Nghị định 119/2025: Điều chỉnh lộ trình triển khai thị trường các-bon trong nước

Nghị định 119/2025: Điều chỉnh lộ trình triển khai thị trường các-bon trong nước (Hình từ Internet)

Ngày 09/6/2025, Chính phủ ban hành Nghị định 119/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 06/2022/NĐ-CP quy định giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ô-dôn.

Nghị định 119/2025: Điều chỉnh lộ trình triển khai thị trường các-bon trong nước 

Theo đó, Nghị định 119/2025/NĐ-CP đã sửa đổi Điều 17 Nghị định 06/2022/NĐ-CP về lộ trình phát triển, thời điểm triển khai thị trường các-bon trong nước như sau:

(1) Giai đoạn đến hết năm 2028

- Thiết lập Hệ thống đăng ký quốc gia;

- Xây dựng, tổ chức vận hành thí điểm Sàn giao dịch các-bon trong nước;

- Triển khai cơ chế trao đổi, bù trừ tín chỉ các-bon trong nước;

- Triển khai các hoạt động tăng cường năng lực, nâng cao nhận thức về phát triển thị trường các-bon.

(2) Giai đoạn từ năm 2029

- Xây dựng và thực hiện cơ chế đấu giá hạn ngạch phát thải khí nhà kính;

-  Hoàn thiện quy định quản lý tín chỉ các-bon, hoạt động trao đổi hạn ngạch phát thải khí nhà kính và tín chỉ các-bon; quy định pháp luật về tổ chức, quản lý, vận hành thị trường các-bon trong nước và tham gia thị trường các-bon thế giới.

Trong khi đó, Điều 17 Nghị định 06/2022/NĐ-CP quy định về lộ trình phát triển, thời điểm triển khai thị trường các-bon trong nước như sau:

- Giai đoạn đến hết năm 2027

+ Xây dựng quy định quản lý tín chỉ các-bon, hoạt động trao đổi hạn ngạch phát thải khí nhà kính và tín chỉ các-bon; xây dựng quy chế vận hành sàn giao dịch tín chỉ các-bon;

+ Triển khai thí điểm cơ chế trao đổi, bù trừ tín chỉ các bon trong các lĩnh vực tiềm năng và hướng dẫn thực hiện cơ chế trao đổi, bù trừ tín chỉ các-bon trong nước và quốc tế phù hợp với quy định của pháp luật và điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên;

+ Thành lập và tổ chức vận hành thí điểm sàn giao dịch tín chỉ các-bon kể từ năm 2025;

+ Triển khai các hoạt động tăng cường năng lực, nâng cao nhận thức về phát triển thị trường các-bon.

- Giai đoạn từ năm 2028

+ Tổ chức vận hành sàn giao dịch tín chỉ các-bon chính thức trong năm 2028;

+ Quy định các hoạt động kết nối, trao đổi tín chỉ các-bon trong nước với thị trường các-bon khu vực và thế giới.

Quy định về trao đổi, vay mượn, nộp trả, chuyển giao, bù trừ hạn ngạch phát thải khí nhà kính và tín chỉ các-bon

Theo Điều 19 Nghị định 06/2022/NĐ-CP (sửa đổi tại Nghị định 119/2025/NĐ-CP) quy định về trao đổi, vay mượn, nộp trả, chuyển giao, bù trừ hạn ngạch phát thải khí nhà kính và tín chỉ các-bon như sau:

- Hạn ngạch phát thải khí nhà kính, tín chỉ các-bon được phép trao đổi trên Sàn giao dịch các-bon bao gồm:

+ Hạn ngạch phát thải khí nhà kính quy định tại Điều 12 Nghị định 06/2022/NĐ-CP (sửa đổi tại Nghị định 119/2025/NĐ-CP). Một đơn vị hạn ngạch phát thải khí nhà kính thể hiện quyền phát thải bằng 01 tấn CO2 hoặc 01 tấn CO2 tương đương;

+ Tín chỉ các-bon được cấp cho kết quả giảm nhẹ phát thải khí nhà kính từ ngày 01/01/2021 của chương trình, dự án thuộc cơ chế quy định tại Điều 20 Nghị định 06/2022/NĐ-CP (sửa đổi tại Nghị định 119/2025/NĐ-CP) và cơ chế quy định tại điểm a, điểm b khoản 1 Điều 20a Nghị định 06/2022/NĐ-CP (bổ sung tại Nghị định 119/2025/NĐ-CP).

- Bộ Nông nghiệp và Môi trường cập nhật số lượng hạn ngạch phát thải khí nhà kính vào tài khoản của cơ sở trên Hệ thống đăng ký quốc gia, đồng thời gửi, cập nhật dữ liệu cho các đơn vị vận hành Sàn giao dịch các-bon khi thực hiện phân bổ theo quy định tại Điều 12 Nghị định 06/2022/NĐ-CP (sửa đổi tại Nghị định 119/2025/NĐ-CP).

- Xác nhận tín chỉ các-bon để trao đổi trên Sàn giao dịch các-bon

+ Đối với tín chỉ các-bon từ dự án thuộc cơ chế quy định tại Điều 20 Nghị định 06/2022/NĐ-CP (sửa đổi tại Nghị định 119/2025/NĐ-CP) và cơ chế quy định tại điểm a khoản 1 Điều 20a Nghị định 06/2022/NĐ-CP (bổ sung tại Nghị định 119/2025/NĐ-CP), Bộ Nông nghiệp và Môi trường gửi thông tin về lượng tín chỉ các-bon cho các đơn vị vận hành Sàn giao dịch các-bon để cập nhật vào tài khoản của tổ chức khi đăng ký giao dịch trên Sàn giao dịch các-bon;

+ Đối với tín chỉ các-bon từ chương trình, dự án thuộc cơ chế quy định tại điểm b khoản 1 Điều 20a Nghị định 06/2022/NĐ-CP (bổ sung tại Nghị định 119/2025/NĐ-CP), tổ chức tham gia chương trình, dự án có nhu cầu xác nhận tín chỉ các-bon gửi hồ sơ tới Bộ Nông nghiệp và Môi trường theo một trong các hình thức: trực tiếp, trực tuyến hoặc qua dịch vụ bưu chính. Hồ sơ bao gồm: Đơn đề nghị xác nhận tín chỉ các-bon theo Mẫu số 02 Phụ lục V ban hành kèm theo Nghị định 119/2025/NĐ-CP;

Chứng nhận của cơ quan quản lý cơ chế đối với lượng tín chỉ các-bon của chương trình, dự án để được trao đổi trên Sàn giao dịch các-bon.

Trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận được đơn đề nghị, Bộ Nông nghiệp và Môi trường rà soát, xác nhận và gửi thông tin về lượng tín chỉ các-bon được xác nhận vào tài khoản của tổ chức đề nghị trên Sàn giao dịch các-bon; trường hợp không xác nhận phải nêu rõ lý do.

- Trao đổi hạn ngạch phát thải khí nhà kính

Trao đổi hạn ngạch phát thải khí nhà kính được thực hiện trên Sàn giao dịch các-bon theo quy định pháp luật về Sàn giao dịch các-bon.

- Nộp trả hạn ngạch phát thải khí nhà kính

+ Đối với mỗi giai đoạn phân bổ, cơ sở có trách nhiệm nộp trả hạn ngạch phát thải khí nhà kính cho Nhà nước. Lượng hạn ngạch phát thải khí nhà kính nộp trả phải tối thiểu bằng với kết quả kiểm kê khí nhà kính từ các nguồn phát thải trực tiếp trong giai đoạn được phân bổ của cơ sở trừ đi lượng tín chỉ các-bon đã bù trừ;

+ Cơ sở tự thực hiện nộp trả hạn ngạch phát thải khí nhà kính tại Hệ thống đăng ký quốc gia trước ngày 31 tháng 12 của năm kế tiếp giai đoạn được phân bổ quy định tại Điều 12 Nghị định 06/2022/NĐ-CP (sửa đổi tại Nghị định 119/2025/NĐ-CP);

+ Bộ Nông nghiệp và Môi trường thực hiện hủy bỏ hạn ngạch đã được nộp trả trên Hệ thống đăng ký quốc gia;

+ Nhà nước khuyến khích các cơ sở tự nguyện nộp trả hạn ngạch phát thải khí nhà kính nhiều hơn kết quả kiểm kê khí nhà kính từ các nguồn phát thải trực tiếp trong giai đoạn được phân bổ, góp phần thực hiện mục tiêu giảm nhẹ phát thải khí nhà kính của quốc gia;

+ Cơ sở được phép áp dụng các hình thức trao đổi, vay mượn, chuyển giao hạn ngạch phát thải khí nhà kính quy định tại khoản 4, khoản 6, khoản 7 Điều 19 Nghị định 06/2022/NĐ-CP (sửa đổi tại Nghị định 119/2025/NĐ-CP) và sử dụng tín chỉ các-bon để bù trừ phát thải khí nhà kính quy định tại khoản 5 Điều 19 Nghị định 06/2022/NĐ-CP (sửa đổi tại Nghị định 119/2025/NĐ-CP) để thực hiện trách nhiệm nộp trả;

+ Cơ sở không thực hiện đầy đủ trách nhiệm nộp trả hạn ngạch phát thải khí nhà kính bị xử phạt theo quy định của pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường. Đồng thời, lượng hạn ngạch phát thải khí nhà kính nộp trả còn thiếu sẽ bị trừ vào hạn ngạch phân bổ của cơ sở cho giai đoạn kế tiếp.

- Vay mượn hạn ngạch phát thải khí nhà kính

+ Trong giai đoạn đến hết năm 2030, cơ sở có thể vay mượn lượng hạn ngạch phát thải khí nhà kính được phân bổ cho giai đoạn kế tiếp của chính cơ sở đó để đảm bảo hoạt động nộp trả hạn ngạch phát thải khí nhà kính của giai đoạn hiện tại. Số lượng hạn ngạch vay mượn không vượt quá 15% lượng hạn ngạch đã được phân bổ cho giai đoạn được phân bổ và không được sử dụng để trao đổi;

+ Cơ sở tự thực hiện vay mượn hạn ngạch phát thải khí nhà kính trên Hệ thống đăng ký quốc gia trước khi nộp trả hạn ngạch phát thải khí nhà kính của giai đoạn được phân bổ.

- Chuyển giao hạn ngạch phát thải khí nhà kính

+ Trong giai đoạn đến hết năm 2030, cơ sở có thể chuyển giao lượng hạn ngạch phát thải khí nhà kính chưa sử dụng hết sau khi hoàn thành nộp trả của giai đoạn hiện tại sang giai đoạn kế tiếp. Số lượng hạn ngạch chuyển giao được sử dụng để trao đổi;

+ Cơ sở tự thực hiện chuyển giao hạn ngạch phát thải khí nhà kính trên Hệ thống đăng ký quốc gia sau khi nộp trả hạn ngạch phát thải khí nhà kính của giai đoạn được phân bổ;

+ Sau 30 ngày kể từ thời hạn nộp trả hạn ngạch phát thải khí nhà kính của giai đoạn được phân bổ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường thực hiện hủy bỏ số lượng hạn ngạch của các giai đoạn được phân bổ trước đó không được chuyển giao hoặc/và nộp trả của cơ sở trên Hệ thống đăng ký quốc gia, đồng thời gửi, cập nhật dữ liệu cho các đơn vị vận hành Sàn giao dịch các-bon.

- Sử dụng tín chỉ các-bon để bù trừ phát thải khí nhà kính

+ Cơ sở có thể sử dụng tín chỉ các-bon từ dự án thuộc các cơ chế trao đổi, bù trừ tín chỉ các-bon quy định tại Điều 20 Nghị định 06/2022/NĐ-CP (sửa đổi tại Nghị định 119/2025/NĐ-CP), điểm a, điểm b khoản 1 Điều 20a Nghị định 06/2022/NĐ-CP (bổ sung tại Nghị định 119/2025/NĐ-CP) để bù trừ không quá 30% lượng hạn ngạch phát thải khí nhà kính được phân bổ của cơ sở;

+ Cơ sở sử dụng tín chỉ các-bon để bù trừ phát thải khí nhà kính tự thực hiện trên Hệ thống đăng ký quốc gia trong quá trình nộp trả.

- Trao đổi tín chỉ các-bon phục vụ bù trừ phát thải khí nhà kính

+ Trao đổi tín chỉ các-bon phục vụ bù trừ phát thải khí nhà kính là việc mua, bán tín chỉ các-bon giữa các cơ sở quy định tại khoản 1 Điều 16 Nghị định 06/2022/NĐ-CP (sửa đổi tại Nghị định 119/2025/NĐ-CP) và tổ chức sở hữu tín chỉ các-bon thuộc các cơ chế trao đổi, bù trừ tín chỉ các-bon quy định tại Điều 20 Nghị định 06/2022/NĐ-CP (sửa đổi tại Nghị định 119/2025/NĐ-CP), điểm a, điểm b khoản 1 Điều 20a Nghị định 06/2022/NĐ-CP (bổ sung tại Nghị định 119/2025/NĐ-CP) được thực hiện trên Sàn giao dịch các-bon theo quy định pháp luật về Sàn giao dịch các-bon;

+ Hoạt động trao đổi tín chỉ các-bon phải bảo đảm tuân thủ quy định tại các quy định pháp luật khác có liên quan.

- Sử dụng tín chỉ các-bon để giảm phát thải khí nhà kính tự nguyện

Nhà nước khuyến khích tổ chức mua tín chỉ các-bon để giảm phát thải khí nhà kính tự nguyện, đóng góp vào thực hiện mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính quốc gia. Lượng tín chỉ các-bon đã sử dụng để giảm phát thải khí nhà kính tự nguyện không được tiếp tục trao đổi trên thị trường.

Xem thêm chi tiết tại Nghị định 119/2025/NĐ-CP có hiệu lực thi hành từ ngày 01/8/2025.