Đề xuất có danh xưng mới cho các phường đô thị là các thành phố thuộc tỉnh trước sáp nhập (Hình từ Internet)
Theo Thông báo 498/TB-VPCP năm 2025 Phó Thủ tướng Chính phủ đã chủ trì cuộc họp dự thảo Luật quy hoạch đô thị và nông thôn sửa đổi; dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về phân loại đô thị (thay thế Nghị quyết 1210/2016/UBTVQH13 và Nghị quyết 26/2022/UBTVQH15).
Phó Thủ tướng yêu cầu Dự thảo Luật cần xử lý được các vấn đề đối với nội dung về đô thị như sau:
- Cần xác định lại các loại đô thị: Có phân thành 5 loại đô thị như hiện nay hay không? Cần nghiên cứu kỹ lưỡng để có thể phân loại đô thị phù hợp với việc sắp xếp chính quyền địa phương theo 2 cấp và thể chế hóa trong Luật này; Cần nghiên cứu kỹ, quy định được phạm vi của đô thị mà không phụ thuộc vào địa giới hành chính, có danh xưng phù hợp cho các đô thị, nhằm phân định rõ trách nhiệm và khả thi của chính quyền cấp tỉnh và cấp xã, phường; quy định thẩm quyền của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh được chủ động phân công các cấp trong tỉnh theo năng lực và yêu cầu thực tế của địa phương; trong đó, chính quyền cấp tỉnh quản lý các việc lớn trong phạm vi toàn bộ đô thị (mà cấp xã phường không làm được); cấp xã, phường thực hiện các nhiệm vụ trong địa bàn phường, xã của mình; nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, xây dựng đô thị nông thôn, phát triển các đô thị theo các quy hoạch được duyệt đảm bảo đồng bộ, hoàn chỉnh, kết nối và vận hành các hạ tầng khung đô thị, các công trình cấp đô thị. Trong đó, nghiên cứu làm rõ giữ gìn bản sắc, đô thị truyền thống lâu đời, thương hiệu đô thị: ví dụ như các thành phố, thị xã trước khi thực hiện chính quyền 2 cấp: thành phố Vinh, thành phố Hội An, thành phố Đà Lạt, thành phố Nam Định, thị xã Quảng Yên,... nay có thể gọi là đô thị Vinh (tỉnh Nghệ An), đô thị Hội An (Thành phố Đà Nẵng), đô thị Đà Lạt (tỉnh Lâm Đồng), đô thị Nam Định (tỉnh Ninh Bình), đô thị Quảng Yên (tỉnh Quảng Ninh),…
- Cần nghiên cứu, lựa chọn các tiêu chí về đô thị (sau khi đã xác định rõ có mấy loại đô thị?) và đưa ngay vào trong Dự thảo Luật. Theo đó, khi đã rõ cơ sở pháp lý, tiêu chí khoa học được quy định trong Luật thì sau khi Luật được ban hành không nhất thiết cần có Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về phân loại đô thị như cách làm hiện nay; việc phân loại và công nhận đô thị cụ thể khi đáp ứng các tiêu chí, tiêu chuẩn được quy định trong Luật thì giao Chính phủ hoặc Thủ tướng Chính phủ quy định.
- Khi xây dựng các tiêu chí, tiêu chuẩn về đô thị: Phải bảo đảm tính khoa học, phản ánh được chất lượng đô thị, định hướng phát triển đô thị thông minh, đô thị xanh và phát triển bền vững, ứng dụng chuyển đổi số, bản sắc, thích ứng biến đổi khí hậu, kết nối đồng bộ các phương thức giao thông, đầy đủ thiết chế xã hội và các yêu cầu phát triển khác, quy mô kinh tế đô thị, tổ chức và quản lý phát triển đô thị. Xác định rõ định hướng đô thị: đô thị nén, đô thị chuỗi TOD, đô thị vệ tinh, đô thị khác… Cần có cơ chế để các đô thị phát triển, giữ gìn và phát huy giá trị của các đô thị nguyên là đô thị tỉnh lỵ, đô thị có giá trị văn hóa lịch sử, cảnh quan, thương hiệu quốc gia, quốc tế,…đô thị nguyên là đô thị tỉnh lỵ phải được quan tâm để không bị nông thôn hóa.
- Kế thừa hệ thống đô thị Việt Nam đã phát triển lâu dài, vững chắc đang có, đề xuất cụ thể các loại đô thị, phạm vi đô thị không phụ thuộc vào địa giới hành chính mới, bảo đảm phù hợp với việc thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp và đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật.
Đồng thời, Phó Thủ tướng chỉ đạo tiến độ hoàn thành các dự thảo như sau:
(i) Hoàn thiện hồ sơ dự thảo Luật bảo đảm chất lượng, tiến độ, đúng quy định pháp luật, trình Chính phủ trước ngày 24 tháng 9 năm 2025.
(ii) Hoàn thiện dự thảo Nghị quyết báo cáo Chính phủ trước ngày 24 tháng 9 năm 2025 bảo đảm chất lượng, tiến độ, đúng quy định pháp luật. Việc xây dựng Dự thảo nghị quyết đồng thời với quá trình xây dựng Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn sửa đổi, các nội dung về nguyên tắc, tiêu chí phân loại đô thị tại Dự thảo Nghị quyết phải được đưa ngay vào Luật này đảm bảo phù hợp nội dung đã kết luận tại Thông báo 498/TB-VPCP.
Xem thêm tại Thông báo 498/TB-VPCP năm 2025.