Đề xuất bổ sung hoạt động về sở hữu trí tuệ trong doanh nghiệp nhà nước

Đề xuất bổ sung hoạt động về sở hữu trí tuệ trong doanh nghiệp nhà nước (Hình ảnh từ Internet)

Bộ Khoa học và Công nghệ đang lấy ý kiến dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ 2005.

Dự thảo Luật

Đề xuất bổ sung hoạt động về sở hữu trí tuệ trong doanh nghiệp nhà nước

Cụ thể, tại khoản 5 Điều 1 dự thảo Luật đề xuất bổ sung Điều 8b vào sau Điều 8 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 về hoạt động về sở hữu trí tuệ trong doanh nghiệp nhà nước như sau:

- Doanh nghiệp nhà nước phải thiết lập cơ chế đầu tư tạo ra và ứng dụng tài sản trí tuệ. Người đứng đầu doanh nghiệp nhà nước chịu trách nhiệm về kết quả của hoạt động tạo ra, ứng dụng tài sản trí tuệ của doanh nghiệp.

- Doanh nghiệp nhà nước được chủ động sử dụng quỹ phát triển khoa học và công nghệ của doanh nghiệp để đầu tư mua cổ phần, góp vốn vào doanh nghiệp khởi nghiệp từ việc ứng dụng sáng chế, thiết kế bố trí mà không phải xin phép cơ quan đại diện chủ sở hữu bảo đảm phù hợp với các quy định liên quan về quản lý và đầu tư vốn nhà nước.

Như vậy, dự thảo Luật đã đề xuất doanh nghiệp nhà nước phải thiết lập cơ chế đầu tư tạo ra và ứng dụng tài sản trí tuệ. 

Theo đó, doanh nghiệp nhà nước được chủ động sử dụng quỹ phát triển khoa học và công nghệ của doanh nghiệp để đầu tư mua cổ phần, góp vốn vào doanh nghiệp khởi nghiệp từ việc ứng dụng sáng chế, thiết kế bố trí mà không phải xin phép cơ quan đại diện chủ sở hữu.

Bổ sung quy định mới về tài chính dựa trên  tài sản trí tuệ trong năm 2026

Cụ thể, tại khoản 5 Điều 1 dự thảo Luật đã đề xuất bổ sung Điều 8a vào sau Điều 8 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 quy định mới về tài chính dựa trên  tài sản trí tuệ, cụ thể:

- Các quyền sở hữu trí tuệ phải được ghi nhận vào sổ kế toán. Sau ghi nhận ban đầu, chủ sở hữu quyền có thể xác định lại giá trị hợp lý của quyền sở hữu trí tuệ tại thời điểm cuối kỳ lập báo cáo tài chính. Bộ trưởng Bộ Tài chính quy định chi tiết khoản này.

- Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ và các Bộ, ngành liên quan xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về giá các quyền sở hữu trí tuệ đã được giao dịch hợp pháp và các hướng dẫn chi tiết về phương pháp xác định giá trị quyền sở hữu trí tuệ. 

- Chính phủ ban hành các chính sách thí điểm về tài chính đối với quyền sở hữu trí tuệ bao gồm: 

+ Hỗ trợ hoặc bảo lãnh vay vốn trên cơ sở thế chấp quyền sở hữu trí tuệ; 

+ Sử dụng quyền sở hữu trí tuệ để huy động vốn trên thị trường chứng khoán; 

+ Phát triển sản phẩm bảo hiểm và các sản phẩm tài chính khác liên quan đến quyền sở hữu trí tuệ. 

- Đối với doanh nghiệp được thành lập theo quy định của pháp luật Việt Nam, các chi phí được tính là chi phí hợp lý và được hưởng mức giảm trừ cao nhất theo các quy định của pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp bao gồm chi phí để tạo ra, xác lập quyền sở hữu trí tuệ đối với các đối tượng được bảo hộ quyền tác giả, sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí và giống cây trồng.

Doanh nghiệp được hưởng mức thuế thu nhập doanh nghiệp với mức ưu đãi cao nhất theo các quy định của pháp luật về thuế đối với phần thu nhập từ việc khai thác thương mại quyền tác giả, quyền sở hữu công nghiệp đối với sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí và quyền đối với giống cây trồng theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp.

- Tổ chức trung gian được hưởng mức thuế ưu đãi cao nhất đối với thu nhập từ các dịch vụ hỗ trợ để khai thác thương mại thành công quyền tác giả, quyền sở hữu công nghiệp đối với sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí và quyền đối với giống cây trồng theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp

- Trên cơ sở kinh nghiệm quốc tế, bổ sung quy định nhằm tạo cơ sở để Chính phủ triển khai thí điểm một số chính sách về tài chính áp dụng thử nghiệm để đánh giá tính phù hợp và khả thi ở Việt Nam. Quy định này nhằm mục tiêu chính là biến tài sản trí tuệ thành tài sản có giá trị thương mại thực sự, có thể khai thác và sử dụng như các tài sản hữu hình khác. Từ đó, thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo, tạo động lực cho các cá nhân và doanh nghiệp đầu tư vào việc tạo ra, bảo hộ và phát triển tài sản trí tuệ.

Xem thêm dự thảo Luật dự kiến có hiệu lực thi hành trong năm 2026.