuyển giá ra nước ngoài thì phải xử lý theo quy định của pháp luật bởi vì Luật Quản lý thuế đã quy định rất rõ khi có gian lận về thuế thì ngoài việc truy thu thuế, cơ quan chức năng sẽ tiến hành áp mức phạt từ 1- 3 lần số tiền thuế vi phạm và tùy theo mức độ vi phạm nặng hay nhẹ để chúng ta áp dụng mức phạt hợp lý.

Xin cảm ơn bà! 

Hải Triều (thực hiện)

Ảnh minh họa