Tòa án có thể tuyên hoãn thi hành án tử hình 02 năm với người bị kết án (Đề xuất)(Hình từ internet)
Theo nội dung tại Tờ trình 55/TTr-BCA ngày 02/04/2025 về dự án Bộ luật Hình sự (sửa đổi) gửi Chính phủ, Bộ Công an cho rằng các quy định về hình phạt tử hình thực tiễn hiện nay còn nhiều bất cập như: các mức định lượng và loại hình phạt còn tương đối rộng; một số tội danh có tính chất, mức độ nguy hiểm cho xã hội không cần thiết phải duy trì hình phạt tử hình; bất cập về thời hiệu thi hành án tử hình,…
Do đó, khi xây dựng dự án Bộ luật Hình sự (sửa đổi), Bộ Công an đã đề xuất sửa đổi, bổ sung một số quy định mới về hình phạt tử hình. Trong đó có đề xuất Tòa án có thể tuyên hoãn thi hành án tử hình 02 năm đối với người bị kết án tại thời điểm tuyên bản án tử hình.
Quy định này vừa đảm bảo tính nhân đạo, vừa phù hợp với thực tiễn và giải quyết một số vướng mắc bất cập về thời hạn nêu trên. Theo tổng kết thực tiễn, trường hợp thi hành án tử hình nhanh nhất cũng mất 16 tháng với bị án không xin ân giảm và 30 tháng với bị án xin ân giảm, nên việc tạm hoãn 02 năm là phù hợp;
Trong 02 năm đó, các đối tượng nêu tại khoản 3 Điều 40 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) có thời gian để thực hiện khắc phục hậu quả (nộp 3/4 tài sản tham nhũng để chuyển thành tù chung thân).
Mặt khác, việc quy định thời hạn áp dụng khoản 3 Điều 40 Bộ luật Hình sự là 02 năm vừa đảm bảo công bằng tránh việc lợi dụng. Thời hạn 02 năm để xét đơn ân giảm cũng giúp giảm áp lực cho Chủ tịch nước và các cơ quan giải quyết đơn xin ân giảm.
Cụ thể, tại dự thảo Bộ luật Hình sự (sửa đổi), đã đề xuất sửa đổi, bổ sung Điều 40 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) quy định về tử hình như sau:
(1) Tử hình là hình phạt đặc biệt, chỉ áp dụng đối với người phạm tội đặc biệt nghiêm trọng, thuộc một trong nhóm các tội xâm phạm an ninh quốc gia, xâm phạm tính mạng con người, các tội phạm về ma túy, và một số tội phạm đặc biệt nghiêm trọng khác do Bộ luật này quy định.
(2) Không áp dụng hình phạt tử hình đối với các trường hợp sau:
- Người dưới 18 tuổi khi phạm tội;
- Phụ nữ có thai, phụ nữ đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi khi phạm tội hoặc khi xét xử;
- Người đủ 75 tuổi trở lên khi phạm tội hoặc khi xét xử.
(2) Hoãn thi hành án tử hình trong thời hạn 02 năm đối với người bị kết án thuộc một trong các trường hợp sau:
- Đã tích cực khắc phục hậu quả, bồi thường thiệt hại cho bị hại;
- Đã tích cực hợp tác với cơ quan chức năng trong quá trình điều tra, xử lý tội phạm.
(3) Không thi hành án tử hình đối với người bị kết án nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:
- Phụ nữ có thai hoặc phụ nữ đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi;
- Người đủ 75 tuổi trở lên;
- Người mắc bệnh ung thư giai đoạn cuối;
- Người nhiễm HIV đã chuyển giai đoạn AIDS, đang có nhiễm trùng cơ hội, tiên lượng xấu.
(4) Trong trường hợp quy định tại (3) hoặc trường hợp người bị kết án tử hình được ân giảm, thì hình phạt tử hình được chuyển thành tù chung thân hoặc tù chung thân không xét giảm án.
Xem thêm nội dung tại Tờ trình 55/TTr-BCA ngày 02/04/2025 và dự thảo Bộ luật Hình sự (sửa đổi).